Oświecenie

ramy czasowe w europie

17-18 wiek

idea, w której podstawowym narzędziem poznania jest rozum, dzięki któremu ludzie mają umiejętność odróżniania prawdy od fałszu

racjonalizm

przekonanie, że źródłem ludzkiej wiedzy jest doświadczenie, a narzędziem poznania zmysły

empiryzm

przekonani, że świat ma tylko wymiar fizyczny

materializm

deizm

przekonanie, że Bóg stworzył świat lecz nie ingeruje w jego losy

brak wiary w Boga i rzeczywistość pozamaterialą

ateizm

ramy czasowe w polsce

od połowy 18 wieku do połowy 19- utracenia przez Polskę niepodległości

zwięzły utwór literacki wykorzystujący alegorię i posiadający morał

bajka

utwór epicki ośmieszający lub pielęgnujący wady i przywary ludzkie bądź społeczne

satyra

podporządkowanie sztuki funkcjom pouczającym i wychowawczym

dydaktyzm

sielanka/ illyda

gatunek poetycki opisujący historie prostych ludzi, żyjących w zgodzie z naturą. Gatunek wywodzi się ze starożytnej Grecji, utwory utrzymane w pogodnym tonie

twórcy

Ignacy Krasicki, Franciszek Karpiński,

sentymentalizm

literatura o budowie dość dynamicznej. Pokazuje przeżycia wewnętrzne człowieka, zachwyt nad pięknem przyrody, tematyka miłosna. Cel- uwrażliwienie odbiorcy

Twórczość Ignacego Krasickiego

Hymn do miłości ojczyzny, Pijaństwo, Do króla, Świat zepsuty (satyry), Ptaszki w klatce (bajka)

Do króla

podmiot sarmata stawia do króla (Stanisława Augusta Poniatowskiego) absurdalne zarzuty(pochodzenie polskie, wywodzenie się ze szlachty, młodość, inteligencję). W rezultacie postawa szlachty zostaje skrytykowana, a król wychwalany.

Pijaństwo

utwór składa się z pozornego dialogu, krytykowane są obie strony-postawa pijaka (usprawiedliwianie i szukanie powodów dla sięgnięcia po alkohol) osoby nieumiejętnie pouczającej go(mówi pustymi frazami, bez empatii, nie trafia do odbiorcy)