Moja lekcja

I. Wygnanie z zamku. Filozofia Panglossa.

Wszystko ma swoją przyczynę. Żyjemy na najpiękniejszym z możliwych światów.

2. Kandyd żołnierzem. Naiwność. Rózgi. Ułaskawienie.

Przekonanie o wolnej woli człowieka. Kara.

3. Wojna. Wioski Abarów i Bułgarów. Holandia. Fanatyzm religijny. Miłosierdzie Jakuba.

Okropności wojny. Przekonanie o sensowności zdarzeń na świecie.

4. Spotkanie z żebrakiem Panglossem. Wiadomość o śmierci Kunegundy. Choroba weneryczna. Podróż do Lizbony

Pangloss vs Jakub; nieszczęścia jednostek składają się na ogólne dobro vs cywilizacja zepsuła człowieka

5. Burza, egoizm majtka, śmierć Jakuba. Katastrofa w Lizbonie.

Chybienie powszechnemu rozumowi przez majtka. Trzęsienie ziemi jako konieczny skutek żyły siarki pod ziemią. Rozmowa z zausznikiem inkwizycji. Sprzeczność filozofii Panglossa z religią.

6. Katastrofa. proces inkwizycyjny, chłosta Kandyda, powieszenie Panglossa.

Krytyka fanatyzmu i praktyk inkwizycji.

7. W Portugalii. Opieka staruszki. Spotkanie z Kunegundą.

Szczęśliwe odwrócenie losu.

8. Historia Kunegundy: zgwałcona, branka, sprzedana Żydowi, dzielono się nią z Inkwizytorem

Nieszczęścia na najlepszym świecie. Religia. Okrucieństwo. Teatr.

9. Kandyd zabija Żyda, Inkwizytora. Kunegunda, Kandyd i staruszka uciekają.

Człowiek nie poznaje sam siebie w wyniku trudnych doświadczeń.

10. Ucieczka do Kadyksu. Kandyd kapitanem statku i dowódcą pułku piechoty

Zawsze jest ktoś nieszczęśliwszy.

11. Historia starej: córka papieża i księżniczki, narzeczony otruty przed ślubem, wyjazd z matką, porwanie przez piratów, odbicie w Maroko. Głód i sen.

rozpusta, przemoc, wojna, walka, religia

12. Dalszy ciąg nieszczęść staruszki: sprzedanie do Algieru, dżuma, kolejne niewole, wojna, kanibalizm, ucieczka, tułaczka.

Każdy ma powody do uważania się za najnieszczęśliwszego z ludzi.