Moja lekcja

co to sa wirusy

czynniki zakazne zbudowane z bialka i kwasu nukleinowego. rozmiary od kilku to kilkuset nanometrow

czym sa wirusy?

to wewnatrzkomorkowe pasozyty, atakuja praktycznie wszystkie organizmy.

dlaczego wirusy nie sa organizmami?

nie maja budowy komorkowej, nie przejawiaja samodzielnej aktywnosci metabolicznej - nie oddychaja, odzywiaja, wydalaja.

co to wirion

to kompletna czastka wirusa wystepujaca w srodowisku pozakomorkowym ze zdolnoscia do atakowania komorek

sklad wirionu

material genetyczny, bialkowy plaszcz zwany kapsydem

material genetyczny wirusow

kwas deoksyrybonukleinowy i DNA lub kwas rybonukleinowy i RNA

co to genom

kompletna informacja genetyczna wirusa

forma helikalna

forma morfologiczna - wystepuje czesto u wirusow roslinnych

forma brylowa

wystepuje glownie u wirusow zwierzecych

forma brylowo-spiralna

wystepuje u bakteriofagow

forma kulista

wystepuje u wieusow zawierajacych lipoproteinowa oslonke

etapy infekcji. 1. adsorpcja

wirus przylacza sie do odpowiednich receptorow blony komorkowej gospodarza

2. wnikanie

wirus lub jego genom przedostaje sie do komorki gospodarza

3. replikacja

zachodzi replikacja genomu wirusa

4. transkrypcja i translacja

zachodzi synteza RNA na matrycy DNA katalizowana przez polimeraze RNA komorki gospodarza, a nastepnie synteza bialek wirusowych

5. skladanie

z elementow skladowych powstaja kopie wirusa

6. uwalnianie

wirusy potomne opuszczaja komorke

cykl lityczny

zachodzi u bakteriofagow zlosliwych. w tym cyklu geny wieusa przejmuja kontrole nad metabolizmem komorki gospodarza, co prowadzi do wytwarzania nowych wirionow. wiruony opuszczaja komorke, powodujac jej lize.

cylk lizogeniczny

zachodzi u bakteriofagow lagodnych. w tym cylku wirus wbudowuje swoj genom do genomu komorki gospodarza. staje sie wtedy prowirusem, ktory nie wywoluje objawow choroby. przy zmianie warunkow prowirus moze sie uaktywnic i wywolac objawy choroby

adenowirusy

materialem genetycznym jest DNA. atakuja komorki zwierzece. powoduja choroby gornych drog oddechowych oraz ukladu pokarmowego

retrowirusy

materialem genetycznym jest DNA. przykladem jest ludzki wirus niedoboru odpornosci(HIV) wywolujacy nabyty zespol niedoboru odpornosci (AIDS)

wirusy onkogenne moga:

dostarczac lub aktywowac geny stymulujace podzialy komorkowe. usuwac naturalne mechanizmy hamujace podzialy komorkowe. zapobiegac apoptozie komorek

profilaktyka i leczenie chorob wirusowych

szczepienie ochronne, surowice odpornosciowe, leki przeciwwirusowe

zastosowanie wirusow w leczeniu chorob

wykorzystywane do wytwarzania szczepionek i surowic. terapia genowa.