Moja lekcja

werset

wyodrebniony graficznie a niekiedy takze opatrzony numerem odcinek tekstu biblii koranu lub utworu o stylistyce pisma swietego

kaznodzieja

czlowiek przemawiajacy zgromadzeniu

saga rodu

epicka opowiesc o dziejach rodziny

kazanie

wypowiedz o charakterze nauczajacym

biblion

ksiega ksiazka zwij papirusu

biblia

jest drugim obok antyku zrodlem kultury europejskiej jej nazwa doslownie oznaza ksiegi z hebrajskiego zwoj papirusu ksiega pismo swiete jest dzielem wielu autorow powstawalo przez wiele wiekow od ok. XIII w p.n.e. do I w.n.e. hebrajski, aramejski, grecki

testament

z lac testament oznacza przymierze tak mazeabe sa dwie czesci pisma swietego dtary testament i nowy testament stanowia one symbol przymierza boga z narodem wybranym st oraz ogolnie z czlowiekiem nt

ewangelia

slowo ewangelia ma zrodloslow w greckim euangelion w jezyku angielskim funkcjonuje okreslenie gospel od staroangielskiego good spell czyli dobra nowina w okresie chrzescijanstwa slowo ewangelia odnosilo siebdonustnego gloszenia dobrej nowiny o zbawieniu

przymierze

przysiega, obietnica, uroczyste zapewnienie

Tora

pieersze piec ksiag biblii (piecioksiag) najwazniejszy tekst objawiony judaizmu

biblia jako jedno z dwoch zrodel kultury europejskiej

obok antyku grecko rzymskiego filar cywilizacji europejskiej dostarcza inspiracji motywow wzorcow tworcom kultury zwlaszcza artystom filozofom pisarzom jest zbiorem zasad i rozwazan o charakterze moralnym

septuaginta

starozytny przeklad starego testamentu na greke III-II w.p.n.e. nazwa pochodzi od liczby tlumaczy lac septuaginta-70

wulgata

tlumaczenie calej biblii na lacine dokonane przez sw hieronima koniec IV w.

eschatologia

oznacza nauke o rzeczach ostatecznych biblijne teksty eschatologiczne wyrazaja oczekiwania na ostateczna interwenscje boga w historii narodu wybranego i w dziejach calej ludzkosci

parabola, przypowieść

utwor ktorwgo swiat przedstawiony jest podporzadkowany ukrytemu przenosnemu sensowi opowiadanej historii bohaterowie sa pozbawieni cen indywidualnych a wydarzenia ilustruja uniwersalne prawy egzystencjalne

pieśń

utwor pierwotnie zwiazany z muzyka spiewem wierszowany stroficzny silnie zrytmizowany powtarzalny uklad wersow refren liczne paralelizmy o roznorodnej tematyce religijnej politycznej

psalm

gatunek wywodzacy sie z biblii oiesn o charakterze modlitewnym z elementami hymnu moze byc dziekczynna blagalma pokutna lamentacyjna madrosciowa pouczajaca

hymn

podniosly utwor o charakterze uroczystym podejmujacy tematy religijne lub patriotyczne slawiacy bostwo osobe bohatera zjawisko idee wydarzenie

modlitwa

osobista dziekczynna lub blagalna apostrofa do bostwa

apokalipsa

gatunek biblijny opisujacy proroctwo nadchodzace losy swiata

pocalunek judasza

falszywy dwulicowy gest

judaszowe srebrniki

pieniadze zdobyte dzieki zdradzie splamione krwia

apokryf

tekst ktory jest tenatycznie zwiazany z biblia pozostaje niezgodny z jej trescia dokonane przeszkatlcenia tresci biblijnych sa zgodne z przyjetymi wyobrazeniami o swiecie realnym i nadprzyrodzonym

lamentacja

utwory wyrazajace nieszczescir zalobe czlowieka

prorok

osoba ktora wypowiada boze prawdy innym ludzion greckie slowo prophetes mozne oznaczac ten ktory przemawia luz rzecznika oredownika prorocy sa rowniez nazywani jasnowidzami ze wzgledu na ich duchowy wglad czy ich zdolnosc widzenia przyszlosci

plagi egipskie

liczne nieszczecia kleski

krzak gorejacy

znam obecnosci boag

sodoma i gomora

miejsce rozpusty i upadku moralnego

traby jerychonskie

potezny dzwiek

owoc zakazany

grzech pokusa

hiobowe wiesci

smutne tragiczne wiesci

samienic sie w slup soli

znieruchomiec z wielkiego zdumienia

kainowe znamie

pietno zbrodniarza

wieza babel

miejsce w jtorym nie ma mozliwosci porozumienia sie

psalterz

zbior psalmow

babilon

zeosucie miejsce gdzie panuje grzech

rzucic perly przed wieprze

dowac cos cennego komus kto nie jest w stanie tego docenic oferowac komus niegodnemu prezenty jakies wspaniale datki

przeniesc sie na lono abrahama

zasluzony odpoczybek po smierci czlowieka sprawiedliwego i bogobojnego

6

niedoskonalosc

tysiac

wiele

12

Izrael

7

boska doslonalosc pelnia

miska soczewicy

bezcen grosze

niewiasta

matka boska ale takze lud bozg kosciol

o siewcy

siewca bog rozrzucal ziarno slowo boze w roznych miejscach na drodze szybko porwaly je prtaki na grunt skalny obumieraja gdyz nie mga sie zakorzenic wsrod cierni nie wydaja owocow na zyznej ziemi daje obfite plony miejsca na ktore pada ziarno serca i char

ksiegi prorocze

st ksiega izajasza jeremiasza i daniela skladaja sie z tekstow uznawanych za slowo boga przekazane prokorok podczas natchnienia nt apokalipsa sw jana przestawia koniec swiata i sad ostateczny

ksiegi madrosciowe dydaktyczne

st ksiega hioba kohelega piesn nad piesniami ksiega psalmow porady i wskazowki dotyczace praowdzenia zycia zgodnie z wola boga nt listy apostolskie zawirraja rady jak wiesc zycie godne chrzescijana

ksiegi historyczbe

st tora ksiega sedziow mowiace o dziejach izraela i jezusa nt ewangelie dzieje apostolskie opisuja zycie jezusa oraz apostolow

psalm

poezja kiryczna o tematyce religalnej paraleizm skadniowy bogate obrazowanie symbolika ogromna skala uczuc

autorzy przekladow psalmow

Czesław Miłosz Jan Kochanowski. mikoł srp szarzynski

4

swiay sworzony przez boga wielorakosc

manna z nieba

nieoczekiwany dar ratunek

nowe jeruzalem

rzeczywistosc po zwyciestwie dobra nad zlem

Przypowiesc o milosiernym samarytaninie

napadnietemu przez zbojcow i rannemu czlowiekowi nie pomogli jego wspolwyznawcy nawet kaplan jedynie niewierny Samarytanin mieszkancow samarii zydzi uwazali za zdrajcow odstepcow od wiary okazal mu milosierdzue wlasbie in postapil z bozym przykazaniem

Przypowieść o synu marnotrawnym

przypowiesc opowiada o dwoch synach z ktorych jeden utracil podarowanym mu przez ojca majatek jednak zrozumial swoje bledy wrocil do domu ojca i skruszony prosil o przebaczenie ojciec przyjal go z otwartymi ramionami i z tej okazji wyprawil uczte

pieczec

symbol wrokow bozych w sprawach losow swiata

bestia o liczbie 666

antychryst ucielesnienie zla zaprzeczenie boskiej doskonalosci

baranek

Jezus Chrystus ktory odniosl zwyciestwo ale nie sila oreza tylko poprzez pokore i ofiare

smok

szatan

wielka narzadnica

grzech żądza

iść do jaskini lwa

narazac sie na niebezpieczenstwo

żona Lota

z żoną Lotą wiąże sie powiedzenie zamienic sie w slup soli oznacza to zamarcie w bezruchu z wrazenia lub przerazenia

wiek Matuzalemowy

sędziwy wiek

wdowi

niewielka suma przekazana na osobe niezamozna datek odiarowany kosztem wyrzeczen ale z dobroci

czterech jezdzcow apokalipsy

jezdziec z lukiem to zwyciestwo z mieczem wojna z waga glod z trojzebem smierc

3

obfitosc

nikt nie jest prorokiem we wlasnym kraju

latwiej zdobyc uznanie u obcych niz wsrod rodakow

jezyki biblii

Stary Testament został spisany w jezyku hebrajskim a niektore fragmenty w aramejskim i greckim Nowy Testament powstal w jezyku greckim z wyjatkiem Ewangelii św. Mateusza którą napisano w jezyku aramejskim

dekalog

Dziesiec Przykazan Bozych zbior praw nakazow i zakazow moralno religijnych podstawa moralnosci chrzescijanskiej i zydowskiej