question |
réponse |
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Børretzen zadebiutował jako pisarz w 1959 roku, commencer à apprendre
|
|
Børretzen debuterte som forfatter i 1959,
|
|
|
napisał szereg książek dla dzieci i dorosłych. commencer à apprendre
|
|
har skrevet en rekke bøker for barn og voksne.
|
|
|
Ten fragment pochodzi z książki commencer à apprendre
|
|
Dette utdraget er hentet fra boka
|
|
|
Książka została nakręcona w 2000 roku: Kiedy spotkałem Jezusa... z procą commencer à apprendre
|
|
Boka ble filmatisert i 2000: Da jeg traff Jesus ... med sprettert
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Myślałem, że świat składa się z mojego świata commencer à apprendre
|
|
trodde jeg at Verden bestod av min verden
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Świat z czasem się zmniejszył commencer à apprendre
|
|
Verden er jo blitt mindre etter hvert
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
nigdy nie widziałem Murzyna commencer à apprendre
|
|
hadde aldri sett en neger
|
|
|
Był Murzynem i zamordował cztery osoby w Wisconsin i został stracony w St. Quentin w 1921 roku commencer à apprendre
|
|
Han var neger og myrdet fire mennesker i Wisconsin og ble henrettet i St. Quentin i 1921
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Stamtąd pojechała pociągiem do Flekkefjord, gdzie spędziła noc z inną siostrą, która była żoną poczmistrza. commencer à apprendre
|
|
Derfra reiste hun med tog til Flekkefjord, hvor hun overnattet hos en annen søster som var gift med postmesteren
|
|
|
Trzeciego dnia wybrała nadmorską trasę commencer à apprendre
|
|
Tredje dagen tok hun kystruta
|
|
|
I jak powiedziałem wcześniej, przyjechała na Boże Narodzenie i, o ile pamiętam, została z nami o godz commencer à apprendre
|
|
Og som jeg har fortalt før, så kom hun en jul på besøk, og såvidt jeg husker, ble hun hos oss på
|
|
|
Kiedy przybyła, najpierw przeszła na nogach trzydzieści mil od Oslo. Tam spędziła noc ze swoją siostrą, która tam mieszkała commencer à apprendre
|
|
. Da hun kom, hadde hun først gått, på sine bein, tre mil fra oslo. Der overnattet hun hos sin søster, som bodde der
|
|
|
i prawdopodobnie nigdy nie widziałem Szweda commencer à apprendre
|
|
og sannsynligvis aldri sett en svenske
|
|
|
Jørn, został dźgnięty nożem przez Szweda w barze w Detroit w 1918 roku. commencer à apprendre
|
|
Jørn, ble stukket med kniv av en svenske på en bar i Detroit i 1918.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
var ganske liten av vekst
|
|
|
pani w czarnej sukience do kostek z guzikami na całej długości commencer à apprendre
|
|
dame i svart fotsid kjole med knapper hele veien
|
|
|
Wyglądała egzotycznie, chociaż wtedy tak nie sądziłem. commencer à apprendre
|
|
Hun så eksotisk ut, selv om jeg ikke syntes det den gangen.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Usmażyła plastry ryżu i powiedziała: „Teraz muszą być ucztowane, laleczki i jeść nasycone. commencer à apprendre
|
|
Hun stekte rislapper og sa: «No må de vera gilde, bodn, og ete dokke mette.
|
|
|
Babcia wiedziała, że Murzyni zabijają ludzi w Ameryce, że Szwedzi pchają nożem i że mieszkańcy Oslo są szczęśliwi commencer à apprendre
|
|
bestemor visste altså at negre drepte folk i Amerika, at svensker stakk med kniv og at oslofolk var gærne
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
nie lubiła katolików, Niemców, Żydów i obcokrajowców commencer à apprendre
|
|
mislikte hun katolikker, tyskere, jøder og utlendinger
|
|
|
Uważała ich za niechrześcijańskich (była głęboko wierząca), niemoralnych, niewiarygodnych, a zatem chętnych. commencer à apprendre
|
|
Hun regnet dem som ukristelige (hun var sterkt troende), umoralske, upålitelige og, altså, gærne
|
|
|
W dodatku uzależnieni od picia, bo po co chodzili do tego baru w Detroit commencer à apprendre
|
|
Dertil henfalne til drikk, for hva skulle de ellers på den baren i Detroit
|
|
|
Bała się mieszkańców Stavanger, mojej babci, kiedy żyła commencer à apprendre
|
|
Hun var redd for stavangerfolk, min mormor, mens hun levde
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Widziała Świętego Mikołaja kilka razy w wieczornych ciemnościach za szybą w kuchni. commencer à apprendre
|
|
Hun hadde sett nissen flere ganger i kveldsmørket utenfor kjøkkenglaset.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
W lipcu 1825 r. Łódź „Restauration” opuściła Stavanger z 52 osobami na pokładzie commencer à apprendre
|
|
juli 1825 reiste båten «Restauration» fra Stavanger med 52 personer om bord
|
|
|
Był to początek szerokiej emigracji z Norwegii do Ameryki commencer à apprendre
|
|
Dette var starten på en omfattende utvandring fra Norge til Amerika
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
W okresie od 1825 do 1915 wyemigrował w sumie prawie commencer à apprendre
|
|
I perioden fra 1825 til 1915 utvandret til sammen nesten
|
|
|
Na tle ówczesnej liczby ludności Norwegia zajmowała drugie miejsce pod względem emigracji z Europy do Ameryki. commencer à apprendre
|
|
Sammenliknet med folketallet i landet på den tiden var Norge på andreplass i utvandring fra Europa til Amerika.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Tylko Irlandia miała więcej migrantów w stosunku do liczby ludności commencer à apprendre
|
|
Bare Irland hadde flereemigranter i forhold til folketall
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Podróżowali szczególnie biedni ludzie commencer à apprendre
|
|
Det var særlig fattige folk som reiste
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Populacja znacznie wzrosła commencer à apprendre
|
|
Folketallet hadde økt mye
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
gospodarstwa były w wielu miejscach małe. commencer à apprendre
|
|
gårdene var små mange steder.
|
|
|
Nie można ich było podzielić między dzieci commencer à apprendre
|
|
De kunne ikke bli delt mellom barna
|
|
|
najstarszy przejął gospodarstwo commencer à apprendre
|
|
den eldste overtok gården
|
|
|
Dlatego reszta rodzeństwa często nie miała z czego żyć commencer à apprendre
|
|
Dermed sto resten av søsknene ofte uten noe å leve av
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
stał bez niczego do życia commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
chyba że rodzina była bogata commencer à apprendre
|
|
med mindre familien var rik
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Wtedy mogliby zostać urzędnikami państwowymi commencer à apprendre
|
|
Da kunne de bli embetsmenn
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
W niektórych miejscach gminy płaciły również za bilet biednym. commencer à apprendre
|
|
Noen steder betalte også kommunene billetten for de fattige.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
wspierać ich w funduszu ubogich, ówczesnym urzędzie socjalnym commencer à apprendre
|
|
forsørge dem på fattigkassen, den tidas sosialkontor
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
W tym samym czasie wielu wyemigrowało do Norwegii commencer à apprendre
|
|
Samtidig innvandret mange til Norge
|
|
|
jednoczesny, równocześnie commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Większość pracowała w rolnictwie, kopalniach lub rybołówstwie commencer à apprendre
|
|
De fleste arbeidet med jordbruk, i gruver eller med fiske
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Niektórzy pracowali również jako robotnicy budowlani na kolei commencer à apprendre
|
|
En del arbeidet også som anleggsarbeidere på jernbanen
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Ostatecznie w Norwegii powstało wiele kopalni. commencer à apprendre
|
|
Etter hvert ble det laget mange gruver i Norge.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Były to zwłaszcza kopalnie srebra i miedzi commencer à apprendre
|
|
Det var særlig sølvgruver og kobbergruver
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Do pracy przyjeżdżało tu także wielu niemieckich imigrantów commencer à apprendre
|
|
Hit kom det også mange tyske innvandrere for å arbeide
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Po 1915 roku emigracja do Ameryki spadła commencer à apprendre
|
|
Etter 1915 avtok utvandringen til Amerika
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Ta emigracja była uwarunkowana finansowo i religijnie commencer à apprendre
|
|
Denne utvandringen haddevært økonomisk og religiøst betinget
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Emigranci podróżowali, aby spróbować stworzyć życie na wyższym poziomie niż to było możliwe w Norwegii commencer à apprendre
|
|
Utvandrerne reiste for å prøve åskape et liv med bedre levestandard enn det som var mulig i Norge
|
|
|
co było możliwe w Norwegii commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
W tym czasie w Ameryce panowała większa swoboda religijna niż w Europie commencer à apprendre
|
|
På den tiden var det større grad av trosfrihet i Amerika enn i Europa
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Podczas II wojny światowej emigracja z Norwegii ponownie nabrała rozpędu commencer à apprendre
|
|
Under andre verdenskrig tok utvandringen fra Norge seg opp igjen
|
|
|
Jednak większość z tych Norwegów wróciła do Norwegii po zakończeniu wojny w 1945 roku commencer à apprendre
|
|
De fleste av disse nordmennene vendte imidlertid tilbake til Norge da krigen varslutt i 1945
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
vendte imidlertid tilbake til
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Wielu tęskniło za domem i często wzywali z domu listy commencer à apprendre
|
|
Mange lengtet hjem, og de etterlyste ofte brev hjemmefra
|
|
|
Drodzy Rodzice, o ich przemyśleniach związanych z podróżą do Ameryki: commencer à apprendre
|
|
Kjære foreldre, om deres tanker om å reise til Amerika:
|
|
|
Radzę nie wychodzić z bezpiecznego domu w poszukiwaniu niebezpiecznego tutaj commencer à apprendre
|
|
Jeg råder dere til ikke å forlate deres trygge hjem for å søke det usikre her
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
nie jest zbyt szczęśliwy, że tu przyjechał, ponieważ nie dostał tego dokładnie tak, jak oczekiwał commencer à apprendre
|
|
han er ikke særlig glad for at han har kommet hit siden han ikke akkurat har fått det slik som han ventet
|
|
|
"Tutaj" używane dla czasowników wyrażających ruch. commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Inni starzy ludzie, którzy tu przybyli, również nie są zadowoleni z tego, co zrobili. commencer à apprendre
|
|
Andre gamle folk som har kommet hit, er heller ikke glade over det de har gjort.
|
|
|
Kradzieże i morderstwa są na porządku dziennym, a wielu z nich trafia do więzienia commencer à apprendre
|
|
Ran og mord er dagligdags, og mange havner i fengsel
|
|
|
i wielu kończy w więzieniu commencer à apprendre
|
|
og mange havner i fengsel
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Ale ponieważ takie przypadki są rzadko lub nigdy nie są właściwie badane, moby często wyznaczają siebie na sędziów. commencer à apprendre
|
|
Men siden slike saker sjelden eller aldri blir etterforsket ordentlig, utnevner ofte pøbelenseg selv til dommer
|
|
|
Ale ponieważ takie przypadki są rzadko lub nigdy właściwie badane commencer à apprendre
|
|
Men siden slike saker sjelden eller aldri blir etterforsket ordentlig
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
często sam wyznacza mafię na sędziego commencer à apprendre
|
|
utnevner ofte pøbelenseg selv til dommer
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
20, tak może 50, zamaskowani i uzbrojeni mężczyźni wpadają do ratusza, segregator i bez zbędnych ceregieli zabierają ze sobą więźnia lub jeńców commencer à apprendre
|
|
20, ja kanskje 50, maskekledde og bevæpnede menn stormer bort til byens rådhus, bindervakten og tar uten videre fangen eller fangene med
|
|
|
Lubią przychodzić w nocy. commencer à apprendre
|
|
De kommer gjerne om natten.
|
|
|
zamaskowani i uzbrojeni mężczyźni szturmują ratusz commencer à apprendre
|
|
maskekledde og bevæpnede menn stormer bort til byens rådhus
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
łatwo zabiera ze sobą więźnia lub więźniów commencer à apprendre
|
|
tar uten videre fangen eller fangene med
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Odciągają ich, zarzucając pętlę więźniom na szyje commencer à apprendre
|
|
De sleper dem av gårde, kaster en løkke om fangenes hals
|
|
|
zawiesza je na najbliższym drzewie, a następnie opuszcza, nie zatrzymując ich nikogo commencer à apprendre
|
|
henger dem i nærmeste tre for deretter å dra igjen uten at noen stopper dem
|
|
|
Tak kochanie, mówię teraz to samo co wcześniej, że jestem szczęśliwy i dziękuję mojemu twórcy za przybycie tutaj! commencer à apprendre
|
|
Ja kjære, jeg sier det samme nå som før at jeg er glad og takker min skaper for at jeg kom hit!
|
|
|
880 Bitwa pod Hafrsfjordem - Harald Hårfagre jednoczy Norwegię w jedno królestwo. commencer à apprendre
|
|
880Slaget i Hafrsfjord – Harald Hårfagre samler Norge til ett rike.
|
|
|
1350 Czarna śmierć uderza w Norwegię i osłabia norweski aparat państwowy commencer à apprendre
|
|
1350Svartedauden rammer Norge og svekker det norske statsapparatet
|
|
|
Krach na giełdzie nowojorskiej. Spowolnienie gospodarcze będzie miało duże znaczenie dla Norwegii commencer à apprendre
|
|
Krakket på børsen i New York. Den økonomiske nedgangen får stor betydning for Norge
|
|
|
Wikingowie atakują klasztor w Lindisfarne, rozpoczyna się era Wikingów commencer à apprendre
|
|
Vikinger angriper klosteret på Lindisfarne, vikingtiden starter
|
|
|
Norwegia będzie wolnym krajem. Monarchia została zachowana. Książę Karol Danii zostaje królem Norwegii Haakonem commencer à apprendre
|
|
Norge blir et fritt land. Monarkiet opprettholdes. Prins Carl av Danmark blir Kong Haakon av Norge
|
|
|
1914–1918: I wojna światowa Norwegia jest neutralna, ale wielu norweskich marynarzy ginie w wojnie, ponieważ norweskie statki przewożą towary między walczącymi krajami. commencer à apprendre
|
|
1914–1918: 1. verdenskrig. Norge er nøytralt, men mange norske sjøfolk blir drept i krigen fordi norske skip frakter varer mellom de krigførende landene.
|
|
|
Tak kochanie, mówię teraz to samo co wcześniej, że jestem szczęśliwy i dziękuję mojemu twórcy za przybycie tutaj commencer à apprendre
|
|
Ja kjære, jeg sier det samme nå som før at jeg er glad og takker min skaper for at jeg kom hit
|
|
|
Bóg pobłogosławił moją pilność i gorliwość moich dzieci, commencer à apprendre
|
|
Gud har velsignet både min og mine barns flid og strevsomhet,
|
|
|
tak abym teraz, nie daj Boże, ujrzeć przed sobą lepszą i łatwiejszą przyszłość commencer à apprendre
|
|
slik at jeg nå, gud skje lov, kan se en bedre og lettere framtid i møte
|
|
|
Przyszłość, której nigdy nie miałem w Norwegii, bez względu na to, jak bardzo walczyłem i ciągnąłem commencer à apprendre
|
|
En framtid som jeg aldri hadde fått i Norge, uansett hvor mye jeg slet og slepte
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Przede wszystkim nie mogę się doczekać moich dzieci, ponieważ tutaj nie ma oznak przymusu ani obaw o dochody, o ile masz dobre zdrowie i pracę, a także trzeźwe i szczere zachowanie commencer à apprendre
|
|
Aller mest gleder jeg meg for mine barn, for her finnes det ikke tegn til noen tvang eller inntektssorger, så sant man har god helse og arbeidskraft, og dessuten en edruelig og oppriktig vandel
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
W okresie poprzedzającym II wojnę światową politycy w Norwegii chcieli, aby kraj był neutralny również podczas II wojny światowej. commencer à apprendre
|
|
I opptaktentil andre verdenskrig ønsket politikerne i Norge at landet skulle værenøytralt under andre verdenskrig også
|
|
|
Było jednak wielu Norwegów, którzy uciekli do Szwecji podczas wojny i pozostali tam w latach wojny. commencer à apprendre
|
|
Imidlertid var det mange nordmenn som flyktet til Sverige under krigen, og som fikk opphold der i krigsårene.
|
|
|
Udało im się to między innymi dlatego, że norweski fort przybrzeżny zdołał zatopić niemiecki okręt wojenny „Blücher”, gdy płynął do fiordu Oslo. commencer à apprendre
|
|
Det klarte de blant annet fordi et norsk kystfort greide å senke det tyske marineskipet «Blücher» da det var på vei inn Oslofjorden.
|
|
|
Na pokładzie „Blüchera” znajdowali się niemieccy żołnierze, którzy mieli wziąć udział w ataku na Norwegię. commencer à apprendre
|
|
Om bord i «Blücher» var det tyske soldater som skulle delta i angrepet på Norge.
|
|
|
To opóźniło atak tak bardzo, że królowi i rządowi udało się dostać w bezpieczne miejsce. commencer à apprendre
|
|
Dette forsinket angrepet så mye at kongen og regjeringen klarte å komme seg i sikkerhet.
|
|
|
Norwescy żołnierze przez jakiś czas walczyli z niemieckimi żołnierzami, ale w końcu musieli skapitulować. commencer à apprendre
|
|
. Norske soldater kjempet mot de tyske soldatene en stund, men til slutt måtte de kapitulere.
|
|
|
W tym czasie Norwegia miała nowy rząd, na którego czele stał norweski nazista Vidkun Quisling commencer à apprendre
|
|
Da hadde Norge fått en ny regjering ledet av den norske nazisten Vidkun Quisling
|
|
|
On i jego partia, Nasjonal Samling, dokonali zamachu stanu tego samego dnia, w którym zaatakowano Norwegię. commencer à apprendre
|
|
Han og partiet hans, Nasjonal Samling, gjorde statskupp samme dag som Norge ble angrepet.
|
|
|
Niemieckie siły okupacyjne mocno stłumiły wszelki opór commencer à apprendre
|
|
. Den tyske okkupasjonsmakten slo hardt ned på all motstand
|
|
|
Na początku norwescy bojownicy woleli prowadzić tajne audycje radiowe, gazety i tym podobne, ale w końcu udało im się również zorganizować operacje wojskowe. commencer à apprendre
|
|
I starten drev norske motstandsfolk helst med hemmelige radiosendinger, aviser og liknende, men etter hvert klarte de å organisere militæraksjoner også
|
|
|
Powstało wiele stacji transmisyjnych, które wysyłały tajne wiadomości do Anglii, a drogi ucieczki zarówno przez Morze Północne, jak i przez granicę do Szwecji były dobrze zorganizowane. commencer à apprendre
|
|
Det ble etablert mange sendestasjoner som sendte hemmelige meldinger tilEngland, og fluktruter både over Nordsjøen og over grensa til Sverige var godt organisert.
|
|
|
Na co dzień ludzie najbardziej odczuwali wojnę z powodu niedoborów żywności i bombardowań, zwłaszcza z Anglii commencer à apprendre
|
|
Til daglig merket folk krigen mest gjennom matmangel og bombeangrep, særlig fra England
|
|
|