oświecenie polski

początek oświecenia

1765 (ostatni król polski - Stanisław August Poniatowski)

koniec oświecenia

1795

Stanisław August Poniatowski co zrobił

wymyślił ministerstwo edukacji, zreformował system edukacji, założył pierwsze polskie czasopismo (monitor), dzięki niemu powstały teatry, obiady czwartkowe

co to obiady czwartkowe

spotkania artystów w zamku królewskim, odbywały się co czwartek

Krasicki w oświeceniu

bajki, satyry, pierwsza polska powieść, poemat heroikomiczny

bajki Krasickiego

ŻÓŁW I MYSZ. DOKTOR I ZDROWIE. FIOŁEK I TRAWA.

satyry Krasickiego

Do króla, Palinodia, Świat zepsuty, Żona modna

pierwsza polska powieść krasicki

Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki

poemat heroikomiczny

monachomachia

ateizm

wyrzeczenie się wiary

deizm

wiara w boga który po stworzeniu świata opuścił ziemie i nie ingeruje w ludzkość

racjonalizm

wiara w logike i udowodnione fakty

empiryzm

sprawdzenie przez doświadczenie

sensualizm

sprawdzenie przez zmysły

Tabula rasa

czysta tablica, jesteśmy tym czego doświadczylismy

liberalizm

wolność, decydowanie o swoim życiu

liertynizm

pozwalanie sobie na wszystko

bajka

wiersz, krótka, typy bohaterow, alegoria (symbol). puenta (morał)

twórcy bajek

Ignacy Krasicki, Jan Brzechwa, Ezop, Charles Perrault

baśń

proza. dłuższe, złożeni rozbudowanie bohaterowie, opcjonalny morał

twórcy baśni

Bracia Grimm, Hans Christian Andersen, Levis Carrol, Szecherezada, Halo Calvino

co łączy baśnie i bajki

skierowane do młodszych odbiorców, elementy fantastyki, udział zwierząt

język ezopowy

nie dosłowne przekazanie tekstu tak żeby nie było łatwo się domyślić o co chodzi

satyra

pochodzi ze starożytności, odzwierciedla obyczajówosc polski, uczy przez zabawę, zawiera ironie i krytykę, tryptyk (3 rodzaje literackie - epike, liryke i dramat), pokazuje problemy spoleczenstwa, zawiera komizm

komizm rodzaje

językowy, sytuacyjny, postaci

komizm postaci

próba wywołania reakcji wesołości u odbiorcy sposobem prezentacji konkretnej postaci, przez szczególne uwypuklenie jej charakterystycznych cech

komizm językowy

odnosi się do języka postaci, zabawnych powiedzeń, mylenia znaczeń używanych wyrazów, sposobu wypowiadania się

komizm sytuacyjny

dotyczy zdarzeń najczęściej nieoczekiwanych, absurdalnych

slapstick

śmieszne wydarzenie np. przewrócenie się na skórce od banana

erystyka

sztuka kłócenia się

typy argumentów

rzeczowe, emocjonalne, logiczne

chwyty erystyczne

argument siły, uogólnienie, sumienia, odwołania do autorytetów

ad personam

wykorzystywanie wiedzy na temat drugiej osoby przy argumentacji

ad auditorem

argument odwołując się do słuchaczy

ad ignorantion

wykorzystanie czyjejś niewiedzy