question |
réponse |
Neoplazja śródnabłonkowa (dysplazja commencer à apprendre
|
|
Stanowi narastające zaburzenia cytologiczne, histologiczne i architektoniczne, występujące wyłącznie w nabłonku, poprzedzające raka
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Powiększenie komórek oraz zwiększenie ich ilości Polimorfizm (pod względem kształtu, wielkości i zabarwienia) Hiperchromazję jąder Zwiększoną liczbę fizjologicznych
|
|
|
Neoplazja wewnatrznablonkowa commencer à apprendre
|
|
Wszystkie te zmiany występują ponad błoną podstawną nabłonków – nie naciekają jej. Jest to zjawisko korzystne dla pacjenta, ponieważ w nabłonku nie znajdują się naczynia krwionośne, ani naczynia limfatyczne
|
|
|
Na etapie dysplazji usunięcie nowotworowo zmienionego nabłonka commencer à apprendre
|
|
daje nawet 100% szansę wyleczenia
|
|
|
Wyróżniamy 3 stopnie dysplazji: malego commencer à apprendre
|
|
małego stopnia – zmiany w nabłonku obejmują tylko dolną 1/3 jego struktury. Częściowo zostaje zachowane normalne dojrzewanie wyższych warstw nabłonka oraz jego architektura.
|
|
|
Wyróżniamy 3 stopnie dysplazji: srednieog commencer à apprendre
|
|
średniego stopnia – zmiany obejmują do 2/3 wysokości nabłonka
|
|
|
Wyróżniamy 3 stopnie dysplazji: duzego commencer à apprendre
|
|
dużego stopnia (rak przedinwazyjny, carcinoma in situ, rak 0°) – zmiany obejmują cały nabłonek oraz ciągle nie naciekają jego błony podstawn
|
|
|
Nabłonka wielowarstwowego płaskiego (SIN) commencer à apprendre
|
|
CIN – skala oceniająca zmiany w nabłonku wielowarstwowym płaskim szyjki macicy. LaIN – skala dla krtani BIN – skala dla oskrzeli EIN – skala dla przełyku VaIN – skala dla pochwy VIN – skala dla sromu
|
|
|
Nabłonka gruczołowego (GIN commencer à apprendre
|
|
CoIN – skala dla jelita grubego PIN – skala dla prostaty MIN – skala dla sutka DIN – przewodowa neoplazja wew. LIN – zrazikowa neoplazja wew. PaIN – skala dla trzustki GaIN – dwustopniowa skala dla żołądk EIN-skala dla endometrium
|
|
|
Brak atypii nie zawsze upoważnia do rozpoznania nowotworu złośliwego np. commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
espół cech cytologicznych mogących sugerować nowotwór złośliwy. Zwiększenie stosunku jądrowo-cytoplazmatycznego – wzrost objętości jądra w stosunku do cytoplazmy, może osiągać nawet stosunek 1:1
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Polimorfizm komórkowy (różnorodność pod względem wielkości, kształtu i zabarwienia) Hiperchromazja jąder - nadmierna barwliwość spowodowana wzrostem zawartości DNA
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Heterochromazja jąder - różna intensywność zabarwienia chromatyny w różnych miejscach jądra Nieregularny kształt jąder komórkowych Nieregularnie pogrubiała błona jądrowa
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Ogromne, mnogie jąderka o nieregularnym kształcie Obecność patologicznych mitoz – figur podziału (wzrasta indeks mitotyczny) Anarchia architektoniczna
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Utrata biegunowości komórek Obecność jednojądrowych lub wielojądrowych nowotworowych komórek olbrzymich
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Cecha złośliwości nowotworu. Polega na odróżnicowaniu lub utracie zdolności strukturalnego i funkcjonalnego różnicowania prawidłowych komórek, wskutek czego pojawiają się populacje komórek niezróżnicowanych (anaplastyczny
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Określa zjawisko powstania komórek zróżnicowanym morfologicznie (przypominają budową komórki, z których się wywodzą), lecz nienależycie zróżnicowanych czynnościowo
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Przykładem są nowotworowe fibroblasty, które nie są w stanie produkować kolagenu bądź proteoglikanów.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
o nadmierny, niekontrolowany rozplem określonej tkanki. Powstaje jako następstwo zaburzeń dynamizmu i prawidłowego przebiegu cyklu komórkowego, zaburzeń różnicowania się komórek oraz nieprawidłowej komunikacji międzykomórkowe
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Fibroma – włókniak Adenoma – gruczolak Lipoma – tłuszczak Papiloma – brodawczak
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
–carcinoma (w języku polskim –rak), jeżeli nowotwór jest pochodzenia nabłonkowego oraz przyrostek –sarcoma (po polsku –mięsak), jeżeli jest pochodzenia mezenchymalnego.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Adenocarcinoma – gruczolakorak Carcinoma urotheliale – rak urotelialny Liposarcoma – tłuszczakomięsak Osteosarcoma – kostniakomięsak
|
|
|
Wyróżniamy 3 typy ich wzrostu nowotory lagodne commencer à apprendre
|
|
o egzofityczny – do światła wolnej przestrzeni lub na powierzchni skóry, pod postacią np.: o rozprężający – w głąb tkanek litych, mogą powodować ucisk na narząd i jego atrofię
|
|
|
Wyróżniamy 3 typy ich wzrostu nowotory lagodne2 commencer à apprendre
|
|
o rozlany – występuje w przypadku naczyniaków, przypomina naciekanie
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
now. lagodne Posiadają wysoki stopień zróżnicowania komórek- ściśle przypominają tkankę macierzystą, czasami są nie do odróżnienia. Mogą zachować funkcję komórek pierwotnych -ekotopowe wydzielanie hormonów, wydzielanie keratyny
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
nowotwór łagodny wywodzący się z nabłonka gruczołowego, np.: gruczolak jelita grubego (wyróżniamy 3 typy: cewkowy, kosmkowy, cewkowo-kosmkowy) gruczolak wielopostaciowy ślinianki gruczolak wątrobowokomórkowy
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
gruczolak o budowie torbielowatej (najczęściej w jajniku)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
nowotwór łagodny nabłonka pokrywnego (skóry i błon śluzowych), rośnie egzofityczne, tworząc palczaste wypustki układające się w kształt liści paproci. brodawczak płaskonabłonkowy (np. skóry)
|
|
|
Nowotwory łagodne pochodzenia mezenchymalnego commencer à apprendre
|
|
Tłuszczak – nowotwór łagodny wywodzący się z tkanki tłuszczowej Włókniak – nowotwór łagodny wywodzący się z tkanki łącznej Naczyniak chrzestniak miesak
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
nowotwór łagodny wywodzący się z układu naczyń. Często występuje w wątrobie, skórze, trzonach kręgów oraz w podstawie czaski. Wyróżniamy naczyniaki: krwionośne (typy: włosowaty, jamisty) chłonne
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
nowotwór łagodny wywodzący się z tkanki chrzęstnej
|
|
|
W przypadku potworniaka dojrzałego commencer à apprendre
|
|
makroskopowo można dostrzec charakterystyczną torbiel skórzastą.
|
|
|
Makroskopowe cechy nowotworów łagodnych: 1 commencer à apprendre
|
|
1. Są wyraźnie odgraniczone włóknistą torebką (z wyjątkiem nieotorebkowanych mięśniaków macicy oraz naczyniaków) 2. Stanowią zmiany o kształcie okrągłym lub owalnym
|
|
|
Makroskopowe cechy nowotworów łagodnych: 2 commencer à apprendre
|
|
3. Wyglądem mogą przypominać tkankę, w której się znajdują, lub znacznie się od niej różnić (naczyniaki wątrob
|
|
|
Makroskopowe cechy nowotworów łagodnych: 3 commencer à apprendre
|
|
4. W przypadku nowotworów łagodnych torbielowatych można zauważyć jedno- lub wielokomorowe torbiele różnej wielkości. Wyścielone są one nowotworowo rozrastającym się nabłonkiem, który może wydzielać treść surowiczą lub śluzową
|
|
|
Makroskopowe cechy nowotworów łagodnych: 4 commencer à apprendre
|
|
5. W przypadku powstania polipów, na jego szczycie mogą znaleźć się niewielkie nadżerki. 6. Zmiany martwicze zazwyczaj nie występują
|
|
|
Mikroskopowe cechy nowotworów łagodnych: commencer à apprendre
|
|
1. Wysokie zróżnicowanie komórek (niska atypia) 2. Często zachowują funkcje komórek pierwotnych, przez co mogą skutkować np. ekotopowym wydzielaniem hormonó
|
|
|
Mikroskopowe cechy nowotworów łagodnych:2 commencer à apprendre
|
|
3. Niewielka ilość patologicznych figur podziału lub całkowity ich brak 4. Brak zmian martwiczych, krwotocznych, czasami na skutek zaburzenia ukrwienia występują zmiany włóknisto-szkliste
|
|
|
Mikroskopowe cechy nowotworów łagodnych:3 commencer à apprendre
|
|
5. W miarę prawidłowa struktura architektoniczna zajętej tkanki
|
|
|
Nowotwory złośliwe Wykazują zupełnie odmienne cechy, niż nowotwory łagodne: Szybki i niesymetryczny wzrost commencer à apprendre
|
|
egzofityczny, mezofityczny, endofityczny...
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Polega ona na odczynowym włóknieniu naciekanych tkanek. Na jej skutek spada ilość elementów łączących komórki np. adhezyn, co powoduje rozpad nowotworu i wytworzenie przerzutów
|
|
|
Desmoplazja często występuje commencer à apprendre
|
|
w rakach sutka oraz w rakach żołądka. Skutkuje powstaniem raka włóknistego lub raka rdzeniastego.
|
|
|
Nowotwory złośliwe pochodzenia nabłonkowego (raki1 commencer à apprendre
|
|
ak płaskonabłonkowy np. skóry, oskrzeli, szyjki macicy, krtani i przełyku. Może on być rogowaciejący lub nierogowaciejący
|
|
|
Nowotwory złośliwe pochodzenia nabłonkowego (raki2 commencer à apprendre
|
|
Rak podstawnokomórkowy skóry Rak z nabłonka przejściowego, np. pęcherza moczowego Gruczolakoraki
|
|
|
Nowotwory złośliwe pochodzenia nabłonkowego (raki3 commencer à apprendre
|
|
Gruczolakotorbielakorak – gruczolakorak o budowie torbielowatej Rak gruczołowo-płaskonabłonkowy
|
|
|
Nowotwory złośliwe pochodzenia mezenchymalnego (mięsaki1 commencer à apprendre
|
|
Tłuszczakomięsak – nowotwór złośliwy wywodzący się z tkanki tłuszczowej. Wyróżniamy typy tłuszczakomięsaków: wysoko zróżnicowane, śluzowate, różnokształtno-komórkowe
|
|
|
Nowotwory złośliwe pochodzenia mezenchymalnego (mięsaki2 commencer à apprendre
|
|
Włókniakomięsak – nowotwór złośliwy wywodzący się z tkanki łącznej Mięśniakomięsak gładkokomórkowy – nowotwór złośliwy pochodzący z mięśni gładkichChrzęstniakomięsak – nowotwór złośliwy wywodzący się z tkanki chrzęstnej
|
|
|
Nowotwory złośliwe pochodzenia mezenchymalnego (mięsaki3 commencer à apprendre
|
|
Mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy – n. złośliwy wywodzący się z mięśni poprzecznieprążkowanych. Wyróżniamy typy: groniasty (zarodkowy), pęcherzykowy, pleomorficzny
|
|
|
Nowotwory złośliwe pochodzenia mezenchymalnego (mięsaki4 commencer à apprendre
|
|
Naczyniakomięsak – nowotwór złośliwy wywodzący się z układu naczyniowego Kostniakomięsak – nowotwór złośliwy wywodzący się z tkanki kostnej
|
|
|
Nowotwory złośliwe pochodzenia mezenchymalnego (mięsaki5 commencer à apprendre
|
|
Chłoniaki i białaczki – nowotwory złośliwe wywodzące się (kolejno) z układu komórek limfoidalnychi komórek szeregu hemopoezy
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Nie przypominają pierwotnej tkanki, różnią się od niej spoistością i barwą. Spoistość guza nowotworowego zależy od stosunku ilości tkanki łącznej (wytworzonej w procesie desmoplazji) do ilości komórek nowotworowych w jego obrębi
|
|
|
Spoistość guza Na tej podstawie wyróżniam commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Raki rdzeniaste – zawierają dużo komórek nowotworowych i małą ilość włókien łącznotkankowych. Są kruche i miękkie
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Raki twarde (włókniste/desmoplastyczne) – zawierają znacznie większą ilość włókien łącznotkankowych, niż komórek nowotworowych. Są twarde. Rozrastają się w obrębie narządów kształtu rurowatego – przełyk, jelito
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
W przypadku raka sygnetowatokomórkowego żołądka można zaobserwować tzw. „skórzaną butelkę”. Jest to obraz rozległego nacieku i włóknienia ścian żołądka
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
pochodzą zwykle z jednego listka zarodkowego. Stanowią zmiany zróżnicowane w więcej niż jednym kierunku np. nabłonkowy np. rak gruczołowo-płaskonabłonkowy,
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
stanowią twory nabłonkowo-mezenchymalne
|
|
|
Nowotwory złożone – stanowią twory nabłonkowo-mezenchymalne. Dzielą się na: commencer à apprendre
|
|
Zmiany łagodne – gruczolakowłókniak (najczęstszy nowotwór piersi kobiet), guz liściasty piersi o Zmiany złośliwe – mięsakorak o Zmiany z jednym składnikiem łagodnym i jednym złośliwym
|
|
|
Nowotwory zarodkowe (germinalne commencer à apprendre
|
|
Powstają głównie w gonadach, z pierwotnych komórek płciowych lub komórek odpowiadających dalszym etapom ich rozwoju oraz wczesnym okresom rozwoju zarodka.
|
|
|
Nowotwory zarodkowe (germinalne przykald commencer à apprendre
|
|
Mogą różnicować się w kierunku tkanek pozazarodkowych, np. guz zatoki endodermalnej (YST), nabłoniak kosmówkowy złośliwy (kosmówczak) i tkanek somatycznych dojrzałych lub niedojrzałych – potworniaki.
|
|
|
Nowotwory pochodzenia glejowego (glejaki commencer à apprendre
|
|
Gwiaździaki o Skąpodrzewiaki o Wyściółczaki
|
|
|
owotwory sznurów płciowych i zrębu gonad commencer à apprendre
|
|
Folliculoma (ziarniszczak) o Androblastoma (jądrzak) o Gonadoblastoma (rozrodczak zarodkowy) o Włókniak
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
nie jest rakiem, ponieważ nie wywodzi się z tkanki nabłonkowej, lecz z melanocytów. To samo tyczy się np. nowotworów złośliwych krwi (białaczek), nowotworów mózgu, układu chłonnego.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
– określenie typu histologicznego nowotworu oraz nazwanie go zgodnie z nomenklaturą obowiązującą w stosowanej klasyfikacji nowotworów (prawie zawsze WHO-wskiej, opartej na histogenezie
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
wynika z zaburzeń organogenezy. Polega na nieprawidłowym ułożeniu tkanek względem siebie w narządzie
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
obecność fragmentu tkanki lub narządu w nieprawidłowym miejscu na skutek przemieszczenia się fragmentu zawiązka (heterotropowych odprysków)
|
|
|
Przeważnie nowotwory łagodne rosną wolno, zaś złośliwe szybko. Istnieje jednak wiele wyjątków od tej reguły, np.: commencer à apprendre
|
|
Mięśniak gładkokomórkowy macicy Gruczolak przysadki
|
|
|
Mięśniak gładkokomórkowy macicy commencer à apprendre
|
|
– jego wzrost jest uwarunkowany wpływem poziomu estrogenów krążących we krwi. Guzy te mogą gwałtownie się zwiększać w czasie ciąży (wysoki poziom estrogenów) oraz ulegać atrofii
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
może gwałtownie się kurczyć, wskutek nadmiernego powiększenia oraz ucisku ograniczającego dopływ krwi do masy guza
|
|
|
Najszybciej rosnącym nowotworem jest commencer à apprendre
|
|
chłoniak Burkitta (indeks mitotyczny 100%).
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Szybkość wzrostu nowotworów patolog może ocenić na podstawie indeksu mitotycznego (IM), czyli liczby figur podziału na 1, 10 lub 50 pól widzenia (HPF – pole widzenia przy powiększeniu 400x).
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
o Naciekanie wielkoogniskowe – najpomyślniejsze rokowanie dla pacjenta o Naciekanie drobnoogniskowe o Naciekanie rozproszone – rokowanie najmniej pomyślne dla pacjenta
|
|
|
Nowotwór może szerzyć się drogą1 commencer à apprendre
|
|
Naczyń limfatycznych – droga bardziej typowa dla raków. Komórki nowotworowe aktywnie migrują między komórkami śródbłonka do naczynia i przemieszczają się jak zatory
|
|
|
Nowotwór może szerzyć się drogą2 commencer à apprendre
|
|
Żył – ich ściany stosunkowo łatwo ulegają naciekowi nowotworowemu. Komórki nowotworowe po wniknięciu do światła żyły rozrastają się wewnątrznaczyniowo.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
naciekać żyłę nerkową, żyłę główną dolną, aż do prawej połowy serca. Rak wątrobowokomórkowy penetruje żyłę wrotną.
|
|
|
Nowotwór może szerzyć się drogą3 commencer à apprendre
|
|
Tętnic – rzadko ulegają naciekowi (są odporne na inwazję). Jest to spowodowane dużą ilością włókien elastycznych w tętnicach oraz małą zawartością elastazy w komórkach nowotworowych
|
|
|
Nowotwór może szerzyć się drogą4 commencer à apprendre
|
|
rzestrzeni około pni nerwowych – szczególnie często w rakach przewodu pokarmowego. Stanowi wyraz zaawansowania choroby oraz obecności przerzutów w węzłach chłonnych
|
|
|
Nowotwór może szerzyć się drogą5 commencer à apprendre
|
|
rzestrzeni około pni nerwowych – szczególnie często w rakach przewodu pokarmowego. Stanowi wyraz zaawansowania choroby oraz obecności przerzutów w węzłach chłonnych
|
|
|
Nowotwór może szerzyć się drogą6 commencer à apprendre
|
|
Jam surowiczych (np. opłucna, otrzewna) – odbywa się przez bezpośrednie naciekanie lub implantację (samowszczepienie się komórek nowotworowych).
|
|
|
Nowotwór może szerzyć się drogą7 commencer à apprendre
|
|
Przewodami – w świetle przewodów wysłanych nabłonkami rozrastają się raki np. rak nerki może szerzyć się moczowodem aż do zajęcia pęcherza moczowego, rak macicy
|
|
|
Nowotwory złośliwe mogą rozsiewać się jedną z czterech dróg: commencer à apprendre
|
|
Rozsiew w obrębie jam ciała Rozsiew przez układ limfatycznyRozsiew hematogeny Rozsiew przez płyn MR
|
|
|
Rozsiew w obrębie jam ciała commencer à apprendre
|
|
zczególnie często w rakach jajnika
|
|
|
Rozsiew przez układ limfatyczny commencer à apprendre
|
|
bardziej typowy dla raków. Przepływ limfy jest bardzo wolny i tylko większe naczynia mają rozwiniętą błonę mięśniową, której skurcze mogą nadawać ruch cieczy. Ich ścianę stanowi zasadniczo tylko śródbłone
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
czyli pierwszy węzeł, do którego spływ0a chłonka z ogniska nowotworowego (jest zajmowany jako pierwszy podczas rozsiewu). Biopsja tychwęzłów umożliwia ustalenie zasięgu rozprzestrzenienia nowotworu oraz może być wykorzystana w planowaniu leczenia
|
|
|
węzłów umożliwia ustalenie zasięgu rozprzestrzenienia nowotworu oraz może być wykorzystana w planowaniu leczenia commencer à apprendre
|
|
droga bardziej typowa dla mięsaków, ale występuje też w przypadku raków (rak stercza, rak pęcherzykowy tarczycy). Nowotwory głównie zajmują żyły, rzadko zaś tętnice
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
– nowotwory centralnego układu nerwowego (rdzenia zarodkowy, wyściółczak) mogą penetrować komory mózgu i unoszone przez płyn MR tworzą na powierzchni opon wszczepy w obrębie mózgu i rdzenia kręgowego.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
nazywamy ogólnie proces patologiczny, na którego podłożu częściej rozwija się nowotwór, niż w tkankach prawidłowych tego samego narządu.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Polipowatość rodzinna jelita grubego Wrzodziejące zapalenie jelita Starcze rogowacenie skóry Skóra pigmentowa Rogowacenie czerwone i białe Róg skórny Nadżerka szyjki macicy
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
tanowi lokalną zmianę predysponującą rozwój nowotworu złośliwego
|
|
|
Zmiana przednowotworowa 1 commencer à apprendre
|
|
Metaplazja płaskonabłonkowa i dysplastyczna błony śluzowej oskrzela u palaczy – czynnik ryzyka raka płuc
|
|
|
Zmiana przednowotworowa 2 commencer à apprendre
|
|
vHiperplazja endometrium i dysplazja u kobiet z niezrównoważoną stymulacją estrogenową – czynnik ryzyka raka endometrium
|
|
|
Zmiana przednowotworowa 3 commencer à apprendre
|
|
Leukoplakia jamy ustnej, sromu i prącia – zwiększone ryzyko raka płaskonabłonkowego Gruczolaki kosmkowe jelita grubego – 50% szansy wystąpienia transformacji do gruczolakoraka jelita grubego
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
do rozpoznania konieczne jest stwierdzenie cech rogowacenia G1 – obecność pereł rogowych oraz mostków międzykomórkowych
|
|
|
Gruczolakorak endometrialny commencer à apprendre
|
|
najważniejsze kryterium to procentowa ilość utkania guza litego G1 - do 5% utkania litego G2 - do 50% utkania litego G3 - powyżej 50% utkania litego
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
najważniejsze kryterium stanowi stopień wykształcenia struktur gruczołowych G1 – obecne i dobrze wykształcone struktury gruczołowe w całym obrębie guza
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
G2 – nieregularne, zlewające się struktury sitowate z nawarstwianiem komórek oraz średnio nasilonym pleomorfizmem
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
G3 – obecne wyłącznie ogniska poronnych gruczołów, guz lity ze śluzem wykrywanym w komórkach, zaawansowany pleomorfizm
|
|
|
Rak przewodowy gruczołu piersiowego (kryterium Elstona-Elisa inaczej Blooma-Richardsona) commencer à apprendre
|
|
ocenie podlegają 3 czynniki, punktowane od 1 do 3pkt: 1/ tworzenie struktur gruczołowych 2/ indeks mitotyczny 3/ pleomorfizm komórek i jąder G1 - od 3 do 5pkt G2 - od 6 do 7pkt G3 - od 8 do 9pkt
|
|
|
Rak prostaty (kryterium Gleasona) commencer à apprendre
|
|
5punktowa skala, która opiera się na ocenie histologicznej struktury nowotworu. Nowotwór wysoko zróżnicowany otrzymuje 1pkt, zaś nisko zróżnicowany 5pkt. Skala Gleasona ocenia dwa przeważające typy histoarchitektoniczne nowotwor
|
|
|
Rak jasnokomórkowy nerki (skala Fuhrman) commencer à apprendre
|
|
– skala czterostopniowa, opiera się na jakościowej ocenie cytoarchitektonicznych cech jądra komórkowego
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
są zazwyczaj klasyfikowane w dwustopniowej skali low / high
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
R0 – nowotwór usunięty z marginesem tkanek niezmienionych R1 – nowotwór usunięty makroskopowo, jednak linia wycięcia (margines) jest nacieczona
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
R2 - guz usunięty, jednak makroskopowo i mikroskopowo widoczne są zachowane części guza
|
|
|
Ocena miejscowego zaawansowania czerniaka wg Clarka commencer à apprendre
|
|
I - czerniak śródnabłonkowy II - naciek na warstwę brodawkowatą skóry III - wypełnia całą warstwę brodawkowatą i zatrzymuje się na granicy z warstwą siatkowatą IV - naciek na warstwę siatkowatą V - naciek na tkankę podskórną
|
|
|
nna klasyfikacja dotycząca czerniaka commencer à apprendre
|
|
(skala Breslow) ocenia grubość (głębokość) nacieku w milimetrach.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Klasyfikacja FIGO – staging nowotworów narządów rodnych kobiety. Klasyfikacja Ann Arbor – staging chłoniaka Hodgkina Skala Dukesa – staging raka jelita grubego
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Chłoniak Burkitta, rak nosogardła, chłoniak z limfocytów B, choroba Hodgkina
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Rak płaskonabłonkowy szyjki macicy, jamy ustnej i krtani
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Międzybłoniak, guzy mózgu
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Chłoniaki, białaczki z limfocytów T
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Rak żołądka, chłoniak MALT żołądka
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Siatkówczak (40% ma charakter rodzinny)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Rodzinna polipowatość gruczołowa, rak jelita
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Neurofibromatoza typ 1 i 2
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Nowotwory piersi i jajnika
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Dziedziczny niepolipowaty rak jelita grubego
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Zespół newoidalnego raka podstawnokomórkowego
|
|
|
Autosomalne recesywne zespoły defektywnej naprawy DNA commencer à apprendre
|
|
Xeroderma pigmentosum (skóra pergaminowa) Ataksja-telangiektazja Zespół Blooma Anemia Fanconieg
|
|
|
Transformacja nowotworowa jest wynikiem zmian głównie w obrębie czterech klas genów, które mają wpływ na proliferacje komórek. Są to commencer à apprendre
|
|
1. Protoonkogeny – stymulują proliferację 2. Geny supresorowe – hamują proliferację 3. Geny kontrolujące apoptozę 4. Geny regulujące naprawę uszkodzonego DNA
|
|
|
Przykładami protoonkogenów są geny: commencer à apprendre
|
|
RAS – mutacje genu RAS są najczęstszą zmianą stwierdzaną podczas onkogenezy ABL EGFR MYC ERBB2
|
|
|
Aktywacja protoonkogenów (do onkogenów) zachodzi poprzez commencer à apprendre
|
|
mutacje punktowe (najczęściej translokacje zrównoważone oraz delecje) amplifikacje genów - zwielokrotnienie liczby kopii protoonkogenu w komórce translokacje chromosomowe
|
|
|
Onkogeny wytwarzają onkoproteiny. Ich produkcja nie zależy od sygnałów regulacyjnych. Pełnią one funkcje: 1 commencer à apprendre
|
|
Czynników wzrostu, np.: o PDGF - występuje przy gwiaździakach, kostniakomięsakach o FGF - raki przewodu pokarmowego i piersi, czerniak
|
|
|
Onkogeny wytwarzają onkoproteiny. Ich produkcja nie zależy od sygnałów regulacyjnych. Pełnią one funkcje: 2 commencer à apprendre
|
|
Receptorów dla czynników wzrostu (GF) o EGFR - gwiaździaki, rak płaskonabłonkowy płuc, rak pęcherza, raki przewodu pokarmowego o CSF-1R - białaczki szpikowe o HER-2 - rak piersi
|
|
|
Onkogeny wytwarzają onkoproteiny. Ich produkcja nie zależy od sygnałów regulacyjnych. Pełnią one funkcje: 3 commencer à apprendre
|
|
Białek przenoszących sygnał o GTPazy o Kinazy tyrozynowe Jądrowych białek regulatorowych - inicjują transkrypcję DNA i podział komórki, najczęściej myc
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Proliferacja komórek kontrolowana jest również przez geny regulujące apoptozę, zarówno te, które hamują (np. BCL-2), jak i pobudzają ten proces (np. BID i BAX
|
|
|
Geny regulujące naprawę uszkodzonego DN commencer à apprendre
|
|
Zmiany DNA występują bardzo licznie w komórkach człowieka. Gdyby nie ta grupa genów, człowiek rozwijałby nowotwory o wiele szybciej i w znacznie młodszym wieku.
|
|
|
W rozwoju nowotworu złośliwego wyróżniamy trzy etapy: commencer à apprendre
|
|
Inicjacja transformacji nowotworowej Promocja Progresja
|
|
|
Inicjacja transformacji nowotworowej commencer à apprendre
|
|
W tym etapie powstają zmiany (mutacje) w DNA komórki. Mogą one dotyczyć protoonkogenów, genów supresorowych, genów regulujących apoptozę lub naprawę DNA.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Polega na niekontrolowanej proliferacji i klonalnym rozroście komórek nowotworowych
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Końcowa faza transformacji nowotworowej. Dochodzi w niej do narastania złośliwości komórek nowotworowych, wskutek zwiększającej się ich populacji, niestabilności genomowej i unikania apoptozy.
|
|
|
Na progresję składają się na dwa główne procesy commencer à apprendre
|
|
a. Naciekanie podścieliska b. Odległe przerzuty
|
|
|
Mechanizmy przeciwnowotworowe1 commencer à apprendre
|
|
Komórki NK - posiadają spontaniczną zdolność do zabijania (poprzez lizę) komórek nowotworowych. Cytotoksyczne limfocyty T - są zdolne do rozpoznania antygenów nowotworowych. Szczególnie ważne są limfocyty TIL, które naciekają nowotwór
|
|
|
Mechanizmy przeciwnowotworowe2 commencer à apprendre
|
|
Makrofagi - zabijają komórki nowotworowe drogą apoptozy, przez reaktywne formy tlenu, lub za pomocą TNF, doprowadzającego do krwotocznej martwicy nowotworu Nadzór immunologiczny
|
|
|
Nowotwory zlokalizowane w gruczołach dokrewnych mogą zachować zdolność do produkcji hormonów commencer à apprendre
|
|
Gruczolaki i rak wysp β trzustki powodują niedobory insuliny Gruczolaki i raki kory nadnerczy powodują wzrost wydzielania kortykosteroidów
|
|
|
Nowotwory zlokalizowane w gruczołach dokrewnych mogą zachować zdolność do produkcji hormonów2 commencer à apprendre
|
|
Potworniaki mogą różnicować się w kierunku wszystkich trzech listków zarodkowych. Zatem w jego obrębie może powstać tkanka gruczołowa, która będzie wydzielać ekotopowo hormony.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Rak drobnokomórkowy płuca, rak trzustki, nowotwory nerwowe
|
|
|
Zespół nieodpowiedniego wydzielania ADH commencer à apprendre
|
|
Rak drobnokomórkowy płuca i nowotwory wewnątrzczaszkowe
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Rak płaskonabłonkowy płuca, rak piersi, rak nerki, chłoniak, rak jajnika białaczki
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Włókniakomięsak, mięsaki mezenchymalne, rak wątrobowokomórkowy
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Gruczolak oskrzela (rakowiak), rak trzustki, rak żołądka
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Rak nerki, naczyniak móżdżku, rak wątrobowokomórkowy
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Podostra neuropatia motoryczna commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Rak żołądka, rak płuca, rak macicy
|
|
|
Zapalenie skórno-mięśniow commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Osteoartropatia hipertroficzna oraz pałeczkowatość pal commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Niebakteryjne zakrzepowe zapalenie wsierdzia commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Zakrzepica żylna (objaw Troussea commencer à apprendre
|
|
Rak trzustki, rak płuca, inne nowotwory
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Ostra białaczka promielocytowa, gruczolakoraki stercza, oskrzela, trzustki, jelita grubego, żołądka
|
|
|
Metody podstawowe (pobieranie materiału i jego barwienie) commencer à apprendre
|
|
Cytodiagnostyka Biopsja gruboigłowa (oligobiopsjaBadanie śródoperacyjne
|
|
|
Biopsja gruboigłowa (oligobiopsja)- commencer à apprendre
|
|
przezskórne pobranie materiału tkankowego igłą średnicy około 12mm, z narządów miąższowych – nerki, wątroby, prostaty, szpiku i gruczołu piersiowego
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
doraźne „intra”) – badanie wycinków pobranych podczas operacji, mrożenie w temperaturze od -50°C do -20°C. Wyniki uzyskiwane są w ciągu paru minut.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
komórki usuwane są z powierzchni błony śluzowej przy pomocy szczoteczki np. wymaz z pochwy, szyjki macicy, oskrzeli, jamy ustnej. Dzięki temu badaniu wykrywa się zmiany przedrakowe
|
|
|
Cytologia aspiracyjna (BAC commencer à apprendre
|
|
komórki usuwane są z głębi narządów litych, za pomocą strzykawki, igły oraz wytworzonemu podciśnieniu. Metoda tą stosujemy w przypadku guzów sutka, tarczycy i płuc, a także przerzutów do węzłów chłonnych i wątroby
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
komórki samoistnie złuszczają się do światła przestrzeni jamistej, gdzie tworzą zawiesinę w płynie, który zostaje pobrany np. w raku pęcherza moczowego
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
komórki usuwane z powierzchni błon śluzowych przy pomocy płynu, który zostaje zaaspirowany np. wymaz z oskrzeli
|
|
|
Pobrany materiał nowotworowy zostaje następnie poddany barwieniom commencer à apprendre
|
|
H+E - rutynowe barwienie Papanicolaou - rutynowe barwienie materiałów cytologicznych (np. rak in situ szyjki macicy
|
|
|
Pobrany materiał nowotworowy zostaje następnie poddany barwieniom2 commencer à apprendre
|
|
Mucykarminem i PAS - wybarwia śluz np. w raku sygnetowatokomórkowym żołądka Sudan - wybarwia tkankę tłuszczową w tłuszczakach, tłuszczakomięsakach
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Cytokeratyna (rak niezróżnicowany), EMA, PSA i PSAP (rak stercza), CEA (rak jelita grubego, wątroby, trzustki, żołądka, płuca, sutka)
|
|
|
bialaczki, czerniak, miesaki, miesniaki commencer à apprendre
|
|
Białaczki LCA (CD45), CD3, CD20 Czerniak Melan-A, HMB-45, białko-S-100, wimentyna Mięsaki Wimentyna Mięśniaki Desmina, aktyna (m. gładkokom.), mioglobina (m. prążkowanokom
|
|
|
glejak, guzy jader, szpiczak mnogi, rak rdzenist tarczycy commencer à apprendre
|
|
Glejaki GFAP, białko-S-100 Guzy jąder AFP (yolk sac tumor), gonadotropina kosmówkowa (βhCG), LDH Szpiczak mnogi Immunoglobuliny Rak rdzeniasty tarczycy Kalcytonina
|
|
|
neuroendokryne, markery srodblonkowe i mark proliferacji commencer à apprendre
|
|
Neuroendokrynne Synaptofyzyna, chromograniny, specyficzna enolaza, CD56 Markery śródbłonkowe CD31, czynnik von Willebranda Markery proliferacji Ki-67, MIP-1
|
|
|
Często używane markery nowotworowe 1 commencer à apprendre
|
|
CEA rak jelita grubego AFP rak wątroby PSA rak stercza β-HCG rak jądra β2-mikroglobulina szpiczak plazmocytowy (mnogi
|
|
|
Często używane markery nowotworowe 12 commencer à apprendre
|
|
CA 125 rak jajnika CA 15-3 rak piersi CA 19-9 rak trzustki CA 72-4 rak żołądka
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
CIN I (LSIL) w 60% ulega regresji, w 10% progresji do CIN II
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
CIN II i III (HSIL) ulegają regresji w 30%, w 10% progresji do raka.
|
|
|
Rak płaskonabłonkowy rogowaciejący szyjki macicy commencer à apprendre
|
|
Najczęstsza postać raka szyjki macicy, która niemal zawsze spowodowan...
|
|
|
Rak płaskonabłonkowy rogowaciejący szyjki macicy commencer à apprendre
|
|
Mikroskopowo widać charakterystyczne dla raków płaskonabłonkowych perły rogowe (cebulow...
|
|
|
bjawami klinicznymi raka szyjki macicy są commencer à apprendre
|
|
niespodziewane krwawienia z pochwy, upławy, bolesne stosunki płciowe i bolesne oddawanie moczu (dysuria). J
|
|
|
Jak pamiętamy, przykładami markerów raków nabłonkowych są commencer à apprendre
|
|
cytokeratyna, EMA, PSA i PSAP (rak stercza), CEA (rak jelita grubego, sutka).
|
|
|
Wielkoogniskowy naciek raka gruczołu piersiowego commencer à apprendre
|
|
Najczęstszym typem raka sutka jest rak przewodowy naciekający. Stanowi on około 80% wszystkich przypadków. Proliferującym komórkom rakowym, często towarzyszy obfity rozrost tkanki łącznej, dając obraz raka włóknistego
|
|
|
Wielkoogniskowy naciek raka gruczołu piersiowego commencer à apprendre
|
|
Jest to niskożróżnicowany nowotwór złośliwy naciekający na gruczoł.
|
|
|
Czynniki ryzyka raka piersi commencer à apprendre
|
|
to wiek (powyżej 30 lat), łagodne choroby piersi, kobieta-nieródka, egzogenne estrogeny, doustna antykoncepcja, otyłość, dieta wysokotłuszczowa, alkoholizm i palenie papierosów
|
|
|
Gruczolak cewkowo-kosmkowy jelita grubego commencer à apprendre
|
|
Łagodny nowotwór pochodzenia nabłonkowego jelita grubego. Gruczolak cewkowo-kosmkowy stanowi najczęstszy typ gruczolaków jelita grubego (inne typy - cewkowy i kosmkowy). Nie daje przerzutów, nie nacieka,
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Nowotwór łagodny różnicujący się w tkankę tłuszczową. Jego komórki są bardzo zbliżone do prawidłowych adipocytów, czasami są nie do odróżnienia. Tłuszczaki stanowią najczęstsze nowotwory tkanek miękkich u dorosłych
|
|
|
Tłuszczakomięsak śluzowaty skóry commencer à apprendre
|
|
Nowotwór złośliwy różnicujący się w adipocyty. Występuje zwykle w piątej lub szóstej dekadzie życia. Większość z nich powstaje w głębokich tkankach miękkich lub w przestrzeni zaotrzewnowej
|
|
|
Tłuszczakomięsak śluzowaty skóry mikro commencer à apprendre
|
|
W obrazie mikroskopowym można zaobserwować lipoblasty, czyli komórki różnicujące się w tkankę tłuszczową, które w cytoplazmie zawierają wakuole tłuszczowe otaczające jądro, a także charakterystyczne kapilary - tzw. kurze łapki.
|
|
|
Włókniakowatości powierzchowne Włókniakowatości głębokie commencer à apprendre
|
|
Lokalizacja Powięzie powierzchowne Ściana brzucha, mięsnie tułowia i kończyn, jama brzuszna, ściana miednicy i kreza Przykłady Fibromatoza prącia (choroba Peyroniego) lub dłoniowa (przykurcz Dupuytrena) Włókniec
|
|
|
Włókniakowatości powierzchowne Włókniakowatości głębokie commencer à apprendre
|
|
Patogeneza Trisomie chromosomu 3 lub 8 Mutacja genu APC i genu β-kateniny Cechy kliniczne Łagodne lub miejscowo złośliwe nowotwory wywodzące się z tkanki łącznej włóknistej, powodujące zniekształcenia, ograniczenia ruchomości oraz objawy bólowe.
|
|
|
Mięśniakomięsak gładkokomórkowy trzonu macicy commencer à apprendre
|
|
Złośliwy nowotwór powstający de novo z komórek mezenchymalnych myometrium, a nie z istniejących mięśniaków. Prawie zawsze są pojedyncze i występują u kobiet w wieku postmenopauzalnym (
|
|
|
Mięśniakomięsak gładkokomórkowy trzonu macicy commencer à apprendre
|
|
Morfologicznie przyjmują postać miękkich, krwotocznych i martwiczych mas. Mogą być bardzo podobne do tkanki pierwotnej lub anaplastyczne. W obrazie mikroskopowym ogniska martwicze, atypia oraz liczne figury podziału
|
|
|
Mięśniak gładkokomórkowy trzonu macicy commencer à apprendre
|
|
ą. Mikroskopowo charakteryzuje się pęczkami komórek mięśni gładkich naśladujących wyglądem zwykłe myometrium. Mogą współwystępować ogniska włóknienia, wapnienia oraz zwyrodnieniowe zmiękczenie
|
|
|
Mięśniak gładkokomórkowy trzonu macicy commencer à apprendre
|
|
Nowotwór łagodny różnicujący się w kierunku mięśni gładkich. Jest to najczęstszy nowotwór g...
|
|
|
Mięśniak gładkokomórkowy trzonu macicy makro commencer à apprendre
|
|
Makroskopowo stanowią okrągłe, szarobiaławe guzy o różnej wielkości (od 1mm do 30cm...
|
|
|
Mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy pleomorficzny szyi commencer à apprendre
|
|
stanowi najczęstszy złośliwy nowotwór tkanek miękkich u dzieci i młodzieży, zwykle przed 20 rokiem życia. Najczęściej występuje w rejonie głowy, szyi oraz układu moczowo-płciowego
|
|
|
Mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy pleomorficzny szyi rodzaje commencer à apprendre
|
|
Wyróżniamy trzy typy tego nowotworu: zarodkowy (groniasty) - powstaje w pobliżu błon śluzowych pęcherza, czy pochwy, tworzy miękkie galaretowate masy przypominające kiść winogron (dlatego groniasty), pęcherzykowy i pleomorficzny
|
|
|
każdym typie m. prążkowanokom. Występują commencer à apprendre
|
|
abdomioblasty. Stanowią one zniekształcone miocyty, które mogą przybierać kształty owalne, wydłużone lub przypominające rakiety do tenisa. Są kwasochłonne oraz zawierają dużą liczbę cienkich i grubych filamentów
|
|
|
Naczyniak krwionośny jamisty wątroby commencer à apprendre
|
|
są bardzo powszechne u niemowląt i dzieci. Większość z nich jest obecna od urodzenia i może samoistnie ulegać regresji
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Zmiany pojawiają się głównie na skórze, tkance podskórnej oraz błonach śluzowych okolic głowy i szyi, czasem mogą być rozlane (naczyniakowatości) lub pojawiać się w narządach wewnętrznych (głównie w wątrobie, śledzionie i nerkach)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
amiste, włośniczkowe, młodzieńcze („truskawki”) oraz ziarniniaki naczyniaste. Naczyniaki jamiste stanowią najczęstszy nowotwór łagodny wątroby
|
|
|
Naczyniak krwionośny jamisty wątroby tworza commencer à apprendre
|
|
Tworzą one odosobnione, czerwononiebieskie miękkie guzki, zwykle poniżej 2cm średnicy. Lokalizują się często bezpośrednio pod torebką narządu. Nie ulegają samoistnej regresji. Można je łatwo pomylić z chorobą przerzutową.
|
|
|
Naczyniak krwionośny jamisty wątroby tworza biopsja commencer à apprendre
|
|
Wykonana na ślepo biopsja igłowa przezskórna może doprowadzić do obfitych krwotoków do jamy brzusznej. Zmiany z czasem mogą włóknieć lub wapnieć. Nowotwór ten występuje częściej u kobiet.
|
|
|
Potworniak dojrzały jajnika commencer à apprendre
|
|
Potworniaki wywodzą się z wielopotencjalnych komórek germinalnych (zarodkowych), dlatego bardzo często lokalizują się w jajnikach i jądrach
|
|
|
ostacie dojrzałe stanowią potworniak dojrzaly jajnik commencer à apprendre
|
|
nowotwory łagodne zawierające dojrzałe tkanki rozwijające się ze wszystkich 3 listków zarodkowych, np. kości, chrząstki, tkankę mózgową, nabłonki, mięśnie, nerwy, tkankę gruczołu tarczowego, wyspy trzustkowe itd.
|
|
|
Charakterystyczną skórną zmianą towarzyszącą potworniakom dojrzałym są commencer à apprendre
|
|
rbiele wyścielone przez naskórek obfity w przydatki skórne - tzw. torbiele skórzaste. Zazwyczaj występują jednostronnie (częściej po prawej stronie) i osiągają rozmiary do 10cm średnicy
|
|
|
Rzadko powikłaniem paranowotworowym potworniaka może być commencer à apprendre
|
|
zapalenie układu limbicznego. W przeciwieństwie do postaci dojrzałej, potworniaki niedojrzałe są złośliwe.
|
|
|
Nowotwory zawiązków narządów commencer à apprendre
|
|
Nephroblastoma – najczęstszy nowotwór w jamie brzusznej dzieci o Hepatoblastoma (wątrobiak) o Ameloblastoma (szkliwiak) o Chordoma (struniak) o Neuroblastoma (nerwiak) o Medulloblastoma (rdzeniak) o Retinoblastoma (siatkówczak)
|
|
|
Nowotwory tkanki barwnikotwórczej commencer à apprendre
|
|
o Znamię barwnikowe o Czerniak złośliwy
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Nerwiaki ośrodkowe o Zwojaki o Zwjakoglejaki
|
|
|
Nowotwory miejscowo złośliwe commencer à apprendre
|
|
Są zdolne do naciekania Nie dają przerzutów Dają wznowy
|
|
|
Nowotwory miejscowo złośliwe przykaldy commencer à apprendre
|
|
Raka podstawnokomórkowego skóry Większość glejaków złośliwych mózgu Guzy mieszane ślinianek (gruczolaki wielopostaciowe ślinianek) Włókniaki powięziowe
|
|
|
Nowotwory miejscowo złośliwe przykaldy2 commencer à apprendre
|
|
Szkliwiaki Guz olbrzymiokomórkowy kości (osteoclastoma) Mięsaka Kaposiego Śródbłoniaka naczyniakowego krwionośnego
|
|
|
Proces powstania przerzutów zachodzi w następujących etapach: commencer à apprendre
|
|
1. Wzrost zmienionych nowotworowo komórek w postaci nieinwazyjnej (komórki są ze sobą ściśle związane, np. za pomocą cząsteczek adhezyjnych)
|
|
|
1. Wzrost zmienionych nowotworowo komórek w postaci nieinwazyjnej (komórki są ze sobą ściśle związane, np. za pomocą cząsteczek adhezyjnych) commencer à apprendre
|
|
2. Rozpad połączeń międzykomórkowych (komórki nie są ze sobą związane) i odczepienie się komórek od ogniska pierwotnego
|
|
|
2. Rozpad połączeń międzykomórkowych (komórki nie są ze sobą związane) i odczepienie się komórek od ogniska pierwotnego commencer à apprendre
|
|
3. Przyczepienie się zmienionych komórek do błony podstawnej za pomocą receptorów lamininy na swojej powierzchni. 4
|
|
|
3. Przyczepienie się zmienionych komórek do błony podstawnej za pomocą receptorów lamininy na swojej powierzchni. 4 commencer à apprendre
|
|
4. Wydzielanie przez nowotwory enzymów proteolitycznych, rozkładających składniki błony podstawnej, w celu przeciśnięcia się pomiędzy jej składnikami
|
|
|
4. Wydzielanie przez nowotwory enzymów proteolitycznych, rozkładających składniki błony podstawnej, w celu przeciśnięcia się pomiędzy jej składnikami commencer à apprendre
|
|
5. Migracja komórek nowotworowych w kierunku naczyń chłonnych lub krwionośnych. Produkty rozpadu kolagenu i proteoglikanów ułatwiają im ten proces, ponieważ stymulują angiogenezę
|
|
|
5. Migracja komórek nowotworowych w kierunku naczyń chłonnych lub krwionośnych. Produkty rozpadu kolagenu i proteoglikanów ułatwiają im ten proces, ponieważ stymulują angiogenezę commencer à apprendre
|
|
6. Komórki nowotworowe przedostają się do światła naczynia, gdzie zostają pokryte przez włóknik i zagregowane płytki. Pozwala im to uniknąć działania układu odpornościowego gospodarz
|
|
|
6. Komórki nowotworowe przedostają się do światła naczynia, gdzie zostają pokryte przez włóknik i zagregowane płytki. Pozwala im to uniknąć działania układu odpornościowego gospodarz commencer à apprendre
|
|
7. Przenoszenie komórek nowotworowych z prądem krwi do narządów, gdzie przyczepiają się do śródbłonka, migrują przez ścianę naczynia i błonę podstawną i tworzą ognisko przerzutowe
|
|
|