Nowożytność VIII: Ostatni Polak

ustrój królestwa Polskiego

napisane w konstytucji: unia personalna z Rosją, wspólna polityka zagraniczna, kontakt z monarchą przez rosyjskiego ministra(w Wwawie namiestnik), duży zakres władzy króla, Sejm(wybór 77 poslów), sentarowie mianowanie przez króla

kompetencje Sejmu Królestwa Polskiego

uchawalanie budżetu i podatków, ustawodawców, polityka monetarna kontrola nad Radą Administracyjną

naczelny wódz wojsk polskich i "delegowany pełnomocnik"

książe Konstanty i Mikołaj Nowosilcow, ograniczono swobody obywatelskie

legalna opozycja w K.P

posłowie z województwa Kaliskiego(Kaliszanie)-szefowie to bracia Bonawentura i Wincenty Niemojowski

nielegalna opozycja

wykształcona młodzież tworząca tajne towarzystwa np. Wolnomularstwo Narodowe(Walerian Łukasiński), od 1828r. sprzysiężenie podchorążych

lojalni wobec cara

arystokracja i elity. Poparcie stabilizacji społecznej. np namiestnik gen. Józef Zajączek i większość generałów

osiągnięcia gospodarcze królestwa Polskiego

Łódzki okręg przemysłowy (włókiennictwo), Zagłębie Dąbrowskie(górnictwo) Ciechocinek(sól), kanał Augustowski(aby uniknąć pruskich ceł)

pierwszy Minister oświaty

Stanisław Kostka Potocki

książe wielkiego księstwa Poznańskiego

ks. Antoni Radziwiłł, tylko reprezentatywny, na terenach samego księstwa uczono języka niemieckiego i wprowadzano pruską administrację, w 1816(1823 w księstwie) uwlaszczono chłopów

przyczyny powstania listopadowego

przykłady w Grecji, Belgii i Francji, łamanie konstytucji przez cara, mobilizacja wojsk rosyjskich, obawy przed wysłaniem wojsk polskich jako siły intenwercyjne

wybuch powstania listopadowego

29/30 listopada 1830r. grupa młodych oficerów pod dowódctwem Piotra Wysockiego przeprowadził zamach na księcia Konstantego(zbiegł), brakowało planu ale zdobyto Arsenał i przekazali broń warszawiakom

działania Rady Administracyjnej

zaczęto pertraktacje z Rosją, 3 grudnia usunięto lojalistów, Rada przekształciła się w Rząd Tymczasowy, dowództwo przekazano Józefowi Chłopickiemu

postulaty polskiej delegacji do cara

przestrzeganie konstytucji, wycofanie wojsk rosyjskich, włączenie ziem zabranych, zwołanie sejmu w 1831r. odrzucono

detronizacja Mikołaja I

25 stycznia 1831r. Przez zwołany wcześniej sejm

początek wojny w trakcie powstania listopadowego

atak feldmarszałka Iwana Dybicza(5-25luty 1831r.), wygrana bitwa pod Stoczkiem(14. 02) i pod Wawrem(25.02). Rezygnacja ze szturmu Warszawy. Dyktatorem Jan Skrzynecki, ale strategiem płk Ignacy Prądzyński

kontrofensywa wojsk Polskich w powstaniu listopadowym

30.03/10. 04 wygrana pod Dębem Wielkim (31.03) i Iganiami(10.04)

powstanie na Litwie

marzec 1831r. dowdcą Emilia Plater

kolejny atak Rosji w trakcie powstania listopadowego

klęska pod Ostrołęką 26.05, następnie atak na Warszawę przez feldmarszałka Iwana Paskiewicza (6.09) szturm na wolę i kapitulacja 8. 09. Przekazanie dowództwa gen. Henrykowi Dembińskiego, a potem gen. Janowi Krukowieckiemu

konsekwencje powstania listopadowego

zniesienie konstytucji, likwidacja Wojska Polskiego, emigracja, konfiskata majątku, konfiskata majątków, kontrybucja i zahamowanie gospodarki, ograniczenie swobód Krakowa, ograniczenie autonomii Księstwa Poznańskiego

hotel lambert

konserwatywno-liberalny, szef ks. Adam Czartoryski., obrona praw Polaków, ewolucja reform społecznych, monarchia konstytucyjna

towarzystwo demokratyczne polskie

1832r. demokracja, Tadeusz Krępowiecki, Stanisław Worcell, wsporaca stanów, uwłaszczenie chłopów, dążyli to powstania całego narodu, republika

Młoda Polska

demokracja, Joachim Lelewel, tajna współpraca z ruchami sprzeciwiająca się porządkowi wiedenskiemu, uwłaszczenie chłopów, swobody obywatelskie

gromady ludu polskiego

1835r. radykalni, Stanisław Worcell, zniesienie podziałów, wspólnotowana własność ziemi, potępienie szlachty, walka zbrojna, socjalizm utopijny

wykształceni emigranci

Ignacy Domeyko(unowocześnienie Peru), Paweł Edmund Strzelecki(badanie Australii), Ernest Malinowski(budowa kolei w peru i Ekwadorze), Fryderyk Chopin

nadanie statutu organicznego

1832r. nadanie pewnej autonomii. osobiste systemy sądowe i monetarne, kodeks cywilny i karny, gwarancja swobód obywatelskich, granica celana między Polską a Rosją. Namiestnikiem Iwan Paskiewicz początek nocy paskiewiczowskiej. Unifakacja ziem polskich

praca organiczna

edukacja ludności, wzmacnianie pozycji w społeczeństwie i namawianie ich do aktywności ekonomicznej

powstanie krakowskie

1846 planowano wybuch trojzaborowego powstania ale złapano przywódcę Ludwika Mierosławskiego, z 20/21 lutego opanowano Kraków. władze sprawował Edward Dembowski. Upadek powstania 4 marca, aneksja Krakowa przez Austrię

Rabacja Galicyjska

austryjacy bali się powstania i podburzyli chłopów, na czele Jakub Szela. Austryjacy nie znieśli obowiązku pańszczyzny wbrew zapewnieniom