question |
réponse |
commencer à apprendre
|
|
substancje, które nie zawierają atomu węgla (oprócz CO2 i H2CO3)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
substancje, których głównym składnikiem jest węgiel
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
wiązanie silne, które powstaje przez uwspólnienie jednej lub kilku par elektronów należących do różnych elektronów.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Wiązanie silne. Powstaje w wyniku przyciągania się różnoimiennych jonów.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
atomy o ładunku dodatnim, powstają w wyniku utraty elektronów
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
atomy o ładunku ujemnym, powstają w wyniku przyjęcia elektronów
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Wiązanie słabe, ale występuje w dużych ilościach. Powstaje między dodatnio naładowanym atomom wodoru jezdnej cząsteczki a innym atomem naładowanym ujemnie, pochodzącym z innej cząsteczki.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
oddziaływanie międzycząsteczkowe. Występuje między dwubiegunowymi cząsteczkami.
|
|
|
oddziaływanie hydrofobowe commencer à apprendre
|
|
Słabe oddziaływanie międzycząsteczkowe. Powstaje wtedy, gry w środowisku wodnym znajdują się cząsteczki, które nie są dipolami.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
powstają w wyniku fotosyntezy przeprowadzanej przez rośliny.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
-monosacharydy, oligosacharydy, polisacharydy
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
jednocukry, mają najprostszą budowę, zawierają od 3 do 7 atomów węgla w cząsteczce. Każdy z cukrów prostych ma kilka grup hydroksylowych (-OH) i jedną grupę karboksylową: aldehydową (_CHO) lub ketonową (-CO).
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Powstają przez połączenie od dwóch do pięciu cząsteczek cukrów prostych wiązaniem O-glikozydowym
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
części cząsteczki jest połączona mostkami tlenowymi
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
oligosacharydy - przykład commencer à apprendre
|
|
sacharoza, laktoza, maltoza
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
związki zbudowane z dużej liczby monosacharydów połączonych wiązaniami O-glikozydowymi.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
zapasowe (skrobia, glikogen); budulcowe (celuloza, chityna)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
związki organiczne, ich cząsteczki są niepolarne, dlatego nie rozpuszczają się w wodzie. Dobrze rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
proste, złożone i izoprenowe
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
estry alkoholu (glicerolu) i wyższych kwasów tłuszczowych
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
produkty kondensacji alkoholu i kwasów
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
składają się z alkoholu, kwasów tłuszczowych i innych związków np. kwas fosforanowy V lub cukry
|
|
|
budowa fosfolipidów - lipidy złożone commencer à apprendre
|
|
ogon (hydrofobowy) i główka (hydrofilowa)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
produkty polimeryzacji cząsteczek izoprenu (węglowodoru)
|
|
|
lipidy izoprenowe dzielimy na: commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
(lipidy izoprenowe) -związki o złożonej budowie pierścieniowej. Jednym z głównych steroidów jest cholesterol.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
(lipidy izoprenowe) -żółte, pomarańczowe i czerwone barwniki występujące w komórkach roślin
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
podstawowa jednostka budulcowa białek. Składa się z centralnego atomu węgla, połączonego wiązaniem kowalencyjnymi z grupą aminową (-NH2), grupą karboksylową (-COOH), atomem wodoru oraz charakterystycznym podstawnikiem
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
jony obojętne, aniony, kationy
|
|
|
białka, podział ze względu na ilość aminokwasów: commencer à apprendre
|
|
oligopeptydy (2- 10 aminokwasów), polipeptydy (11-100 aminokwasów), makropeptydy, czyli białka (powyżej 100 aminokwasów)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
białka fibrylarne (włókienkowe) oraz białka globularne
|
|
|
białka fibrylarne (włókienkowe) commencer à apprendre
|
|
mają strukturę włóknistą i nie rozpuszczają się w wodzie, wchodzą w skład elementów strukturalnych organizmów
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
mają kształt kulisty, zazwyczaj rozpuszczają się w wodzie
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
zol po dodaniu soli metali lekkich- po koagulacji białek
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
dodanie do wodnego rozwory białek soli metali lekkich, proces ten jest odwracalny, ponieważ nie narusza struktury przestrzennej białek
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
proces nie odwracalny, zachodzi pod wpływem czynników fizycznych - temperatura ok 40 stopni
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
komórki nie zawierające jądra komórkowego - bakterie
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
komórki zawierające jądro komórkowe
|
|
|
budowa komórki prokariotycznej commencer à apprendre
|
|
ściana komórkowa, błona komórkowa, rybosomy, materiał zapasowy i nukleoid
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
pełni funkcje jądra komórkowego, jest to nieograniczony błoną obszar cytoplazmy, w którym znajduje się kulista cząsteczka DNA nazywana genoforem
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
budowa komórki prokariotycznej commencer à apprendre
|
|
ściana komórkowa*, błona komórkowa, jądro komórkowe, jąderko, mitochondrium, siateczka śródplazmatyczne, rybosomy, aparat Golgiego, wakuole*, chloroplasty*
|
|
|
budowa błony biologicznej commencer à apprendre
|
|
Składa się głównie z lipidów (fosfolipidy lub glikolipidy) i białek (głównie lipoproteiny, glikoproteiny)
|
|
|
białka błony biologicznej dzieli się na: commencer à apprendre
|
|
integralne (przechodzą przez dwie warstwy fosfolipidów) i powierzchniowe (peryferyczne - związane z błoną poprzez inne białka)
|
|
|
Właściwości błony biologicznej commencer à apprendre
|
|
płynność, asymetria, selektywna przepuszczalnosć
|
|
|
funkcje błony biologicznej commencer à apprendre
|
|
tworzą fizyczną przegrodę między komórką a jej otoczeniem; kontrolują transport określonych cząsteczek i jonów; odbierają sygnały ze środowiska zewnętrznego
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
-proces zachodzący bez zmiany w strukturze błon (transport bierny i czynny); - transport, w którym struktura błony ulega zmianie (endocytoza i egzocytoza)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
zgodnie z różnicą stężeń, bez nakładu energo
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
wbrew różnicy stężeń, ruch ten wymaga nakładu energii, odbywa się on za pośrednictw białek transportujących
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
białka kanałowe (małe cząsteczki i jony) oraz białka nośnikowe (zmieniają strukturę przestrzenną, wiążą cząsteczki substancji)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
nośnik uczestniczący w transporcie aktywnym, działa bez przerwy, utrzymując wewnątrz komórki mniejsze stężenie jonów sodu i większe stężenie jonów potasu niż na zewnątrz
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
materiał pobrany z otoczenia jest zamykany w pęcherzyku endocytotycznym powstałym przez wypuklenie błony komórkowej. Jego zawartość jest rozkładana przez enzymy hydrolityczne pochodzące z lizosomów
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
fagocytoza (duże cząsteczki) oraz pinocytoza (małe cząsteczki o płyny)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
pęcherzyki transportujące lipidy i białka z aparatów Golgiego zlewają się z błoną komórkową i uwalniają swoją zawartość na zewnątrz
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
odmiana dyfuzji prostej, polega ona na przenikaniu rozpuszczalnika - wody przez błonę biologiczną z roztworu o niższym stężeniu do roztworu o wyższym stężeniu substancji do roztworu.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
jest otoczone podwójną błoną - otoczką jądrową. Jego wnętrze wypełnia kariolimfa zawierające chromatynę. W jądrze występują również jedno lub kilka jąderek
|
|
|
funkcje jądra komórkowego commencer à apprendre
|
|
kontrolowanie przebiegu większości procesów życiowych komórki; powielanie i przekazywanie materiału genetycznego (DNA) do komórek potomnych
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
kwas deoksyrybonukleinowy (DNA); kwas rybonukleinowy (RNA); białka histonowe; białka niehistonowe
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
zespół chromosomów charakterystycznych dla danego gatunku
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
dwa podobne do siebie chromosomy
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
roztwór koloidalny, w którym fazę rozpraszającą stanowi woda, a fazę rozproszoną - inne związki chemiczne i organiczne (białka)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
skomplikowana, dynamiczne sieć włókien utworzona przez białka włókienkowe cytozolu, występująca wew wszystkich komórkach eukariotycznych
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
mikrotubule, filamenty pośrednie, filamenty aktynowe
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
długie rurki, zbudowane z białka - tubuliny, ich sieci decydują o rozmieszeniu organelli w komórce i tworzy szlaki transportowe wewnątrzkomórkowe
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
włókna różnych białek, tworzące silną, trwałą sieć, która otacza jądro komórkowe- zapewnia wytrzymałość mechaniczną
|
|
|
filamenty aktynowe (mikrofilamenty) commencer à apprendre
|
|
cienki struktury zbudowane z białka - aktyny. Umożliwiają zmianę kształtu i ruch pełzakowaty, uczestniczy w skurczach włókien mięśniowych
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
krótkie wypuski, o dużej ilości
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
długie wypustki, zwykle jedna lub dwie
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
wyrastają z niego rzęski i wici, stanowi środek formowanie się budujących je mikrotubuli
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ruch wewnątrzkomórkowy, dzięki któremu cytozol pośredniczy w transporcie substancji
|
|
|
siateczka śródplazmatyczna commencer à apprendre
|
|
system błon biologicznych przyjmujących postać spłaszczonych woreczków (cystern) i rozgałęzionych się kanalików
|
|
|
siateczka śródplazmatyczna szorstka commencer à apprendre
|
|
na jej znajdują się rybosomy, odpowiada za syntezę białek przeznaczonych na eksport
|
|
|
siateczka śródplazmatyczna gładka commencer à apprendre
|
|
nie zawiera rybosomów, synteza lipidów, w tym kwasów tłószczowych, fosfolipidów i steroidów.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
nie mają błony, odpowiedzialne za syntezę białek w komórce, składają się z dwóch podjednostek -małej i dużej- zbudowanych z białek i rybosomowego RNA (rRNA)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
wiele płaskich, rozszerzonych cystern ułożonych w stos, odpowiada za modyfikowaniu przenoszonych z siateczki białek oraz lipidów, sortowaniu ich oraz upakowaniu w pęcherzyki transportowe
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
pęcherzyki otoczone jedną błoną, zachodzi w nich trawienie wewnątrzkomórkowe
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
mają owalny kształt, zachodzi w nich główny etap oddychania tlenowego.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
plastydy barwne (chloroplasty, chromoplasty) plastydy bezbarwne (leukoplasty)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ma dwie błony, bierze udział w fotosyntezie
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
mitochondria i plastydy- organelle półautonomiczne, pochodzą od komórek prokariotycznych, które zostały wchłonięte przez komórki swojego gospodarza ponad milion lat temu. Niektóre z pochłoniętych wówczas bakterii nie uległy całkowitemu strawieniu,
|
|
|
dowody teorii endosymbiozy commencer à apprendre
|
|
-podobne wymiary kom. prokariotycznych oraz mitochondriów i plastydów 2. podobieństwo budowy i rozmiarów rybosomów m i p do rybosomów kom prokariotycznych 3. możliwość przemieszczania się DNA z mitochondriów i plastydó do jądra komórkowego
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
pęcherzyki otoczone jedną błoną i wypełnione płynem, uczestniczą w trawieniu wewnątrzkomórkowym, degradacji struktur jej komórek, magazynują chwilowo związki organiczne, gromadzą uboczne produkty przemiany materii
|
|
|
połączenia komórkowe u zwierząt commencer à apprendre
|
|
1. połączenia zamykające 2. desmosomy 3. połączenia szczelinowe
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
znajdują się na szczytowej części komórki, izolują wewnętrzne środowisko narządu od jego otoczenia
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
łączą sąsiednie komórki nabłonka, spinając je w sposób mechaniczny
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
zbudowane z kompleksów białkowych tworzą kanały, przez które kontaktuje się cytoplazma sąsiadujących komórek
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
podział jądra komórkowego
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|