|
question |
réponse |
należy trzymać się słów ustawy commencer à apprendre
|
|
a verbis legis non est recendum
|
|
|
Nieobecnego nie należy skazywać commencer à apprendre
|
|
Absentem in criminibus damnari non oportet
|
|
|
zamiar jest karany nawet gdy zamierzony skutek nie nastąpił commencer à apprendre
|
|
Affectus punitur, etsi non sequatar effectus
|
|
|
wola spadkodawcy może być zmieniona aż do jego śmierci commencer à apprendre
|
|
Ambulatotia enim est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
|
|
|
Sztuczki prawne nie stanowią prawa commencer à apprendre
|
|
Apices iuris non sunt iura
|
|
|
stosowanie prawa jest życiem normy prawnej commencer à apprendre
|
|
applicatio est vita regulae
|
|
|
argumentów nie należy liczyć, lecz ważyć. commencer à apprendre
|
|
argumenta non numeranda, sed ponderanda sunt
|
|
|
ustawy wtedy są właściwiej interpretowane, gdy zachowuje się ich ducha commencer à apprendre
|
|
Benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur
|
|
|
nie procesuje się dwa razy w tej samej sprawie commencer à apprendre
|
|
Bis de aedem ne sit actio
|
|
|
gdy ustaje przyczyna wydania ustawy, traci moc i sama ustawa. commencer à apprendre
|
|
Cessante ratione legis cessat ipsa lex
|
|
|
porównywanie nie jest dowodem commencer à apprendre
|
|
Comparatio non est ratio
|
|
|
z odrzucającym zasady nie na dyskusji commencer à apprendre
|
|
Contra principia negantem non est disputandum
|
|
|
im większe zepsucie w państwie tym liczniejsze ustawy commencer à apprendre
|
|
Corruptissima re publica plurimae leges
|
|
|
prawa nie zmieniają się w zależności od większego lub mniejszego znaczenia osoby commencer à apprendre
|
|
de maiore et minore non variant iura
|
|
|
przez wątpienie dochodzimy do prawdy commencer à apprendre
|
|
dubitando ad veritatem venimus
|
|
|
bytów nie należy mnożyć przez konieczność commencer à apprendre
|
|
Entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem
|
|
|
w interesie państwa leży, aby nikt nie używał źle swojej rzeczy commencer à apprendre
|
|
Expedit enim rei publicae, ne quis re sua male utatur
|
|
|
dla państwa korzystne jest, aby procesy nie trwały zbyt długo commencer à apprendre
|
|
Expedit rei publicae, ut finis sit litium
|
|
|
na sprawców i wspólników nakłada się równą karę commencer à apprendre
|
|
Facientes et consentientes pari poena plectuntur
|
|
|
fakty wymagają udowodnienia, prawo zna sąd commencer à apprendre
|
|
facta probantur, iura novit curia
|
|
|
możliwość dowodzenia nie może być ograniczona commencer à apprendre
|
|
Facultas probationum non est angustanda
|
|
|
ludzie ochoczo wierzą w to, w co chcieliby wierzyć commencer à apprendre
|
|
Fere libenter homines id, quod volunt, credunt
|
|
|
niech stanie się sprawiedliwość, choćby miał zginąć świat commencer à apprendre
|
|
Fiat iustitia, pereat mundus
|
|
|
próżny dowód, który nie odnosi się do sprawy commencer à apprendre
|
|
Frustra probatur quod probatum non relevant
|
|
|
im większą wina, tym surowsza kara commencer à apprendre
|
|
Graviore culpa gravior poena
|
|
|
spadek jest wejściem w ogół praw zmarłego commencer à apprendre
|
|
Hereditas nihil aliud est, quam succesio in universum ius, quod defunctus habuerit
|
|
|
przyjmuje się, że spadkobierca wstąpił w prawa zmarłego już z chwilą śmierci, niezależnie od tego kiedy objął spadek commencer à apprendre
|
|
Heres quandoque adeundo hereditatem iam tunc a morte successise defuncto intellegitur
|
|
|
fikcja nie wywiera skutków prawnych poza przypadkiem, dla którego została ustanowiona commencer à apprendre
|
|
Hominum causa omne ius constitutum sit
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
in medio stat veritas
|
|
|
przy odszkodowaniach bierze sie pod uwage nie tylko wyrzadzona szkode lecz także utracony zysk commencer à apprendre
|
|
In quod interest, non solum ex damno dato, sed eiam ex lucro cessante
|
|
|
bezprawie stąd bierze swą nazwę, że dzieje się coś niezgodnie z prawem commencer à apprendre
|
|
Iniuria ex eo dicta est, quod non iure fiat
|
|
|
rzeczą sędziego jest orzekać, nie stanowić prawo commencer à apprendre
|
|
iudicis est ius dicere, non dare
|
|
|
tam, gdzie ustawa nie rozróżnia, nie naszą rzeczą jest wprowadzić rozróżnienie commencer à apprendre
|
|
Lege non distinguente nec nostrum est distinguere
|
|
|
ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich commencer à apprendre
|
|
leges ab omnibus intellegi debent
|
|
|
przy powtórnym złamaniu prawa, niech wzrasta wymiar kary commencer à apprendre
|
|
multiplicata transgressione crescat poenae inflictio
|
|
|
dziecko poczęte uważa się za narodzone, jeżeli chodzi o jego korzyści commencer à apprendre
|
|
Nasciturus pro iam nato habetur quotiens de commodo eius quaeritur
|
|
|
nikogo z własnego domu nie można zabierać siłą commencer à apprendre
|
|
nemo de domo sua extrahi debet
|
|
|
nikogo nie wolno uznawać za winnego przed skazaniem commencer à apprendre
|
|
nullus describatur reus, priusquam convincatur
|
|
|
zabija, kto nie udziela pomocy tam gdzie może commencer à apprendre
|
|
Occidit, qui non servat periturum, ubi potest
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
pacta sunt servanda
|
|
|
we wszystkich sprawach zasada sprawiedliwości i słuszności powinna mieć pierwszeństwo nad zasadą ścisłego prawa commencer à apprendre
|
|
Placuit in omnibus rebus praecipuam esse aequitatisque quam stricti iuris rationem
|
|
|
polityka powinna dopasować się do ustaw, a nie ustawa do polityki commencer à apprendre
|
|
Politia legibus, non leges politiae adaptandae
|
|
|
posiadacz w złej wierze bez względu na czas nie może zasiedzieć rzeczy commencer à apprendre
|
|
Possessor male fidei ullo tempore non praescribit
|
|
|
kto lepszy co do czasu, ten lepszy co do prawa commencer à apprendre
|
|
Prior tempore potior iure
|
|
|
kto udziela zlecenia zlecenia spełnia świadczenia, tego uważa się, jakby sam świadczył commencer à apprendre
|
|
Qui mandat solvi, ipse videtur solvere
|
|
|
kto zbyt wiele dowodzi, nie dowodzi niczego commencer à apprendre
|
|
Qui nimium probat, nihil probat
|
|
|
kto wydaje wyrok bez wysłuchania drugiej strony, jest niesprawiedliwy, chociażby nawet wydał wyrok słuszny commencer à apprendre
|
|
Qui statuit aliquid parte inaudita altera, aequum licet statuerit, haud aequus fuit
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
quod erat demonstrandum
|
|
|
każde przyrzeczenie pojmowane jest jako obowiazujące w oznaczonych warunkach commencer à apprendre
|
|
Rebus sic stantibus omnis promissio intellegitur
|
|
|
rzecz niczyja przypada temu, kto pierwszy ją zawłaszczył commencer à apprendre
|
|
Res nullius cedit primo occupanti
|
|
|
oskarżony nie jest zobowiązany zeznawać przeciw sobie commencer à apprendre
|
|
Reus non tenetur loqui contra se
|
|
|
mądry człowiek nie twierdzi niczego, czego nie zdołałby dowieść commencer à apprendre
|
|
Sapiens nihil affirmat, quod non probat
|
|
|
rzeczą mądrego jest zmieniać zdanie commencer à apprendre
|
|
Sapientis est mutare consilium
|
|
|
powinno się oddzielać posiadanie od własności. commencer à apprendre
|
|
Separata esse debet posdessio a prioprietate
|
|
|
służebność nie może polegać na pozytywnym działaniu (facere) ze strony właścicie commencer à apprendre
|
|
Servitus in faciendo consistere nequit
|
|
|
jeżeli jeden spełni świadczenie, wszyscy są uwolnieni commencer à apprendre
|
|
Si unus solvat, omnes liberantur
|
|
|
zasiedzenie jest nabyciem własności na skutek ciągłego posiadania przez oznaczony prawem czas commencer à apprendre
|
|
Usucapio est adiectio doninii per continuationem possessionis tempore lege definiti
|
|
|
słowa należy rozumieć zgodnie z ich znaczeniem commencer à apprendre
|
|
Verba cum effectu accipienda
|
|
|
prawda jest to zgodność rzeczy i myśli commencer à apprendre
|
|
veritas est adaequatio rei et intellectus
|
|
|
nie ma poręczenia za wady widoczne commencer à apprendre
|
|
Vitia aperta non praestantur
|
|
|
