Nowożytność 1

. Epoka nowożytna:

- na świecie/powszechna 1492 - 1815 (Kongres Wiedeński) - w Polsce 1496/1505 (Pierwszy sejm walny) - 1795

Przyczyny wielkich odkryć geogr

kwadrant

1487

Bartolomeo Diaz z Portugalii - Przylądek Dobrej Nadziei(Burz)

- 1492

- Krzysztof Kolumb z Włoch - Ameryka Środkowa

1497

Vasco da Gama z Portugalii kontynuuje wyprawę Diaza - Indie

1501

Amerigo Vespucci z Włoch dopływa do Brazylii, lecz osiada w Argentynie - Ameryka Południowa

- 1519-1522

Ferdynand Magellan z Portugalii wyprawą dookoła świata udowadnia kulistość Ziemi - Savilla-Sevilla

Herman Cortez

jest najsłynniejszym konkwistadorem, zdobywca Meksyku i Azteków

Nowy Świat

Filipiny, Indonezja, Australia, Ameryka Południowa. - Rozpoczyna się masowy import przypraw i niewolników bo bezposrednio bez posrednikow mozba przewozic towary z inii

sagres

najważniejszy port w Portugalii(mapy żeglarskie, instrumenty nawigacyjne)

przyczyny dualizmu

- Odkrycie Nowego Świata - Portugalia i Hiszpania są bogate a Włochy ich gonią. - Wzbogacenie się Kościoła Katolickiego. - Brak przeludnienia.

Uwłaszczenie chłopów

nadanie chłopom na własność ziemi, połączone ze zniesieniem obciążeń feudalnych na rzecz pana feudalnego (szlachcica), czyli pańszczyzny, czynszu

grodzenia

polegające na odbieraniu chłopom ziemi przez wielkich właścicieli ziemskich, obszary rolne zamieniano na pastwiska dla owiec hodowanych dla wełny lub plantacje lnu.

Dualizm Zachodni:

- rozwój handlu i miast,- intensywna gospodarka, wydłużenie średniego wieku, wzrasta popyt na żywność, proces grodzenia, komendacja chłopa, zalesianie nieużytków,"rewolucja cenowa"

rewolucja cen

zjawisko wzrostu cen, które od początku XVI w. wystąpiło w całej Europie w wyniku napływu dużej ilość szlachetnych kruszców z Nowego Świata, najbardziej wzrosły ceny produktów rolnych, a nieco słabiej towarów rzemieślniczych,

Gospodarka intensywna

ważną rolę odgrywa wydajność pracy, oszczędne podejście do wydobycia surowców, zastosowanie nowych technologii, fabryki,że liczba pracowników nie musi być zwiększana

Gospodarka ekstensywna, folwarczno-pańszczyźniana

wzrost jest osiągany dzięki zwiększaniu liczby fabryk, uprawianego areału, liczby pracowników, ilości zużywanych surowców, ale bez zwiększenia wydajności pracy, utrzymuje się z darmowej pracy chłopa

Dualizm Wschodni:

- gospodarka ekstensywna (folwarczno-pańszczyźniana) - utrzymuje się z darmowej pracy chłopa - Gdańsk staje się oknem na świat i spichlerzem Europy - pożywienie jest eksportowane ze Wschodniej Europy do Gdańska i przez Bałty

FOLWARK PAŃSZCZYŹNIANY(5 typów)

- rolniczy - ok. 90% folwarków (praca fizyczna chłopa na polu) - tartaki - eksport drewna (polskie drewno było tańsze niż zachodnie) - stadniny - konie na rynek wewnętrzny - pasieki - miód pitny - hodowlany - głównie świnie i krowy

Mądry szlachcic nie znęcał się nad chłopem, lecz gwarantował mu:

- 2 posiłki dziennie - dach nad głową, odchodzi się od ziemianek - odzież (łachmany) - narzędzia pracy

Chłop pracował od 6. roku życia przez 5 dni pańszczyzny.

Chłop pracował od 6. roku życia przez 5 dni pańszczyzny.

Chłop pracował od 6. roku życia przez 5 dni pańszczyzny.

Niedziela była od kościoła i picia w karczmie