lipidy essa

skład pierwiastkowy lipidów

C, H, O u niektórych P i N

Lipidy to

związki hydrofobowe, nie rozpuszczają się w wodzie, lecz w rozpuszczalnikach organicznych/niepolarnych np. benzyna

gęstość lipidów jest

mniejsza od wody, dlatego tworzą na powierzchni wody oddzielną warstwę

rodzaje lipidów

proste, złożone, związki tłuszczoopodobne

Lipidy proste

zbudowane są z alkoholu wielowodorotlenowego (glicerolu) lub jednowodorotlenowego i wyższych kwasów tłuszczowych połączonych ze sb wiązaniem estrowym

rodzaje kwasów tłuszczowych

nasycone, mają pojedyncze wiązania np. kwas palmitynowy, nienasycone mają podwójne wiązanie np. kwas oleinowy, linolowy, linoleinowy

jeżeli w tłuszczach przeważają kwasy nienasycone to są

w stanie ciekłym (oleje)

jeżeli w tłuszczach przeważają kwasy nasycone to są

w formie stałej (np. kwas masłowy)

tłuszcze proste, właściwe to

estry glicerolu wyższych kwasów tłuszcozwych

funkcje lipidów właściwych

zapasowa, ochronna, termoregulacyjna, termoizolacyjna, są źródłem wody metabolicznej, u roślin zapasową i są głównie zawarte są głównie w nasionach

woski roślinne

katikula - warstwa hydrofobowa pokrywająca nadziemne części roślin i chroni je przed nadmiernym parowaniem wody

woski zwierzęce

ochrona przed namakaniem piór, pokrywają sierść ssaków (np. lanolina) woski pszczół potrzebne im do budowy plastrów, spermacet jest w głowie kaszalotów ułatwia im zanurzanie/wynurzanie

lipidy złożone to

związki o charakterze tłuszczowym, które w swojej budowie zawierają alkohol wielowodorotlenowy-glicerol/sfingozyna, wyższe kwasy tłuszczowe i resztę kwasu fosforowego V, z przyłączoną cząsteczką polarną

budowa glikolipidów

alkohol glicerol/sfingozyna, 1 lub 2 reszty kwasów tłuszczowych i cukier np. gluktoze lub galaktoze

wnętrze miceli ma charakter

hydrofobowy wskazują na to hydrofobowe ogony

wnętrze liposomu ma charakter

hydrofilowy wskazują na to hydrofilowe głowy

tłuszcze złożone wykazują właściwości

amfipatyczne, tzn. że mogą jednocześnie wykazywać właściwości hydrofobowe i hydrofilowe

lipidy złożone są głównym składnikiem

błon komórkowych, mają wtedy postać dwuwarstwy lipidowej

Kartoneidy to

pomarańczowo-czerwone karoteny i żółte ksantofile. Są to barwniki produkowane przez rośliny

Funkcje kartoneidów u roślin

uczestniczą w fotosyntezie jako barwniki pomocnicze, służą do pochłaniania odpowiednich fal świetlnych, nadają barwę w celu wabienia i przyciągania zwierząt do rozsiewania nasion, funkcje antyoksydantów

sterydy dzielimy na

zwierzęce, roślinne, grzybowe

w komórkach zwierzęcych podstawą do produkcji sterydów jest

cholesterol, służy on do produkcji hormonów takich jak kortyzol, aldosheon, testosteron, progesteron, estagiol

cholesterol

wchodzi w skład błon komórkowych w komórkach zwierzęcych i stabilizuje jej płynność, w wysokich temperaturach płynność się zmniejsza. ułatwia urzymyw kształtu erytrocytów. w pęcherzyku żółciowym gdy jest go za duzó powst kamien żółc

fitosterole

sterydy produkowane przez rośliny np. fitoekdyzon - roślinny odpowiednik hormonu wylinkowego owadów, przyspiesza wylinke w poczwarke, chroni roślinę przed zgryzaniem

mikosterole

sterydy grzybów