Makroekonomia

Prawo Okuna

Zgodnie z tym prawem, na każde 2% spadku realnego PKB w stosunku do PKB potencjalnego, stopa bezrobocia wzrasta o 1 punkt procentowy.

Efekt Tanziego-Olivery

Zjawisko, w którym hiperinflacja powoduje spadek realnych dochodów rządu z podatków, ponieważ opóźnienie w ich poborze sprawia, że pieniądz traci na wartości przed zapłatą. Prowadzi to do wzrostu deficytu budżetowego.

Krytyka Lucasa

Sformułowane przez Roberta Lucasa twierdzenie, według którego relacje między zmiennymi ekonomicznymi mogą się zmieniać kiedy zmienia się polityka.

Papier wartościowy oparty na kredycie hipotecznym (MBS)

Instrument finansowy dłużny zabezpieczony grupą kredytów hipotecznych, który generuje dochody z przepływów pieniężnych spłat tych kredytów.

Reguła Taylora

Reguła zalecająca podniesienie stopy procentowej przy poziomie bezrobocia niższym od NAIRU, a obniżenie przy poziomie bezrobocia wyższym od NAIRU.

Twierdzenie Ricarda-Barra

Koncepcja mówiąca, że deficyty budżetowe nie wpływają na poziom konsumpcji, ponieważ ludzie przewidują przyszłe podwyżki podatków i oszczędzają więcej.

Sekurytyzacja

Proces przekształcania mniej płynnych aktywów, np. kredytów, w papiery wartościowe, które mogą być sprzedawane inwestorom

Swapy ryzyka kredytowego (CDS)

Instrumenty pochodne, które umożliwiają przeniesienie ryzyka niewypłacalności kredytobiorcy pomiędzy stronami, działając jak ubezpieczenie na dług.

Warunek Marshalla-Lernera

Teoria, według której deprecjacja waluty poprawi bilans handlowy kraju, jeśli suma elastyczności popytu na eksport i import jest większa od 1.

Współczynnik Q Tobina

Wskaźnik porównujący wartość rynkową przedsiębiorstwa do kosztów odtworzenia jego aktywów. Q > 1 sugeruje przewartościowanie, Q < 1 niedowartościowanie.

Zobowiązanie z zabezpieczonym długiem (CDO)

Instrumenty sekurytyzacji oparte na długu. Złożony papier wartościowy zabezpieczony grupą różnych długów, takich jak kredyty, obligacje, które dzielą się na transze o różnym ryzyku.

Krzywa Beveridge’a

Związek między stopą bezrobocia a stopą wakatów w gospodarce, wskazujący na równowagę na rynku pracy. Im niższe bezrobocie, tym więcej ofert pracy,

Stopa dyskontowa

Procent, po którym bank centralny lub instytucje finansowe wykupują weksle lub inne instrumenty dłużne przed terminem ich zapadalności, określający bieżącą wartość przyszłych płatności.

Stopa redyskontowa

stopa naliczana przez bank centralny przyjmujący od banków komercyjnych, wcześniej przez nie dyskontowane, weksle pochodzące z obrotu gospodarczego.

Stopa referencyjna

rentowność bonów pieniężnych emitowanych przez Narodowy Bank Polski w trakcie podstawowych operacji otwartego rynku.

Stopa depozytowa

kształtuje stopę oprocentowania jednodniowych wkładów terminowych dla tych banków komercyjnych, które mają nadmiar płynności, a żaden inny bank komercyjny nie chce przyjąć depozytów.

Stopa lombardowa

określa cenę, po której bank centralny udziela bankom komercyjnym pożyczek pod zastaw papierów wartościowych.

Teoria Markowitza

Teoria portfela, która zakłada, że inwestorzy mogą zminimalizować ryzyko przy danej oczekiwanej stopie zwrotu poprzez odpowiednie zdywersyfikowanie portfela.

Teoria startu Rostowa

Teoria rozwoju gospodarczego, według której kraje przechodzą przez pięć etapów rozwoju: tradycyjne społeczeństwo, przygotowania do wzrostu, wzrost, dojrzewanie i erę masowej konsumpcji.

Luka popytowa

Różnica między rzeczywistym popytem a potencjalnym popytem w gospodarce, co wskazuje na niewykorzystane moce produkcyjne i może prowadzić do bezrobocia

Otto von Bismarck

wprowadził w Prusach model społecznego ubezpieczenia emerytalnego.

Adolph Wagner - Prawo Wagnera

teoria ekonomiczna, która uwzględnia rzeczywisty związek między rozwojem gospodarczym a wzrostem wydatków publicznych

Model rezydualny systemu ubezpieczeń zdrowotnych

państwo nie bierze odpowiedzialności za organizację i finansowanie opieki zdrowotnej

Model Bismarcka

Finansowanie ze składek zdrowotnych wnoszonych obowiązkowo

Model Beveridge’a

władze publiczne biorą odpowiedzialność organizacyjną i finansową za ochronę zdrowia – tworzony jest odpowiedni fundusz.

Zasady podatkowe Smitha

Równość Pewność Dogodność Taniość

Równanie Fishera

M*V(stałe)=P*Q

Mnożnik kreacji pieniądza

1/r

PKB w cenach rynkowych

C+I+G+X

Inwestycje netto

Inwestycje brutto - amortyzacja

PNB

PKB + saldo płatności z tytułu własności czynników produkcji

Deflator PKB

(nominalny PKB/realny PKB)*100

PKN

PKB - amortyzacja

Dochód rozporządzalny

Y - T

Mnożnik zrównoważonego budżetu

Suma mnożnika wydatków rządowych i mnożnika podatkowego