|
question |
réponse |
|
Absoluta sententia expositore non indiget commencer à apprendre
|
|
Jasne wyrazenie nie wymaga interpretacji.
|
|
|
|
Consuetudo certa esse debet commencer à apprendre
|
|
Zwyczaj powinien byc twardy
|
|
|
|
Bonum ex malo non fit commencer à apprendre
|
|
Dobro nie rodzi sie ze zla
|
|
|
|
Contra legem facit, qui id facit quod lex prohibet commencer à apprendre
|
|
Wbrew ustawie postepuje ten, kto czyni to, czego ustawa zabrania.
|
|
|
|
De similibus idem est iudicium commencer à apprendre
|
|
W podobnych sprawach powinno zapadac podobne rozstrzygniecie.
|
|
|
|
Dormiunt aliguando leges, numquam moriuntur commencer à apprendre
|
|
Ustawy niekiedy drzemia, ale nigdy nie przestaja obowiazywac.
|
|
|
|
Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat commencer à apprendre
|
|
Ciezar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym, kto przeczy.
|
|
|
|
Ignorantia iuris nocet commencer à apprendre
|
|
Nieznajomość prawa szkodzi
|
|
|
|
De minimis non curat lex commencer à apprendre
|
|
Prawo nie dba o najmniejsze rzeczy
|
|
|
|
In legibus magis simplicitas quam difficultas placet commencer à apprendre
|
|
W ustawach lepsza jest prostota niz zawilosc
|
|
|
|
lura non in singulas personas sed generaliter constituuntur commencer à apprendre
|
|
Prawa sa stanowione nie ze wzgledu na konkretne osoby, lecz dla wszystkich.
|
|
|
|
Legis praecepta haec sunt: honeste vivere, aliis non nocere, unicuique tribuere quod sibi debetur. commencer à apprendre
|
|
Nakazy prawa sa nastepujace: uczciwie żyć, nie szkodzić drugiemu, oddawaó kazdemu to, co mu sie należy.
|
|
|
|
Ius est ars applicandi quod iustum et bonum est. commencer à apprendre
|
|
Prawo jest sztuka stosowania tego, co słuszne i dobre.
|
|
|
|
In legibus fundamentum rei publicae commencer à apprendre
|
|
Fundament republiki trwa w ustawach.
|
|
|
|
lustitia non debet claudicare commencer à apprendre
|
|
Sprawiedliwość nie powinna kulec.
|
|
|
|
Legem brevem esse oportet commencer à apprendre
|
|
Ustawa powinna byé zwięzła.
|
|
|
|
Lex non obligat nisi promulgata commencer à apprendre
|
|
Ustawa nie obowiazuje, jezeli nie została ogłoszona.
|
|
|
|
Lex posterior derogat legi priori commencer à apprendre
|
|
Ustawa pózniejsza uchyla wczesniejsza.
|
|
|
|
Lex specialis derogat legi generali commencer à apprendre
|
|
Ustawa szczególna uchyla ustawe ogólna
|
|
|
|
Lex posterior generalis non derogat legi priori speciali commencer à apprendre
|
|
Ustawa pózniejsza ogólna nie uchyla ustawy wczesniejszej szczegótowej.
|
|
|
|
Lex retro non agit commencer à apprendre
|
|
Ustawa/prawo nie dziata wstecz.
|
|
|
|
Misera est vita, ubi ius est vagum et incertum commencer à apprendre
|
|
Marne jest Zycie tam, gdzie prawo jest chwiejne albo niepewne.
|
|
|
|
Nemo est iudex in propria causa commencer à apprendre
|
|
Nikt nie może być sędzią we wtasnej sprawie.
|
|
|
|
Non omne quod licet honestum est commencer à apprendre
|
|
Nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe.
|
|
|
|
Quid est enim civitas nisi iuris societas civium commencer à apprendre
|
|
Czym jest bowiem panstwo, jesli nie opartym na prawie zwiazkiem obywateli.
|
|
|
|
Quid leges sine moribus vanae proficiunt commencer à apprendre
|
|
Cóz warte puste prawa bez obyczajów?
|
|
|
|
Quod ad ius naturale attinet, omnes homines aequales sunt commencer à apprendre
|
|
Wszyscy ludzie sa równi wobec prawa naturalnego.
|
|
|
|
Silent leges inter arma commencer à apprendre
|
|
W czasie wojny ustawy milcza.
|
|
|
|
Simplicitas legibus amica commencer à apprendre
|
|
Prostota jest przyjaciótka ustaw.
|
|
|
|
Servi legum sumus, ut liberi esse possimus commencer à apprendre
|
|
Jesteśmy sługami prawa, abysmy mogli byc wolni.
|
|
|
|
Si vis pacem, cole iustitiam commencer à apprendre
|
|
Jeśli chcesz pokoju, pielegnuj sprawiedliwosc.
|
|
|
|
Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio commencer à apprendre
|
|
W takich samych okolicznosciach nalezy stosowac takie same rozwiazania prawne
|
|
|
|
Ubi societas, ibi civitas ibi ius commencer à apprendre
|
|
Gdzie społeczeństwo, tam tez panstwo, tam tez prawo.
|
|
|
|
Ab initio nullum semper nullum commencer à apprendre
|
|
To, co jest od poczatku nieważne, jest zawsze nieważne.
|
|
|
|
Actor sequitur forum rei commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
Aes alienum est onus universi patrimonii non certarum rerum commencer à apprendre
|
|
Długi obciążają cały majatek, a nie jedynie określone rzeczy.
|
|
|
|
Bis de eadem re agere non licet commencer à apprendre
|
|
Nie wolno procesować sie dwa razy w tej samej sprawie.
|
|
|
|
Dies interpellat de homine commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
Et non facere, facere est commencer à apprendre
|
|
Powstrzymywanie sie od działania jest również działaniem.
|
|
|
|
Mater semper certa est: pater est, quem nuptiae demonstrant commencer à apprendre
|
|
Matka jest zawsze znana, ojcem jest ten, na kogo wskazuje zwiazek malzenski.
|
|
|
|
Nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habet commencer à apprendre
|
|
Nikt nie może przenieść na inna osobe wiecej praw, niz sam posiada.
|
|
|
|
Periculum est emptoris commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
Pignoris causa est indivisa commencer à apprendre
|
|
Przyczyna (podstawa) zastawu jest niepodzielna.
|
|
|
|
Plus valet quod actum quam quod simulatum commencer à apprendre
|
|
Wieksze znaczenie ma czynnosc dokonana faktycznie niz symulowana.
|
|
|
|
Portio portioni accrescit commencer à apprendre
|
|
Udział przyrasta do udziału.
|
|
|
|
Semel heres semper heres commencer à apprendre
|
|
Kto zostaje dziedzicem, pozostaje nim na zawsze.
|
|
|
|
Superficies solo cedit commencer à apprendre
|
|
To co na gruncie, przypada gruntowi.
|
|
|
|
Tres faciunt collegium commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
Vim enim vi defendere omnes leges omniaque iura permittunt commencer à apprendre
|
|
Wszystkie ustawy i prawa pozwalają bronić sie przed siłą za pomocą siły
|
|
|
|
Confessio est regina probationum commencer à apprendre
|
|
Przyznanie sie do winy jest królowa dowodów.
|
|
|
|
Confessus pro iudicato est commencer à apprendre
|
|
Ten, kto sie przyznal, uwazany jest za zasądzonego.
|
|
|
|
Connexorum idem est iudicium commencer à apprendre
|
|
Sprawy pozostajace w zwiazku przynaleza do jednego procesu.
|
|
|
|
Geminat peccatum, quem delicti non pudet commencer à apprendre
|
|
Kto nie wstydzi sie swego czynu, podwaja swa wine.
|
|
|
|
In criminalibus probationes debent esse luce clariores commencer à apprendre
|
|
W sprawach karnych dowody musza byé jasniejsze niz swiatto
|
|
|
|
In dubiis benigniora commencer à apprendre
|
|
W razie watpliwosci bardziej zyczliwie.
|
|
|
|
Neminem captivabimus nisi iure victum commencer à apprendre
|
|
Nikogo nie bedziemy więzili, chyba ze skazanego prawomocnym wyrokiem.
|
|
|
|
Nemo iudex in sua causa commencer à apprendre
|
|
Nikt nie jest sedzia w swojej sprawie.
|
|
|
|
Nulla poena sine culpa commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
Nullum crimen sine lege commencer à apprendre
|
|
Nie ma kary bez przepisu prawa.
|
|
|
|
Quod non est in actis, non est in mundo commencer à apprendre
|
|
Czego nie ma w aktach, nie ma na swiecie.
|
|
|
