mmmm Biologunia

aminokwasy białkowe

mogą się ze sobą łączyć wiązaniami peptydowymi

peptydy

2 do 50 aminokwasów

białka

50+ aminokwasów

struktura 1 rzędowa

wiązania peptydowe

struktura 2 rzędowa

wiązania peptydowe wodorowe, alfa helisa, beta harmonijka

struktura 3 rzędowa

pofałdowana struktura 2 rzędowa, utrzymuje się dzięki oddziaływaniom między podstawnikami wodorowymi

struktura 4 rzędowa

utrzymuje się dzięki oddziaływaniom między podstawnikami aminokwasów należących do oddzielnych łańcuchów polipeptydowych

białka proste

wyłącznie aminokwasy, histony, keratyny, albuminy, globuliny, kolagen

białka złożone

aminokwas i część niebiałkowa, mioglobina, fibrylogen, hemoglobina

keratyny

b. proste, skóra, włosy i paznokcie(biotebal), funkcja ochronna

kolagen

białko proste, tkanki łączne, wytrzymałość mechaniczna

histony

b. proste, jądro komórkowe, wiązania jonowe z DNA

fibrynogen

b. złożone, glikoproteiny, w jego skład wchodzą reszty cukrowe, składnik osocza krwi, fibryna- uczestniczy w krzepnięciu krwi

mioglobina

b. złożone, hemoproteiny, w jego skład wchodzi cząsteczka czerwonego barwnika-hemu, mięśnie, magazynuje tlen

hemoglobina

b. złożone, hemoproteiny, barwnik hem, erytrocyty, transport tlenu

globuliny

b. proste, przeciwciała w osoczu krwi, odporność organizmu

białka rozpuszczają się w wodzie tworząc

roztwór koloidalny

koagulacja białka

wysalanie, łączenie się białek z wodą pod wpływem soli metali lekkich, w wyniku czego wytrąca się osad. jest to proces odwracalny

denaturacja białek

zerwanie wiązań stabilizujących strukturę przestrzenną białek, traci właściwości biologiczne. nieodwracalna lub odwracalna- renaturacja

białka są zbudowane z

C, H, O, N, S

wzór na cukier

CnH2nOn

węglowodany dzielą się na

monosacharydy, polisacharydy, oligosacharydy

monosacharydy

triozy(aldehyd glicerynowy), pentozy(ryboza, deoksyryboza), heksozy(glukoza, fruktoza, galaktoza) aldozy(glukoza), ketozy(fruktoza)

polisacharydy

nie rozpuszczają się w wodzie, glikogen, skrobia(amyloza, amylopektyna), celuloza, chityna

funkcje celulozy w naszym pożywieniu

wspomaga pracę jelit, minusuje cholesterol, minusuje żylaki, minusuje otyłość

lipidy proste

woski, tłuszcze właściwe(trójgliceryd)

lipidy złożone

fosfolipid, glikolipid

lipidy izoprenowe

karetonoidy, steroidy (cholesterol)

kwasy tłuszczowe (wymień)

palmitylowy, stearynowy, oleinowy, linolowy, linolenowy, archaidowy

glikokaliks

glikolipid na błonie komórkowej wykrywający komórki, zabezpiecza błonę komórkową

aminokwasy nie tworzące białek

cytrulina, ornityna, argityna biorą udział w wytwarzaniu mocznika

tworzenie mostków siarkowych

cysteina+metonina---> aminokwasy tworzące siarkę --->grupa tiolowa--->mostek siarczkowy

białka globularne

hemoglobina

białka fibrylarne

kolagen, fibrynogen

puryny

dwupierścieniowe, adenina, guanina

pirymidyny

jednopierścieniowe, cytozyna, tymina, uracyl

deoksyadenozynotrigosforan

nukleotyd z 3 resztami fosforanowymi które magazynują energię

wolne nukleotydy są

aktywatorami np. enzymów, nośnikami energii chemicznej

rodzaje RNA

mRNA(informacyjny, informacje do cytoplazmy), tRNA(transportujący, do rybosomu by aminokwasy się połączyły i dały białko), rRNA(szkielet rybosomów), siRNA(dojrzewanie rybosomów), miRNA(milczy XD), rybozymy(przyspieszają reakcje chemiczne jako enzymy)

nić DNA dzieli się na

ekson (koduje info genetyczną), intron (nie koduje info genetycznej)

obróbka potranskrypcyjna

wywalenie intronów

w komórce zwierzęcej DNa występuje

w jądrze komórkowym, mitochondriach

w komórce roślinnej DNA występuje

w jądrze, mitochondriach, chloroplastach

topoizomeraza

rozkręca DNA

helikaza

rozcina wiązania wodorowe

miejsce inicjacji replikacji to...

miejsce gdzie powstają widełki replikacyjne

polimeraza RNA (prymaza)

rozpoczyna replikację, rozpoznaje koniec 3'

dobudowuje komplementarne zasady do starterów

polimeraza

endonukleaza

wycina starter

polimeraza RNA, DNA

dobudowuje, sprawdza komplementarne zasady

ligaza

łączy dolną nić DNA w jedną całość i wycina startery

substraty replikacji DNA to...

trifosfonukleozydy

powstanie białka

RNA--->mRNA zasady azotowe--->aminokwasy

jaki jest kod genetyczny dla wszystkich

trójkowy, unowersalny, jednoznaczny, zdegenerowany, bezprzecinkowy, niezachodzący

etapy biotranskrypcji białka

inicjacja, elongacja(wydłużenie), terminacja(zakończenie)