question |
réponse |
Kto jest uznawany za pierwszego filozofa w dziejach kultury filozoficznej? commencer à apprendre
|
|
Tales z Miletu. Tales (ok. 624-ok. 545 p.n.e.), tradycyjnie uważany za „pierwszego filozofa”, zaproponował pierwszą zasadę (arche) kosmosu: wodę.
|
|
|
Co było początkiem filozofii starożytnej? commencer à apprendre
|
|
Za początek filozofii starożytnej uważa się rozwój tzw. szkoły jońskiej w Jonii na obrzeżach Azji Mniejszej w VII-VI w.
|
|
|
Jakie jest pierwsze pytanie filozoficzne? commencer à apprendre
|
|
Pierwsze zagadnienie filozoficzne to pytanie o arché. Co nią jest? – to pytanie jońskich filozofów przyrody. Arché (zasada) – jest tym, z czego rzeczy się wywodzą, dzięki czemu są, w co się rozpadną („rzeczywistość pierwsza, pierwotna i podstawowa”).
|
|
|
Kim byli pierwsi filozofowie przedsokratejscy? commencer à apprendre
|
|
Pierwszymi filozofami przedsokratejskimi byli m.in. Tales, Anaksymander i Anaksymenes.
|
|
|
Co oznacza termin "arché"? commencer à apprendre
|
|
Arché oznacza pierwotną substancję lub zasadę, z której wszystko powstało.
|
|
|
Jakie były poglądy Talesa na temat podstawy wszechświata? commencer à apprendre
|
|
Tales uważał, że wszystko powstało z wody.
|
|
|
Jakie były główne przyczyny zmiany w filozofii przedsokratejskiej? commencer à apprendre
|
|
Filozofia przedsokratejska ewoluowała wraz z nowymi odkryciami i refleksjami na temat natury rzeczywistości.
|
|
|
Jakie były poglądy Heraklita na temat zmiany? commencer à apprendre
|
|
Heraklit uważał, że wszystko jest w ciągłym ruchu i zmianie. Jego słynne stwierdzenie to "panta rhei" (wszystko płynie).
|
|
|
Jakie były poglądy Anaksymandra na temat wszechświata? commencer à apprendre
|
|
Anaksymander twierdził, że wszechświat powstał z nieskończonej substancji, którą nazwał "apeiron".
|
|
|
Jakie były poglądy Anaksymenesa na temat powietrza jako arché? commencer à apprendre
|
|
Anaksymenes uważał, że podstawą wszechświata jest powietrze, które ulega kondensacji i rozrzedzaniu.
|
|
|
Jakie były poglądy Pitagorasa na temat liczby i kosmosu? commencer à apprendre
|
|
Pitagoras wierzył, że liczby są podstawą wszechświata, a harmonia kosmosu opiera się na matematycznych proporcjach.
|
|
|
Jakie były poglądy Ksenofanesa na temat Boga i natury? commencer à apprendre
|
|
Ksenofanes krytykował antropomorficzne wyobrażenia bogów i wierzył, że istnieje jeden, wieczny Bóg.
|
|
|
Jakie były poglądy Parmenidesa na temat bytów? commencer à apprendre
|
|
Parmenides uważał, że byt jest niezmienny i wieczny, a zmiana i ruch są tylko iluzją.
|
|
|
Jakie były poglądy Empedoklesa na temat czterech elementów? commencer à apprendre
|
|
Empedokles wierzył, że wszystko składa się z czterech elementów: ziemi, wody, powietrza i ognia.
|
|
|
Jakie były poglądy Demokryta na temat atomów? commencer à apprendre
|
|
Demokryt twierdził, że wszystko składa się z małych, niepodzielnych cząsteczek zwanych atomami.
|
|
|
Jakie były poglądy Leucyppa na temat atomów? commencer à apprendre
|
|
Leucypp uważał, że atomy są podstawową substancją, z której zbudowany jest wszechświat.
|
|
|
Jakie były poglądy Melisa na temat zmiany? commencer à apprendre
|
|
Melis, podobnie jak Parmenides, uważał, że zmiana jest iluzją, a byt jest wieczny i niezmienny.
|
|
|
Jakie były poglądy Anaksagorasa na temat nous? commencer à apprendre
|
|
Anaksagoras wprowadził pojęcie "nous" (umysłu), który jest siłą porządkującą wszechświat.
|
|
|
Jakie były poglądy Archelaosa na temat zmiany? commencer à apprendre
|
|
Archelaos twierdził, że zmiana zachodzi dzięki połączeniu przeciwieństw, takich jak ciepło i zimno.
|
|
|
Jakie były poglądy Diogenesa z Apolonii na temat powietrza? commencer à apprendre
|
|
Diogenes z Apolonii uważał, że powietrze jest podstawową substancją, która przenika wszystko i jest źródłem życia.
|
|
|
Jakie były poglądy Heraklita na temat ognia? commencer à apprendre
|
|
Heraklit uważał, że ogień jest podstawowym elementem, z którego wszystko powstaje i do którego wszystko wraca.
|
|
|
Jakie były poglądy Zenona z Elei na temat ruchu? commencer à apprendre
|
|
Zenon z Elei twierdził, że ruch jest niemożliwy i stworzył paradoksy, aby to udowodnić.
|
|
|
Jakie były poglądy Protagorasa na temat relatywizmu? commencer à apprendre
|
|
Protagoras głosił, że "człowiek jest miarą wszystkich rzeczy", co oznacza, że prawda jest subiektywna i zależy od indywidualnych doświadczeń.
|
|
|
Jakie były poglądy Gorgiasza na temat bytu? commencer à apprendre
|
|
Gorgiasz twierdził, że byt nie istnieje, a jeśli istnieje, to nie może być poznany ani wyrażony.
|
|
|
Jakie były poglądy Anaksymenesa na temat kondensacji i rozrzedzania? commencer à apprendre
|
|
Anaksymenes uważał, że różne formy materii powstają przez kondensację i rozrzedzanie powietrza.
|
|
|
Jakie były poglądy Empedoklesa na temat miłości i nienawiści? commencer à apprendre
|
|
Empedokles wierzył, że miłość i nienawiść są siłami, które łączą i rozdzielają elementy wszechświata.
|
|
|
Jakie były poglądy Anaksagorasa na temat zarodków? commencer à apprendre
|
|
Anaksagoras twierdził, że wszystko powstaje z zarodków, które zawierają nasiona wszystkich rzeczy.
|
|
|
Kim był i kiedy żył Tales? commencer à apprendre
|
|
Tales z Miletu (ok. 624-546 p.n.e.) był jednym z pierwszych starożytnych filozofów i uznawany jest za jednego z siedmiu mędrców starożytnej Grecji. Był astronomem, matematykiem, kupcem i podróżnikiem.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Tales: prapoczątkiem i prazasadą wszystkiego - Zasadą - arché - jest woda. Wszystko co się rodzi, co żyje potrzebuje do istnienia wody, co jest martwe jest suche. Jedna z pierwszych prób wyjaśnienia natury świata bez mitologii
|
|
|
Co Tales myślał o bogach? commencer à apprendre
|
|
Według Talesa, bogowie są obecni we wszystkim i kształtują świat.
|
|
|
Dlaczego Arystoteles nadał Talesowi miano pierwszego filozofa? commencer à apprendre
|
|
Tales jest uważany za pierwszego filozofa w tradycji zachodniej, ponieważ zaczął wyjaśniać świat naturalnie, zamiast mitologicznie.
|
|
|
Co Tales myślał o nieśmiertelności? commencer à apprendre
|
|
Tales uważał, że dusze ludzi są nieśmiertelne i mogą istnieć po śmierci
|
|
|
Kim był i kiedy żył Anaksymander? commencer à apprendre
|
|
Anaksymander (ok. 610-546 p.n.e.) filozof grecki z Miletu, w Jonii (dzisiejsza Turcja). Uczeń Talesa. Bbył pionierem w wielu dziedzinach, w tym astron., geogr. i biol.
|
|
|
Co Anaksymander myślał na temat arche? commencer à apprendre
|
|
Anaksymander uważał, że wszystko pochodzi z apeironu, czyli "nieskończonego" lub "bezgranicznego". Był to pierwszy filozof, który zaproponował, że źródłem wszystkiego jest coś nieokreślonego, a nie konkretna substancja.
|
|
|
Co Anaksymander myślał na temat ewolucja życia? commencer à apprendre
|
|
Anaksymander sugerował, że pierwsze istoty powstały z elementu wilgotnego poprzez parowanie. Uważał, że ludzie pochodzą od innych istot, takich jak ryby, ponieważ ludzie potrzebują długiego okresu wychowywania
|
|
|
Czy Anaksymander storzył pierwszą znaną mapę świata? commencer à apprendre
|
|
Tak. Stworzył pierwszą znaną mapę świata, która była później poprawiana przez innego Miletianina, Hekatejosa
|
|
|
Kim był i kiedy żył Anaksymenes? commencer à apprendre
|
|
Anaksymenes z Miletu (ok. 586-526 p.n.e.) był jednym z trzech filozofów szkoły milejskiej, pochodzących z Milety w starożytnych Grecji. Był uczniem Anaksymandra i kontynuował jego prace, rozwijając własne teorie.
|
|
|
Co Anaksymenes myślał o arche? commencer à apprendre
|
|
Aer jako arché: Anaksymenes uważał, że podstawową substancją wszechświata jest powietrze (aer). Uważał, że wszystko pochodzi z powietrza i zmienia się poprzez procesy rzadnienia i skupienia
|
|
|
Zmiana materii - co Anaksymenes myślał o tym? commencer à apprendre
|
|
Anaksymenes uważał, że powietrze może zmieniać swoją formę poprzez rzadnienie (stając się mniej gęstym) lub skupienie (stając się bardziej gęstym). W ten sposób powietrze może przekształcać się w wodę, ziemię, kamienie i ostatecznie ogień
|
|
|
Życie w powietrzu - co Anaksymenes myślał o tym? commencer à apprendre
|
|
Anaksymenes uważał, że powietrze jest wiecznie w ruchu i ma cechy życiowe, co czyniło je podstawą dla wszystkich zjawisk i bytów
|
|
|
Model kosmosu - co Anaksymenes myślał o tym? commencer à apprendre
|
|
Anaksymenes opisywał Ziemię jako płaską płytę unoszącą się na powietrzu, a słońce oraz gwiazdy jako płaskie i unoszące się obok niej. Uważał, że słońce kręci się wokół Ziemi, co powoduje jego zanikanie w nocy
|
|
|
Kim był i kiedy żył Heraklit z Efezu? commencer à apprendre
|
|
Heraklit z Efezu (ok. 540-480 p.n.e.) był jednym z najważniejszych presokratycznych filozofów starożytnej Grecji. Jego filozofia miała ogromny wpływ na późniejsze myślenie, w tym na Platona, Arystotelesa i Hegla.
|
|
|
Dlaczego Heraklit z Efezu był nazywany ciemnym filozofem? commencer à apprendre
|
|
Znany był ze swojego ciemnego i skrytego stylu pisania, co sprawiło, że nazywano go "Ciemnym" lub "Płaczącym Filozofem
|
|
|
Co Heraklit z Efezu myślał o arche? commencer à apprendre
|
|
Ognia jako arché: Heraklit uważał, że ognia jest podstawową substancją wszechświata. Uważał, że świat jest "wiecznie płynącym ogniem"
|
|
|
Jaki jest najbardziej znany cytat Heraklita z Efezu? commencer à apprendre
|
|
Panta rhei (wszystko płynie): Jego najbardziej znanym cytatem jest "Niepodobna jest wstąpić dwukrotnie do tej samej rzeki". To oznacza, że wszystko jest w ciągłej zmianie i nic nie pozostaje w miejscu
|
|
|
Co dla Heraklita oznaczało "LOGOS"? commencer à apprendre
|
|
Logos: Heraklit wprowadził pojęcie logosu, czyli "słowa" lub "zasady", która kieruje światem i łączy przeciwieństwa. Uważał, że wszystkie rzeczy istnieją dzięki logosu, który łączy przeciwieństwa, takie jak ciepło i zimno, światło i ciemność.
|
|
|
Jedność przeciwieństw - co Heraklit myślał o tym? commencer à apprendre
|
|
Heraklit twierdził, że przeciwieństwa są jednym i tym samym, że "droga w dół i w górę jest jedna". Uważał, że zgodność i sprawiedliwość znajdują się w sporze.
|
|
|
Jaki wpływ miał Heraklit na filozofię? commencer à apprendre
|
|
Heraklit był filozofem, który kładł nacisk na zmienność i dynamikę bytu. Jego poglądy na temat ciągłej zmiany i jedności przeciwieństw miały duży wpływ na późniejsze prace filozoficzne, w tym na dialektykę Hegla.
|
|
|
Co to była szkoła Eleatów? commencer à apprendre
|
|
Szkoła Eleatów, znana również jako szkoła elejska, była starożytną szkołą filozoficzną, która swoją nazwę wzięła od greckiej kolonii w Elei. skupiała się na filozofii bytu i natury rzeczywistości.
|
|
|
Kim był Ksenofanes ze szkoły Eleatów? commencer à apprendre
|
|
Ksenofanes: Uważany za jednego z prekursorów szkoły, Ksenofanes krytykował politeizm i antropomorfizm w religii greckiej, proponując jednego, nieruchomego Boga
|
|
|
Kim był Parmenides ze szkoły Eleatów? commencer à apprendre
|
|
Parmenides: Jego najbardziej znanym przekonaniem było, że "bycie jest, a niebycie nie istnieje". Uważał, że byt jest niezmienny, jednorodny i niepodzielny.
|
|
|
Kim był Zenon z Elei ze szkoły Eleatów? commencer à apprendre
|
|
Znany ze swoich dialektyk, Zenon przedstawił liczne argumenty na temat ciągłości bytu i przeciwieństw, takie jak "Argument stóp" i "Argument pustki". Dialektyka: Zenon z Elei używał dialektyki, aby wykazać, że przeciwieństwa są jednym i tym samym.
|
|
|
Czy Zenon z Elei był twócą dialektyki? commencer à apprendre
|
|
Tak. Doskonalił sztukę prowadzenia sporów stąd też jest uznawany za twórcę dialektyki.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Melissos: Kontynuował poglądy Parmenidesa, twierdząc, że byt jest niezmienny i niepodzielny
|
|
|
Jakie były kluczowe przekonania szkoły Eleatów? commencer à apprendre
|
|
Jednorodność bytu: Elecji i jest niezmiennym bytem. Odrzucenie czasu i ruchu: Uwaaci wierzyli, że wszystko pochodzi z jednej substanżali,
|
|
|
Kim był i kiedy żył Euklides z Aleksandrii? commencer à apprendre
|
|
Euklides (ok. 365-270 p.n.e.) był starożytnym greckim matematykiem, który żył głównie w Aleksandrii w Egipcie. Jest najbardziej znany jako autor dzieła "Elementy"
|
|
|
Czy Euklides jest uznawany za ojca geometrii? commencer à apprendre
|
|
Tak. Euklides jest powszechnie uznawany za "ojca geometrii" i jego prace miały ogromny wpływ na rozwój matematyki i nauki w ogóle.
|
|
|
Co warto wiedzieć o pracy Euklidesa "Elementy"? commencer à apprendre
|
|
Elementy: To trzynastotomowy podręcznik geometrii, który zawiera aksjomatyczne ujęcie geometrii oraz wiele twierdzeń i konstrukcji. Było to podstawowe dzieło matematyczne przez wieki, używane jako podręcznik aż do XIX wieku
|
|
|
Kim był i kiedy żył Empedokles? commencer à apprendre
|
|
Empedokles (ok. 494-434 p.n.e.) grecki filozof, poeta, polityk i uzdrowiciel, żył w Akragas na Sycylii. Był jednym z najważniejszych przed-sokratycznych myślicieli: znany z teorii czterech elementów. Podobno rzucił się do krateru wulkanu Etna
|
|
|
Czy to prawda, że Empedokles jest znany z wprowadzenia pojęć miłości i walki jako sił łączących i rozdzielających? commencer à apprendre
|
|
Tak, Empedokles wprowadził pojęcia miłości i walki jako sił łączących i rozdzielających. Miłość i Walka: Empedokles wprowadził pojęcia miłości (Philia) i walki (Neikos) jako dwóch sił, które kierują światem. Miłość łączy elementy, a walka je rozdzielają.
|
|
|
Co Empedokles myślał o arche? commencer à apprendre
|
|
Cztery elementy: Uważał, że wszystko w świecie składa się z czterech niezmiennych elementów: ziemi, wody, powietrza i ognia: wiecznie obecne, nie powstają ani nie przemijają, Łączył sporne twierdzenia HeraŁklita i szkoły eleatów.
|
|
|
Co Empedokles myślał o reinkarnacji? commencer à apprendre
|
|
Reinkarnacja: Uważał, że dusza przechodzi przez wielokrotną reinkarnację, a osoby, które popełniają grzechy, muszą przebywać przez 30 tysięcy sezonów w różnych ciałach
|
|
|
Co Empedokles myślał o oczyszczeniu? commencer à apprendre
|
|
Promował oczyszczenia poprzez abstynencję od mięsa i innych praktyk, które miały na celu oczyszczenie duszy.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Demokryt (ok. 460-370 p.n.e.) był starożytnym greckim filozofem, znany jako "śmiejący się filozof" z powodu jego entuzjazmu i radości życia. Pochodził z Abderi w Tracji i był uczniem Leucypa, który zainspirował go do rozwinięcia teorii atomizmu.
|
|
|
Z czego był znany Demokryt? commencer à apprendre
|
|
Demokryt jest najbardziej znany z rozwinięcia teorii atomizmu, którą początkowo zapoczątkował Leucyp. Jego prace miały ogromny wpływ na późniejszych filozofów, takich jak Epikurejczycy i Arystoteles
|
|
|
Atomizm - co myślał o tym Demokryt? commencer à apprendre
|
|
Demokryt uważał, że cała natura składa się z niezmiennych, niewielkich cząstek nazywanych atomami. Te atomy są niepodzielne, niezmienną substancją, która tworzy wszystkie zjawiska poprzez swoje ruchy i połączenia.
|
|
|
Prawdziwa wiedza - co myślał o tym Demokryt? commencer à apprendre
|
|
Demokryt uważał, że prawdziwa wiedza pochodzi z obserwacji i rozumienia atomów, a nie z subiektywnych doznań zmysłowych
|
|
|
Życie w radości - Co Demokryt uważał na ten temat? commencer à apprendre
|
|
Demokryt promował epikurejski styl życia, w którym cieszenie się życiem i unikanie strachu przed śmiercią były kluczowe.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Leucyp (ok. 5. wiek p.n.e.) był starożytnym greckim filozofem, który jest uznawany za twórcę teorii atomizmu. Jego poglądy miały ogromny wpływ na późniejszych myślicieli, w tym na swojego ucznia Demokryta
|
|
|
Co głosił Leucyp o atomach? commencer à apprendre
|
|
Leucyp jest najbardziej znany z rozwinięcia teorii atomizmu, która głosi, że cała natura składa się z małych, niepodzielnych, niezmiennych cząstek nazywanych atomami
|
|
|
Jaki jest zachowany cytat Leucypa? commencer à apprendre
|
|
Jedyny znany zachowany cytat Leucypa mówi: "Nic nie dzieje się bez przyczyny, lecz wszystko z jakiejś racji i konieczności"
|
|
|