Moja lekcja

Książę Antoni Radziwiłł

objął początkowo stanowisko namiestnika królewskiego wpływowy polityk i mecenas sztuki

Stanisław Kostka Potocki

patronował inicjatywie nowej sieci szkół elementarnych reformator oświaty

Stanisław Staszic

z jego inicjatywy powstały pierwsze szkoły zawodowe filozof i działacz społeczny

Adam Jerzy Czartoryski

miał wielkie zasługi dla oświaty dzięki niemu odnowiono uniwersytet w Wilnie polityk i dyplomata

Adam Jerzy Czartoryski

książę opracował konstytucję Królestwa Polskiego przywódca polityczny

Józef Zajączek

pierwszy namiestnik lojalny wobec cara

Konstanty Romanow

wielki książę zarządzał królestwem rosyjski arystokrata

Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki

książę minister skarbu ekonomista i reformator

Walerian Łukasiński

major wojska polskiego stworzył Wolnomularstwo Narodowe patriota i reformator

Piotr Wysocki

stanął na czele tajnego sprzysiężenia walczył o niepodległość

Iwan Paskiewicz

głównodowodzący siłami rosyjskimi generał carskiej armii

Emilia Plater

do marca 1831 sławą okryła się jako dowódczyni bohaterka narodowa

Joachim Lelewel

polski działacz niepodległościowy pełnił funkcję posła historyk i emigrant

Adam Jerzy Czartoryski

polski mąż stanu polityk odznaczony Virtuti Militari

Szymon Konarski

emisariusz Młodej Polski założyciel Stowarzyszenia Ludu Polskiego

Karol Levittoux

działał w kongresówce podpalił cele w Cytadeli bohater powstania

Karol Libelt

stał na czele Centralizacji Poznańskiej działacz patriotyczny i publicysta

Piotr Ściegienny

ksiądz prowadził działalność patriotyczną organizator chłopskiego ruchu

Andrzej Towiański

twórca mesjanizmu wpływowy myśliciel emigracji polskiej

Ludwik Mierosławski

polski dowódca wojskowy i działacz polityczny uczestnik powstań narodowych

Jan Tyssowski

przewodniczący Rządu Narodowego RP w 1846 lider powstania krakowskiego

Edward Dembowski

sekretarz Rządu Narodowego RP działacz patriotyczny

Królestwo Polskie

zwane potocznie kongresówką powstało w unii personalnej z Rosją

Wielkie Księstwo Poznańskie

obejmowało Wielkopolskę i Kujawy

Rzeczpospolita Krakowska

wolne miasto Kraków

Ziemie zabrane

tereny rzeczypospolitej na wschód od Królestwa Polskiego

Królestwo Galicji i Ludomerii

ziemie przyjęte w wyniku rozbiorów przez Austrię

Gubernator

zarządzał Galicją w imieniu cesarza

Lwów

siedziba gubernatora

Sejm stanowy

polski sejm o ograniczonych uprawnieniach

Kresy

tereny przedrozbiorowe Rzeczypospolitej które znalazły się w granicach Rosji

Monarchia konstytucyjna

ustrój królestwa

Cenzura prewencyjna

obowiązek kontroli książek lub czasopism jeszcze przed ich publikacją

Towarzystwo Filomatów

z gr. Miłośnicy nauki powstało z inicjatywy Tomasza Zana i Mickiewicza

Filareci

z gr. Miłośnicy cnoty tajna organizacja

Towarzystwo Przyjaciół Nauk

skupiało uczonych z różnych dziedzin

Hotel Lambert

konserwatywne stronnictwo księcia Czartoryskiego prowadzili działania dyplomatyczne w celu nagłośnienia sprawy polskiej korzystali z licznych kontaktów w całej Europie

Towarzystwo Demokratyczne Polskie

głosiło lewicowy program stało się największą organizacją emigracyjną planowało odrodzenie Polski w wyniku trójzaborowego powstania zbrojnego

Gromady Ludu Polskiego

zrzeszały emigrantów z niższych warstw społecznych domagały się najbardziej radykalnych lewicowych reform obwiniali szlachtę o utratę niepodległości

Centralizacja Poznańska

tajny komitet powstały w Wielkopolsce pod wpływem emisariuszy TDP

Mesjanizm

zakłada że jakaś wybrana postać lub naród ma spełnić szczególną zbawczą misję dla całej ludzkości często przez cierpienie i poświęcenie aby uwolnić świat od zła i przynieść nową lepszą erę

Serwituty

prawo ludności chłopskiej do korzystania z pańskich łąk i lasów

Morale

zdolność do znoszenia trudów walki i wiara w zwycięstwo

Emisariusze

tajni wysłannicy polityczni

Rabacja/rzeź galicyjska

krwawe wystąpienia chłopskie w Galicji

1792

Adam Jerzy Czartoryski wziął udział w wojnie polsko-rosyjskiej został odznaczony orderem Virtuti Militari

1807

uzyskanie wolności osobistej przez chłopów

1816

reforma regulacyjna powołano uniwersytet w Warszawie

1817

Zakład Narodowy im. Ossolińskich w Lwowie

1819

Walerian Łukasiński stworzył Wolnomularstwo Narodowe

1821

przekształcenie Wolnomularstwa w Towarzystwo Patriotyczne

1825

wprowadzenie obowiązku szkolnego od 6 roku życia powstanie Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego

1828

powstanie Banku Polskiego

29.11.1830

grupa cywilnych spiskowców zaatakowała Belweder

3.12.1830

przekształcenie Rady Administracyjnej w Rząd Tymczasowy

25.01.1831

ogłoszenie przez sejm detronizacji Mikołaja I jako władcy Królestwa Polskiego

02.1831

Bitwa pod Grochowem

26.05.1831

Bitwa pod Ostrołęką

1831

powstanie w Wołyniu i Podolu

03.1831

powstanie na Litwie dowódczyni Emilia Plater

1831

Komitet Narodowy Polski

1833

układ pomiędzy Austrią Rosją i Prusami dot. ścisłej współpracy policyjnej i wojskowej

1835

powstanie Stowarzyszenia Ludu Polskiego

1846

pojedyncze wystąpienie w Galicji i Królestwie Kongresowym zakończone niepowodzeniem

21.02.1846

powstanie w Krakowie Rząd Narodowy RP Jan Tyssowski Edward Dembowski

1848

równouprawnienie obywateli Komitet Narodowy wiosenne powstanie wielkopolskie

30.04.1848

wygrana bitwa pod Miłosławiem