Logika

Co to jest logika?

Logika jest narzędziem poprawnego myślenia i mówienia

Wymień działy logiki

logika ogólna, logika formalna oraz metodologia nauk

Co to jest przedmiot materialny dyscypliny naukowej?

Materialny: wyznaczony przedmiot badań, wzięty w całym uposażeniu

Co to jest przedmiot formalny dyscypliny naukowej?

Formalny: przedmiot materialny rozpatrywany z pewnego punktu widzenia

Jakie są typy badań naukowych nad językiem?

Humanistyczne, formalne, filozoficzne, przyrodnicze

Wymień humanistyczne typy badań naukowych nad językiem

Język jako twór człowieka: historia języka, lingwistyka, filologie, psychologia, socjologia, etnolingwistyka

Wymień formalne typy badań naukowych nad językiem

Język jako struktura: logika formalna, semiotyka, teoria informacji, teoria komunikacji, cybernetyka

Wymień filozoficzne typy badań naukowych nad językiem:

Jako byt szczególnego rodzaju: filozofia klasyczna traktuje język jako bierny w poznaniu (Platon, Arystoteles, Krąpiec)

Wymień typy przyrodniczych badań naukowych nad językiem

Język jako zjawisko przyrodnicze: akustyka, fonetyka, fizjologia mowy, logopedia

Podaj definicje semiotyki

Semiotyka to ogólna, formalna czyli logiczna teoria języka rozumianego jako system znakowy, która zajmuje się językiem w aspekcie jego racjonalności i sprawności aktach poznania i komunikowania

Wyjaśnienie elementów definicji semiotyki - ogólna:

Poszukuje konstruktywnych własności języka jako takiego

Wyjaśnienie elementów definicji semiotyki - formalna:

Nie interesuje się treścią wyrażeń językowych, ale ich strukturą

Wyjaśnienie elementów definicji semiotyki - język jako system znakowy:

Traktuje język jako coś uporządkowanego, co pozwala wskazać podstawowe elementy składowe i ustalić relacje zachodzące między nimi oraz między systemem a otoczeniem

Wyjaśnienie elementów definicji semiotyka - teoria:

Semiotyka jest uporządkowanym logicznie i rzeczowo zbiorem twierdzeń, który ma oposać i wyjaśnić język i jego funkcjonowanie

Wyjaśnienie elementów definicji semiotyki - badanie języka w aspekcie racjonalności i sprawności w aktach poznania i komunikowania:

język rozpatrywany jest tu jako narzędzie poznania i komunikowania

Co jest przedmiotem materialnym semiotyki:

język

Co jest przedmiotem formalnym semiotyki?

Język jako system znaków, będący narzędziem poznania i komunikowania się

Wymień działy semiotyki:

Syntaktyka, semantyka, pragmatyka

Czym zajmuje się syntaktyka?

bada język od „wewnątrz”, charakteryzuje własności i funkcje elementów języka, oraz zachodzące między nimi relacje: podstawowe pojęcia syntaktyczne: tekst, system, dowodzenie, kategorie syntaktyczne, wynikanie, zastępowanie

Czym zajmuje się semantyka?

bada relacje między znakami językowymi a światem pozajęzykowym: głównie pojęcia: prawda (taraki 1933), oznaczanie, denotowanie, desygnowanie, supozycja, model

Czym zajmuje się pragmatyka?

bada relacje między znakiem a użytkownikiem znaku (twórca, nadawca, odbiorca): głównie pojęcia: znaczenia, rozumienie, wyrażanie, komunikowanie, asercja

Jaka jest semiotyczna definicja języka?

Język jest zbiorem znaków formalnych scharakteryzowanych możliwie jednoznacznie za pomocą reguł używania i służący grupie ludzi do poznania i komunikowania się

Struktura formalna:

J={zbiór znaków formalnych czyli słownik, reguły użycia}

Jaka jest definicja znaku?

Znak to coś podpadające pod zmysły (zawsze istnieje substrat materialny znaku), przy pomocy którego ktoś (użytkownik znaku) dochodzi do poznania czegoś innego niż ów znak (bytu oznaczanego przez znak)

Dokończ: z punktu widzenia semiotyki znak to:

relacja trójczłonowa: coś jest znakiem czegoś dla kogoś

Jak się dzieli typy znaków?

Ze względu na genezę oraz ze względu na stosunek znaku do świadomości użytkownika. Istnieją także szczególne typy znaków

Jak się dzieli typy znaków ze względu na genezę?

Naturalne, konwencjonalne, ikoniczne

Jak się dzieli typy znaków ze względu na stosunek znaku do świadomości użytkownika?

Na instrumentalne i formalne

Jakie są szczególne typy znaków?

kod, symbol, symptom, sygnał, ślad

Typy znaków ze względu na genezę: naturalne

Znak i przedmiot oznaczane są ze sobą i powiązane relacjami naturalnymi, np. przyczynowo-skutkowymi, współwystępowania: istnienie tych relacji stanowi podstawę semiotycznej relacji oznaczania, np. dym i ogień)

Typy znaków ze względu na genezę: konwencjonalne

relacja między znakiem a przedmiotem oznaczanym zosyaje ustawiona przez ludzką interwencje (np. czarna opaska i śmierć bliskiej osoby)

Typy znaków ze względu na genezę - ikoniczne:

są wyróżnione ze względu na specyfikę: choć są ustanawiane jak znaki konwencjonalne, to konwencja to oparta jest na relacji poza-konwencjonalnej - na podobieństwie między znakiem i przedmiotem oznaczanym (np. makieta, mapa, zdjęcie)

Typy znaków ze względu na stosunek znalu do świadomości użytkownika: instrumentalne

pełnią funkcję znaku, o ile same zostaną poznane, np. ślady

Wyjaśnij typy znaków ze względu na stosunek znaku do świadomości użytkownika - formalne:

odnoszą użytkownika wprost do przedmiotu oznaczanego, np. znaki językowe

Jaka jest natura znaku językowego?

a) ma taką samą strukturę jak znaki innych typów (ma nośnik materialny, jest rozumiany jako relacja trójczłonowa)

Jakie są reguły używania znaków językowych?

syntaktyczne, semantyczne i pragmatyczne

Jakie są syntaktyczne reguły używania znaków językowych?

składania (konstrukcji), tj. budowania wyrażeń złożonych, by rezultat należał do tego języka oraz przekształcania (transformacji), tj. takie, które mówią jak można przekształcać wyrażenie poprawne danego języka, by rezultat tego przekształcenia był

Jakie są reguły semantyczne używania znaków językowych?

rządzą odnoszeniem się znaków do rzeczywistości pozajęzykowej

Jakie są pragmatyczne reguły używania znaków językowych?

rządzą używaniem wyrażeń w określonych sytuacjach, np. reguły grzecznego zwracania się do dorosłych osób nieznajomych

Jakie są aspekty aktu mowy?

Lokucyjny, illokucyjny, perlokucyjny

Jaki jest aspekt lokucyjny aktu mowy?

Wypowiedź jako wydarzenie (wydawanie dźwięków/sporządzanie napisów, robienie gestów

Jaki jest aspekt illokucyjny aktu mowy?

realizowanie funkcji komunikacyjnej, np. obietnice, ostrzeżenia, prośby

Jaki jest aspekt perlokucyjny aktu mowy?

wywoływanie faktycznych skutków, np. reakcja emocjonalna, wykonanie pewnej czynności

Jakie są funkcje języka?

poznawcza i pozapoznawcza

Jaka jest poznawcza funkcja języka?

inaczej deskryptywna, która za pomocą języka dokonuje opisu pewnego stanu rzeczy i jego zachodzenie/niezachodzenie w świecie pozajęzykowym

Jakie są pozapoznawcze funkcje języka?

informatywna, ekspresywna, ewokatywna, perswazyjna, dyrektywna, performatywna, interrogatywna, estymatywna, terapeutyczna, ludyczna, fatyczna, integrująca/dzieląca

Jaka jest informatywna funkcja języka?

Prezentacja fragmentów rzeczywistości, przeważają zdania oznajmujące

Jaka jest ekspresywna funkcja języka?

Wyrażenie stanów psychicznych nadawcy znaku

Jaka jest ewokatywna funkcja języka?

wywołanie przeżycia emocjonalnego u odbiorcy znaku

Jaka jest perswazyjna funkcja języka?

skłonienie do jakiegoś działania czy przyjęcia jakiegoś poglądu

Jaka jest dyrektywna funkcja języka?

Wydawanie poleceń, np. zamknij okno!

Jaka jest performatywna funkcja języka?

spowodowanie stanu rzeczy, o którym mówi wyrażenie przez wypowiedzenie tego wyrażenia

Jaka jest interrogatywna funkcja języka?

zadawanie pytań

Jaka jest estymatywna funkcja języka?

formułowanie ocen, np. to jest dobre! co za bzdura!

jaka jest terapeutyczna funkcja języka?

do wesela się zagoi! tego kwiatu jest pół światu, nie przejmuj się tą kobietą

jaka jest ludyczna funkcja języka?

zabawianie, kabaret, dowcip, śmieszne scenki

jaka jest fatyczna funkcja języka?

podtrzymywanie kontaktu

jaka jest integrująca dzieląca funkcja języka?

przyy pomocy języka można „podzielić” zebranych na „swoich” i „obcych”

jaka jest najważniejsza funkcja z punktu widzenia semiotyki?

najwazniejsza jest funkcja poznawcza, bo nauka ta jest teorią jezyka jako narzędzia poznania i komunikowania wyników poznawczych

Jakie są typy języków?

ze względu na genezę, ze względu na najmniejsza jednostkę językową, ze względu na obecne w języku spójniki (funktory), ze względu na poziom mówienia.

jaki jest typ języka ze względu na genezę:

naturalne (rozwinęły się spontanicznie - języki etniczne)

jaki jest typ języków ze względu na najmniejsza jednostke jezykowa?

obrazkowe, pojeciowe, sylabiczne, literowe/gloskowe

jaki jest typ znakow jezykowych ze wzgledu na obecne w jezyku spojniki (funktory)?

ekstensjonalne i intensjonalne

jakie sa typy jezykow ze wzgledu na poziom mowienia?

jezyk przedmiotowy (wyrazenia odnosza sie do swiata, np. kot ma cztery lapy) oraz metajezyk (wyrazenia odnosza sie do wyrazen jezyka przedmiotowego, np. kot jest rzeczownikiem

jakie są działania na treściach nazw?

1. konkretyzacja

Co to konkretyzacja?

inaczej determinowanie, wzbogacanie treści nazw przez dodawanie kolejnych cech. Wzbogacanie treści powoduje zmniejszenie sie zakresu konkretyzacji: nazwa tak bogata, że wyznacza dokładnie jeden desygnat (deskrypcja określona)