|
question |
réponse |
|
commencer à apprendre
|
|
impero
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
linqua franca
|
|
|
nauka prawa jest znajomością spraw boskich i ludzkich oraz wiedzą o tym, co sprawiedliwe, a co niesprawiedliwe commencer à apprendre
|
|
iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti
|
|
|
prawo jest sztuką tego co dobre i sprawiedliwe commencer à apprendre
|
|
ius est ars boni et aequi
|
|
|
Sprawiedliwość nie tworzy prawa, ale prawu pomaga commencer à apprendre
|
|
aequitas non facit ius, sed iuri auxiliatur
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
dura lex sed lex
|
|
|
czasem najwyższe prawo jest najwyższym bezprawiem commencer à apprendre
|
|
succum ius, summa iniuria
|
|
|
gdy ustaje przyczyna prawa, wygasa sama ustawa commencer à apprendre
|
|
cessante ratione legis cessat ipsa lex
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
quo iure
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ipso iure
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
index rerum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ex nihilo
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
fontes iuris
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
fontes iuris oriundi
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
fontes iuris cognoscendi
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
mos maiorum
|
|
|
długotrwałe przyzwyczajenie commencer à apprendre
|
|
longa consuetudo
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
consuetudines loci
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
iudex
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ius publicum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ius privatum
|
|
|
prawo publiczne jest prawem odnoszącym się do interesu państwa commencer à apprendre
|
|
ius publicum est quod ad statum rei Romamae spectat
|
|
|
prawo prywatne jest prawem odnoszącym się do korzyści jednostek commencer à apprendre
|
|
privatum ius est quod ad singulorum utilitatem spectat
|
|
|
prawo bezwzględnie wiążące commencer à apprendre
|
|
ius cogens
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ius depositivum
|
|
|
prawo partykularne (nie obowiązujące powszechnie) commencer à apprendre
|
|
ius particulate
|
|
|
prawo obowiazujące powszechnie commencer à apprendre
|
|
ius universale
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
forum Romanum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
census fori
|
|
|
przywilej skorzystania ze szczególnego sądu commencer à apprendre
|
|
privilegium fori
|
|
|
powód idzie na sąd pozwanego commencer à apprendre
|
|
actor sequitur forum rei
|
|
|
ustawa opatrzona sankcją niewazności commencer à apprendre
|
|
lex perfecta
|
|
|
ustawa opatrzona sankcją niewazności oraz karną commencer à apprendre
|
|
lex plus quam perfecta
|
|
|
ustawa opatrzona sankcją karną commencer à apprendre
|
|
lex minus quam perfecta
|
|
|
ustawa bez żadnej sankcji commencer à apprendre
|
|
lex imperfecta
|
|
|
z mocy ustawy, zgodnie z prawem commencer à apprendre
|
|
iuxta legem
|
|
|
wbrew prawu, przeciwko ustawie commencer à apprendre
|
|
contra legem
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
praeter legem
|
|
|
uzasadnienie, cel, podstawa commencer à apprendre
|
|
ratio
|
|
|
uzasadnienie ustawy, duch prawa commencer à apprendre
|
|
ratio legis
|
|
|
zgodność prawa z jego fundamentalnymi zasadami commencer à apprendre
|
|
ratio iuris
|
|
|
analogia w danym przepisie prawnym commencer à apprendre
|
|
analogia legis
|
|
|
analogia w całym systemie prawa commencer à apprendre
|
|
analogia iuris
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
a contrario
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
praesumptio facti
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
lex generalis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
lex specialis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
desuetudo
|
|
|
podaj mi fakty a wskażę tobie prawo commencer à apprendre
|
|
da nihil factum, debo tibi ius
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
iura novit curia
|
|
|
jasny (przepis) nie podlega interpretacji commencer à apprendre
|
|
clara non sund interpretanda
|
|
|
Nieznajomość prawa szkodzi commencer à apprendre
|
|
ignorantia iuris nocet
|
|
|
nikomu nie szkodzi ten kto korzysta ze swojego prawa commencer à apprendre
|
|
qui suo iure utitur, neminem laedit
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
expressis verbis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
prima facie
|
|
|
gdy ustaje przyczyna ustawy, wygasa sama ustawa commencer à apprendre
|
|
cessante ratione legis cessat ipse lex
|
|
|
prawo jest fundamentem królestw commencer à apprendre
|
|
iustitia ist fundamentum regnorum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
pacta sund servanta
|
|
|
Sprawiedliwość jest stałą i niezmienną wolą przyznania tego co się komu należy commencer à apprendre
|
|
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendu
|
|
|
takie są zalecenia prawa: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, oddać to co się komu należy commencer à apprendre
|
|
Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique trib
|
|
|
Nie wszystko, co jest dozwolone, jest uczciwe commencer à apprendre
|
|
Non omne quod licet honestum est
|
|
|
dobro ludzi jest najwyższym prawem commencer à apprendre
|
|
salus populi suprema lex esto
|
|
|
czymże jest społeczeństwo, jeśli nie opartym na prawie zbiorem obywateli commencer à apprendre
|
|
quid est enim civitas nisi iuris societas civium
|
|
|
Gdzie społeczeństwo, tam prawo commencer à apprendre
|
|
ubi societas, ibi civitas, ibi ius
|
|
|
Prawa milczą podczas wojny commencer à apprendre
|
|
silent leges inter arma
|
|
|
prawo dobre od złego możemy oddzielić tylko moralnością prawa naturalnego commencer à apprendre
|
|
legem bonam a mala nulla alia nisi naturae norma dividere possumus
|
|
|
wszelkie prawo winno być stanowione ze względu na ludzi commencer à apprendre
|
|
hominum causa omneius constitutum sit
|
|
|
wyrok tworzy prawo między stronami commencer à apprendre
|
|
sententia facit ius inter partes
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
lex retro non agit
|
|
|
ponieważ sprawy przybrały taki obrót commencer à apprendre
|
|
rebus sci stantibus
|
|
|
nikt nie może być sędzią we własnej sprawie commencer à apprendre
|
|
nemo ist iudex in propria causa
|
|
|
ten ma możliwość interpretacji prawa, kto je ustanawia commencer à apprendre
|
|
cuius ist condere, eius ist abrogare
|
|
|
Nikt nie jest wiarygodnym świadkiem we własnej sprawie commencer à apprendre
|
|
Nullus idoneus testis in ve sua intellegitur
|
|
|
Nieznajomość prawa boli, nieznajomość faktów nie szkodzi commencer à apprendre
|
|
ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet
|
|
|
w podobnych sprawach powinny zapacać podobne orzeczenia commencer à apprendre
|
|
de similibus idem est iudicum
|
|
|
pierwszy w czasie lepszy w sprawie (zaspokajanie zastawów) commencer à apprendre
|
|
prior tempore potior iure
|
|
|
dowieść powinien ten kto twierdzi a nie kto przeczy commencer à apprendre
|
|
ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat
|
|
|
niech nie wychodzi sędzia ponad żądanie stron commencer à apprendre
|
|
ne eat iudex ultra petita partium
|
|
|
ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą commencer à apprendre
|
|
lex posterior derogat legi priori
|
|
|
ustawa szczegółowa uchyla ustawę ogólną commencer à apprendre
|
|
lex specialis derogat legi generali
|
|
|
ustawa nadrzędna uchyla podrzędną commencer à apprendre
|
|
lex superior derogat legi inferiori
|
|
|
ustawa ogólna późniejsza nie uchyla ustawy szczegółowej wcześniejszej commencer à apprendre
|
|
lex posterior generali non derogat legi priori speciali
|
|
|
gdzie taki sam sens ustawy, takie same postanowienia ustawy commencer à apprendre
|
|
ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio
|
|
|
powinno się orzekać nie na podstawie przykładów, a na podstawie praw (nie ma precedensów) commencer à apprendre
|
|
non exemplis, sed legibus indicandum est
|
|
|
w prawach podoba się bardziej prostota niż zawiłość commencer à apprendre
|
|
In legibus magis simplicitas quam difficultas placet
|
|
|
prawa powinny być zrozumiałe przez wszystkich commencer à apprendre
|
|
leges ab omnibus intellegi debent
|
|
|
nikogo nie uwięzimy bez wyroku sądowego commencer à apprendre
|
|
neminem captivabimus nisi iure victum
|
|
|
Rzym przemówił (najwyższa instancja), sprawa jest rozstrzygnięta commencer à apprendre
|
|
Roma locuta, causa finita est
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
delictum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
corpus delicti
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
crimen
|
|
|
w czynnosciach nieformalnych oświadczenie woli złożone w sposób dowolny, również dorozumiały commencer à apprendre
|
|
per facta concludentia
|
|
|
jednostronnie zamierzona, nieujawniona jednak na zewnątrz niezgodność woli z oświadczeniem polegająca na złożeniu tego oświadczenia bez zamiaru wywołania skutków prawnych commencer à apprendre
|
|
reservatio formalis
|
|
|
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej, np. miejsce wykonania umowy commencer à apprendre
|
|
essentialia negotii
|
|
|
przedmiotowo nieistotne składniki czynności prawnej commencer à apprendre
|
|
naturalia negoti
|
|
|
nietypowe, dodatkowe postanowienia do czynności prawnej commencer à apprendre
|
|
accidentalia negoti
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
dies a quo
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
dies ad quem
|
|
|
rzeczy wspólne dla wszystkich (dobro publiczne) commencer à apprendre
|
|
res omnium communes
|
|
|
to co jest na powierzchni przypada gruntowi commencer à apprendre
|
|
superficies solo cedit
|
|
|
skarga co do rzeczy - skuteczna co do wszystkich commencer à apprendre
|
|
actio in rem - erga omnes
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ius possidenti
|
|
|
prawo użytkowania (aż do zużycia, wraz z możliwością pobierania pożytków) commencer à apprendre
|
|
ius utendi (abutendi, fruendi)
|
|
|
prawo rozporządzania własnością commencer à apprendre
|
|
ius disponendi
|
|
|
prawo absolutne niczym nieograniczone commencer à apprendre
|
|
ius infinitum
|
|
|
nie można dać komuś więcej praw niż się posiada commencer à apprendre
|
|
nemo plus iuris in alium transferre potest, quam ipse habet
|
|
|
na zasadzie zwykłej zgody commencer à apprendre
|
|
solo consensu
|
|
|
doliczenie czasu posiadania poprzednika commencer à apprendre
|
|
adessio possesionis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
dominium directum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
dominium utile
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
condominium pro indiviso
|
|
|
zamiar władania rzeczą, wola posiadania commencer à apprendre
|
|
animus rem sibi habendi
|
|
|
nikt nie może sobie zmienić podstawy posiadania commencer à apprendre
|
|
nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest
|
|
|
wola posiadania dla drugiego (np. rodzic) commencer à apprendre
|
|
animus possidendi pro alieno
|
|
|
Kaucja która ma pokryć ewentualne przyszłe szkody commencer à apprendre
|
|
cautio domni infecti
|
|
|
przeniesienie posiadania rzeczy przez ich wskazanie commencer à apprendre
|
|
longa manu traditio
|
|
|
przeniesienie posiadania przez wydanie rzeczy commencer à apprendre
|
|
traditio corporalis
|
|
|
gdy nabywający rzecz jest juz niejako jej posiadaczem (np. leasing) commencer à apprendre
|
|
traditio brevi manu
|
|
|
przeniesienie własności bez wydania rzeczy commencer à apprendre
|
|
consuitutum possessorum
|
|
|
nikomu nie zostanie odrzucona skarga commencer à apprendre
|
|
nemini deneganda
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
conditio sine qua non
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ex lege
|
|
|
sukcesja uniwersalna, w przypadku spadkobrania - gdy dziedzic jednym aktem wstępuje w ogół praw majątkowych commencer à apprendre
|
|
successio in universitatem
|
|
|
dziecko poczęte uważa się się za już urodzone (jeśli chodzi o jego prawa) commencer à apprendre
|
|
nasciturus pro iam nato habetur
|
|
|
zdolność do zmiany (świadczenia, jesli istnieje tylko jedno, a dłużnik nie jest w stanie go wykonać, może zastąpić innym świadczeniem) commencer à apprendre
|
|
facultas alternativa
|
|
|
czynność prawna na wypadek śmierci commencer à apprendre
|
|
mortis causa
|
|
|
przy odczytywaniu testamentu iść z duchem testatora (testowania?) commencer à apprendre
|
|
cum amino testandi
|
|
|
zasada interpretacji tesamentu za główny cel biorąca realizację woli testatora commencer à apprendre
|
|
favor testamenti
|
|
|
w pełnym tego słowa znaczeniu commencer à apprendre
|
|
sensu scricto
|
|
|
legatariusz staje się właścicielem legatu ex lege z chwila przyjęcia spadku przeZ spadkobiercę commencer à apprendre
|
|
legatum per vindicationem
|
|
|
Legatariusz otrzymywał jedynie roszczenie do dziedzica o wypełnienie treści testamentu, nie stawał się właścicielem ex lege commencer à apprendre
|
|
legatum per domnationem
|
|
|
dodatek do testamentu, dodatkowe postanowienia spadkodawcy commencer à apprendre
|
|
codicillus
|
|
|
prawo przyjęcia spadku w określonym terminie commencer à apprendre
|
|
transmissio hereditatis
|
|
|
przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza commencer à apprendre
|
|
cum viribus hereditatis
|
|
|
przyjęcie spadku gdzie za długi spadkodawca odpowiada do wysokości spadku commencer à apprendre
|
|
pro viribus hereditatis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
successio anticipata
|
|
|
skarga służąca ochronie praw dziedzica do odzyskania spadku jako całości commencer à apprendre
|
|
hereditatis petitio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
separatium bonorum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
matrimonium non existens
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
matrimoniale foedus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
consensus matrimonialis
|
|
|
małżeństwa powinny być wolne commencer à apprendre
|
|
matrimonia libera esse debent
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
sponsalia
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
matrimonii promissio
|
|
|
nikt, kto powołuje się na własną niegodziwość, nie będzie wysłuchany commencer à apprendre
|
|
nemo turpitudinem suam allegans audiatur
|
|
|
małżeństwo zawarte i dopełnione (skonsumowane) commencer à apprendre
|
|
matrimonium ratum et consummatum
|
|
|
żadna włada ludzka nie może rozerwać małżeństwa commencer à apprendre
|
|
matrimonium nulla humana potestate dissolvi potest
|
|
|
separacja od łoża i stołu commencer à apprendre
|
|
separatio quoad torum et mensam
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
separatio perpetua
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
separatio temporanea
|
|
|
małżeństwo nieskonsumowane commencer à apprendre
|
|
matrimonium non consumatum
|
|
|
Separacja przy pozostawionym węźle małżeńskim commencer à apprendre
|
|
separatio manente vinculo
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
mater semper certa est
|
|
|
na ojca wskazuje małżeństwo commencer à apprendre
|
|
pater est quem nuptiae demonstrant
|
|
|
domniemanie niezdolności do zapłodnienia commencer à apprendre
|
|
impotentia generandi
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
impotentia coeundi
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
liberi vulgo concepti
|
|
|
dzieci pochodzące z małżeństwa commencer à apprendre
|
|
filii legitimi
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
filii illegitimi
|
|
|
dzieci z nieprawego łoża są legitymowane przez pózniej zawarte (następujące) małżeństwo commencer à apprendre
|
|
filii illegitimi legitimiantur per subsequens matrimonium parentum
|
|
|
zarzut pozwanego o ojcostwo, że w okresie poczęcia dziecka matka obcowała także z innym mężczyzną commencer à apprendre
|
|
exceptio plurium concumbentium
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
matrimonium putativum
|
|
|
przysposobiony związany z całą rodziną commencer à apprendre
|
|
adoptio plena
|
|
|
przysposobiony związany tylko z rodzicami commencer à apprendre
|
|
adoptio minus plena
|
|
|
przysposobienie najpełniejsze (nie chcą rodzice, aby znał rodziców biologicznych) commencer à apprendre
|
|
adoptio plenissima
|
|
|
przysposobienie naśladuje naturę commencer à apprendre
|
|
adoptio naturam imitatur
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
in vitro (poczęty w probówce)
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
poczęty naturalnie
|
|
|
węzeł prawny, stosunek prawny commencer à apprendre
|
|
vinculum iuris
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
obligare
|
|
|
do rzeczy niemożliwych nie można się zobowiązać commencer à apprendre
|
|
impossibilium nulla obligatio est
|
|
|
dłużnik ma obowiązek świadczyć inną rzecz tego samego gatunki commencer à apprendre
|
|
genus perire non cansetur
|
|
|
rzecz indywidualnie oznaczona ginie na szkodę wierzyciela - obowiązek świadczenia przemienia się w obowiązek odszkodowania za nie wykonanie zobowiązania commencer à apprendre
|
|
species perit ei cui debetur
|
|
|
rzeczywista szkoda majątkowa commencer à apprendre
|
|
damnum emergens
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
lucrum cessans
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
pretium commune
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
pretium singulate
|
|
|
cena sentymentalna, bezcenna commencer à apprendre
|
|
pretium affectionis
|
|
|
wyrównanie korzyści ze stratami, potrącenie zysku ze straty commencer à apprendre
|
|
compensatio lucri cum damno
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ius retentionis
|
|
|
zobowiązanie przemienne, z treści zobowiązania wynika możliwość spełnienia więce commencer à apprendre
|
|
obligatio alternativa
|
|
|
upoważnienie przemienne (dłużnik może zwolnić się od swojego zobowiązania, spełniając inne świadczenie, jeśli świadczenie główne nie jest możliwe do spełnienia) commencer à apprendre
|
|
facultas alternativa
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
via facti
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
pactum in favorem tertii
|
|
|
zarzut niedopełnienia zobowiązania kontraktu commencer à apprendre
|
|
exceptio non adimpleti contractus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
dolus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
culpa
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
culpa in eligendo
|
|
|
przypadek wzięty z praktyki commencer à apprendre
|
|
casus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
vis maior
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
confusio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
cessio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
cessio legis
|
|
|
skarga pauliańska wobec osób które odniosły korzyści z nieuczciwego rozporządzenia majątkiem przez dłużnika commencer à apprendre
|
|
actio pauliana
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
emptio rei speratae
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
emptio spei
|
|
|
rzeczy wyłączone z obrotu prawnego commencer à apprendre
|
|
res extra commercium
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
res omnium communes
|
|
|
kto ma korzyści na tym spoczywa ryzyko utraty commencer à apprendre
|
|
cuius commodum eius periculum
|
|
|
rzeczy powiedziane i przyrzeczone commencer à apprendre
|
|
dicta et promissa
|
|
|
nie osiągnięcie celu świadczenia commencer à apprendre
|
|
conditio causa data causa non secuta
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
affectio (animus) societatis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Tempus deliberandi
|
|
|
postępowanie nieprocesowe (niesporne) commencer à apprendre
|
|
iurisdictio voluntaria
|
|
|
prawo postępowania procesowego commencer à apprendre
|
|
lex fori processualis
|
|
|
należy wysłuchać drugiej strony commencer à apprendre
|
|
audiatur et altera pars
|
|
|
panowie sporu - powód i pozwany commencer à apprendre
|
|
domini litis
|
|
|
nie ma sędziego bez osoby skarżącej (nie ma sprawy bez oskarżenia) commencer à apprendre
|
|
nemo iudex sine actore
|
|
|
prawo jest spisane dla osób czuwających, ostrożnych commencer à apprendre
|
|
vigilantibus iura sunt scripta
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ante litem natam
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
post litem natam
|
|
|
sąd właściwy w chwili wszczęcia sprawy, pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania commencer à apprendre
|
|
perpetuatio fori
|
|
|
stan prawny odnośnie przyczyny commencer à apprendre
|
|
legitimatio ad causam
|
|
|
stan prawny odnośnie procesu commencer à apprendre
|
|
legitimatio ad processus
|
|
|
zmiana posiadacza z powodu śmierci commencer à apprendre
|
|
successio mortis causa
|
|
|
zmiana posiadacza między żywymi commencer à apprendre
|
|
successio inter vivos
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
prorogatio fori
|
|
|
zarzuty przekupstwa mataczenie commencer à apprendre
|
|
excetpiones peremptoriae
|
|
|
zarzuty opóźniania procesu commencer à apprendre
|
|
exceptiones dilatoriae
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
exceptiones declinatoriae
|
|
|
nie dwa razy w tej samej sprawie commencer à apprendre
|
|
ne bis in idem
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
reformatio in peius
|
|
|
sąd nie zajmuje się rzeczami błachymi commencer à apprendre
|
|
de minimis non curat praetor
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
victima
|
|
|
żadna zbrodnia i kara bez wcześniejszej ustawy karnej - "nie ma przestępstwa bez ustawy" commencer à apprendre
|
|
Nullum crimen nulla poena sine lege poenali anteriori
|
|
|
przymus FIZYCZNY - pozbawienie możliwości fizycznego kierowania ruchami ciała commencer à apprendre
|
|
Vis absoluta
|
|
|
przymus PSYCHICZNY - stwarzanie zewnętrznych uciążliwych warunków zachowania się osobie składającej oświadczenie dowodowe commencer à apprendre
|
|
Vis compulsiva
|
|
|
zły zamiar, bezpośredni zamiar popełnienia przestępstwa commencer à apprendre
|
|
Dolus directus
|
|
|
zły zamiar nagły (wnioskuje ze w afekcie) commencer à apprendre
|
|
Dolus directums repentinus
|
|
|
zły zamiar zaplanowany. Zamiar bezpośredni przemyślany commencer à apprendre
|
|
Dolus directus praemeditatus
|
|
|
Zamiar ewentualny: zachodzi, gdy sprawca możliwość popełnienia czynu zabronionego przewiduje i na to się godzi commencer à apprendre
|
|
Dolus eventualis
|
|
|
tzw. wina kombinowana umyślności z nieumyślnością. Np. pobicie z nieumyślnym spowodowaniem śmierci commencer à apprendre
|
|
Culpa dolo exorta
|
|
|
pochód przestępstwa - każde przestępstwo umyślne może potencjalnie przejść przez cztery etapy: 1. zamiar 2. przygotowanie 3. usiłowanie 4. dokonanie commencer à apprendre
|
|
Iter delicti
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Delicum putativum
|
|
|
nie każe sie dlatego ze popełniono przewinienie, lecz po to żeby go nie popełniano commencer à apprendre
|
|
Nemo prudens punit quia peccatum est sed ne peccetur
|
|
|
w razie wątpliwości na korzyść oskarżonego commencer à apprendre
|
|
in dubio pro reo
|
|
|
złego czynu nie domniemuje się commencer à apprendre
|
|
złego czynu nie domniemuje się
|
|
|
nie wolno zmieniać (wyroku) na niekorzyść (odwołującego się) (Jeżeli apelację składa oskarżony/skazany commencer à apprendre
|
|
Reformatio in peius iudici appellatio non licet
|
|
|
przestępstwa rodziców nie szkodzą dzieciom commencer à apprendre
|
|
Delicta paretnum liberis non nocent
|
|
|
czego nie ma w aktach, nie ma na świecie (jest bez znaczenia dla sędziego) commencer à apprendre
|
|
Quod non est in actis non est in mundo
|
|
|
świadkowie znający sprawę ze słyszenia commencer à apprendre
|
|
Testis ex auditu
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
causa principalis
|
|
|
sprawę osądzoną ostatecznie uważa się za rozstrzygniętą; wyrok sądu uważa się za prawdę commencer à apprendre
|
|
Res iudicata pro veritate habetur
|
|
|
nie można osądzać dwa razy tego samego przestępstwa commencer à apprendre
|
|
Ne bis in idem crimen iudicetur
|
|
|
przyznanie się do winy jest królową dowodów commencer à apprendre
|
|
Confessio est regina probationum
|
|
|
wznowienie sprawy w wyniku fałszywych dowodów commencer à apprendre
|
|
Propter falsa
|
|
|
wznowienie sprawy w wyniku nowych dowodów commencer à apprendre
|
|
propter nova
|
|
|
