Moja lekcja

konstruktywne wotum nieufności

rozwiazanie problemow w ramach ktorego odwilanie rzadu moze nastapic dopiero wtedy gdy parlament zdola wybrac nowego premiera

konstytucja

najwazniejszy akt prawny w panstwie ktory okresla hego ustroj sposob dzialania glownych organow panstwa i ich uprawnienia a takze zakres praw i obowiazkow obywateliu

konstytucjonizm

zasada ustrojowa wedlug ktorej w demokratycznym panstwie najwyzszym zrodlem prawa jest konstytucja

kontrasygnata

rozwiazanie polegajace na tym ze dany akt wydany przez jedna osobe na wysokim stanowisku panstowym uzyska waznosc fopiero wtedy gfy zostanie podpisany przez inna osobe na innym wysokim stanowisku w panstwie

krajowa rada radiofonii i telewizji (KRRiT)

organ konstytucyjny ktory kontroluje przestrzeganie obywatelskiego prawa do informacji, wolnosci slowa w radiu i telewizji i zasady pluralizmu w innych srodkach masowego przekazu

krajowa rada sądownictwa

konstytucyjny organ panstwa stojacy na strazy niezaleznych sadow i niezawislosci sedziow m.in. ocenia i przedstawia kandydatow na sedziow oraz opiniuje akty prawne fotyczace funkcjonowania sadownictwa

kworum

okreslona luczba czlonkow organu kolegialnego ktorych obecnosc jest niezbedna aby mogl on podjac w glosowaniu decyzje wiazaca prawnie

ławnik

pochofzacy z wyboru czlonek sjladu sedziowskiego nie befacy sedzia z zawodu orzeka razem z sedzia w sadzie pierwszej instancji i sadzie najwyzszym

mandat parlamentarny

prxyslugujacy poslom i senatorom uprawnienie do reprezentowania wyborcow w sprawowaniu wladzy w parlamencie

monarchia

ustroj polityczny wedlug ktorego glowa panstwa jest monarcha np krol ksiaze ktory sprawuja ta wladze zwykle dziedzicznie i dozywotnio

naczelny sąd administracyjny

nadrzedny organ panstwowy uprawniony do wydawania prawomocnych wyrokow konczacych postepowanie sadowoadministracyjne w drugiej instancji

nadwyzka budzetowa

roznica miedzy dochodami a wydatkami w panstwie w sytuacji gfy kwota dochods jest wieksza

najwyzsza izba kontroli

naczelny organ kontroli panstwowej powolany do sprawdzania prawidlowosci dzialania instytucji publicznych

narodowy bank polski

bank centralny rzeczypospolitej polskiej instytucha ta ma wykaczne prawi do emitowania pieniedzy reguluje dzialania innych bankow oraz obsluguje budzet panstwa i prowadzi rachunku bankowe organow panstwowych

niezawisłość sędziowska

zasada funkcjonowania wymuaru sprawiedliwosci ktora oxnacza ze sedzia rostrzygajacy dsna sprawe kieruje sie wykacznie przepisamj prawa oraz wlasnym sumieniem i jest niezaleezny od innych organow wladzy

nomenklatura

w panstwach komunistycznych uprzywilejowana grupa dzialaczy partii rzadzacej sprawyjacych funkcje kierownicze w instytucjach publicznych

odpowiedzialnosc konstytucyjna

mozliwosc pociagniecia do odpowiedxialnosci osob sprawujacych najwyzsze funkcje w panstwie xs dzialania naruszajace prxepisy konstytucji lub ustaw

odpowiedzialnosc polityczna

relacja laczaca dwa organy wladzy w ktorej jeden z tych organow ma prawo roxwiazac lub odwolac drugi

okreg wyborczy

jedna z czesci na jakie dzieli sie terytorium pandtwa w czasie wyborow w kazdym okregu obywatelie wybieraja okreslona liczbe swouch przedstawivieli

opozycja polityczna

partie reprezentowane w parlamencie ktore sprzeciwiaja sie polityce rzadu i sa dla niego alternatywa polityczna i programowa

ordynacja wyborcza

przepisy okreslacjace reguly organizowania wyborow przebieg glosowania oraz procedury ustalania jego wynikow

organ panstwa

grupa osob lub osoba majaca uprawnienia do podejmowania okreslonych dzialan w imieniu oanstwa