|
question |
réponse |
|
commencer à apprendre
|
|
a contrario
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
a posteriori
|
|
|
z wcześniejszego, to co wcześniej commencer à apprendre
|
|
a priori
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ab initio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ad
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ad absurdum
|
|
|
do akt, sprawa odłożona do załatwienia commencer à apprendre
|
|
ad acta
|
|
|
do wywołania określonych skutków commencer à apprendre
|
|
ad eventum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ad examplum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ad finem
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ad hoc
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ad interim
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ad okulos
|
|
|
w odniesieniu do konkretnej osoby commencer à apprendre
|
|
ad personam
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ad probationem
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ad rem
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ad solemnitatem
|
|
|
w nawiązaniu do poprzedniej wypowiedzi commencer à apprendre
|
|
ad vocem
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
alieno nomine
|
|
|
druga strona, przeciwnik w sporze commencer à apprendre
|
|
altera pars
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
analogia iuris
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
analogia legis
|
|
|
uzasadnienie (twierdzenie, dowód) z przeciwieństwa commencer à apprendre
|
|
Argumentum a contrario
|
|
|
wnioskowanie z większego o mniejszym commencer à apprendre
|
|
Argumentum a maiori ad minus
|
|
|
wnioskowanie z mniejszego o większy commencer à apprendre
|
|
Argumentum a minori ad maius
|
|
|
argument odnoszący sie do osoby (argument osobisty) commencer à apprendre
|
|
Argumentum ad personam
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Argumentum ex (a) silentio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
bona fides
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Casus fortuitus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
causa cognita
|
|
|
podstawa prawna przysporzeń niedopłatnych, podstawa obdarowania commencer à apprendre
|
|
Causa donandi
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
causa finita
|
|
|
podstawa prawna zaciągnięcia zobowiązania commencer à apprendre
|
|
Causa obligandi
|
|
|
za zgodą ogółu, przy powszechnej zgodzie commencer à apprendre
|
|
Communi consensu
|
|
|
powszechny pogląd, powszechne przekonani commencer à apprendre
|
|
Communis opínio
|
|
|
warunek nieodzowny; warunek bez którego nie może
zaistnieć dana czynność commencer à apprendre
|
|
Condicio sine qua non
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
consensus
|
|
|
wbrew ustawie, w sposób sprzeczny z prawem commencer à apprendre
|
|
contra legem
|
|
|
wbrew dobrym obyczajom, sprzecznie z dobrymi obyczajami commencer à apprendre
|
|
Contra/adversus bonos mores
|
|
|
przedmiot będący dowodem popełnienia przestępstwa commencer à apprendre
|
|
Corpus delicti
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
culpa
|
|
|
niedbalstwo przy zawieraniu umowy commencer à apprendre
|
|
culpa in contrahendo
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Culpa in custodiendo
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Culpa in eligendo
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
culpa lata
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
de
|
|
|
faktycznie, w istocie, w rzeczywistości commencer à apprendre
|
|
de facto
|
|
|
prawnie, formalnie; zgodnie z obowiązującym prawem commencer à apprendre
|
|
De iure
|
|
|
co do przyszłego unormowania, co do prawa postulowanego (o ustawie, która dopiero ma być w przyszłości/powinna być uchwalona) commencer à apprendre
|
|
De lege ferenda
|
|
|
z punktu widzenia prawa obowiązującego commencer à apprendre
|
|
De lege lata
|
|
|
utrata mocy obowiązującej normy prawnej wskutek jej długotrwałego niestosowania commencer à apprendre
|
|
Desuetudo
|
|
|
staranność właściwa przy prowadzeniu własnych spraw commencer à apprendre
|
|
Diligentia quam suis rebus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ex
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Ex aequo et bono
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ex ante
|
|
|
zobowiązanie powstałe z kontraktu commencer à apprendre
|
|
Ex contractu
|
|
|
zobowiązanie powstałe z czynu niedozwolonego commencer à apprendre
|
|
Ex delicto
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ex iure
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ex lege
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ex nunc
|
|
|
z urzędu, z urzędowego obowiązku commencer à apprendre
|
|
ex officio
|
|
|
po fakcie, ocena faktów już po ich zaistnieniu commencer à apprendre
|
|
ex post
|
|
|
z racji pełnionego zawodu, funkcji commencer à apprendre
|
|
ex professo
|
|
|
z mocą wsteczną, od tamtej chwili commencer à apprendre
|
|
ex tunc
|
|
|
dobitnymi słowami, wyraźnie, dokładnie, dobitnie commencer à apprendre
|
|
Expressis verbis
|
|
|
zdarzenia faktyczne, które wyrażają domniemaną wolę danej osoby; wyrażenie określające dorozumiane oświadczenie woli commencer à apprendre
|
|
Facta concludentia
|
|
|
fakty notoryjne, powszechnie znane commencer à apprendre
|
|
Facta notoria
|
|
|
mylne oznaczenie (rzeczy albo osoby) commencer à apprendre
|
|
Falsa demonstratio
|
|
|
pełnomocnik działający bez umocowania commencer à apprendre
|
|
falsus procurator
|
|
|
ochrona dłużnika, przychylność dla dłużnika commencer à apprendre
|
|
Favor debitoris
|
|
|
przychylna interpretacja testamentu commencer à apprendre
|
|
favor testamenti
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
fictio iuris
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
idem
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ibidem
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
in
|
|
|
pod nieobecność, podczas nieobecności commencer à apprendre
|
|
in absentia
|
|
|
w oderwaniu (od konkretnej sytuacji) commencer à apprendre
|
|
in abstracto
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
In concreto
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
In continuo
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
In corpore
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
in dubio
|
|
|
w całości, dokładnie, w pełnym brzmieniu, w całej rozciągłości commencer à apprendre
|
|
in extenso
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
in fine
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
in flagranti
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
in fraudem legis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
in nomine
|
|
|
co do całości, w odniesieniu do całej rzeczy commencer à apprendre
|
|
in solidium
|
|
|
być może w przyszłości (dosłownie: „w nadziei”) commencer à apprendre
|
|
in spe
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
in suspenso
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
in toto
|
|
|
zakaz równoczesnego piastowania określonych stanowisk publicznych commencer à apprendre
|
|
Incompatibilitas
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Inter absentes
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Inter partes
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Inter praesentes
|
|
|
tym samym, z samego faktu commencer à apprendre
|
|
Ipso facto
|
|
|
mocy prawa, z mocy samego prawa commencer à apprendre
|
|
Ipso iure
|
|
|
orzekanie, prawo do orzekania commencer à apprendre
|
|
Iurisdictio
|
|
|
normy prawne obowiązujące bezwzględnie commencer à apprendre
|
|
Ius cogens
|
|
|
normy prawne obowiązujące względnie commencer à apprendre
|
|
Ius dispositívum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Ius privatum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Ius publicum
|
|
|
prawo krwi (zasada nabycia obywatelstwa) commencer à apprendre
|
|
ius sanguinis
|
|
|
prawo ziemi (zasada nabycia obywatelstwa) commencer à apprendre
|
|
ius soli
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ius, iuris
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Iusta causa
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Iustitia
|
|
|
prawidłowo, według reguł sztuki commencer à apprendre
|
|
lege artis
|
|
|
ustawa nie czyni różnicowania commencer à apprendre
|
|
Lege non distinguente
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
lex generalis
|
|
|
norma prawna pozbawiona jakiejkolwiek sankcji commencer à apprendre
|
|
lex imperfecta
|
|
|
norma prawna opatrzona tylko sankcją represyjną(karną) commencer à apprendre
|
|
Lex minus quam perfecta
|
|
|
norma prawna opatrzona sankcją nieważności commencer à apprendre
|
|
Lex perfecta
|
|
|
to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną) oraz sankcją nieważności commencer à apprendre
|
|
Lex plus quam perfecta
|
|
|
ustawa specjalna, przepis szczególny commencer à apprendre
|
|
lex specialis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
lex, legis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
modus operandi
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Mortis causa
|
|
|
po zmianie tego, co powinno być zmienione commencer à apprendre
|
|
Mutatis mutandis
|
|
|
określona liczba, liczba zamknięta, ograniczona, wyliczenie enumeratywne commencer à apprendre
|
|
Numerus clausus
|
|
|
przez podobieństwo, analogię commencer à apprendre
|
|
Per analogiam
|
|
|
przez zdarzenia faktyczne, które wyrażają domniemaną wolę danej osoby; wyrażenie określające wyrażenie woli przez czynności prawne dorozumiane commencer à apprendre
|
|
per facta concludentia
|
|
|
w zastępstwie, na podstawie pełnomocnictwa commencer à apprendre
|
|
per procura
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
persona non grata
|
|
|
z zachowaniem pełnego tytułu (jaki się komu należy) commencer à apprendre
|
|
pleno titulo (P.T.)
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Post factum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
post mortem
|
|
|
domniemanie niedopuszczające przeciwdowodu commencer à apprendre
|
|
Praesumptio iuris ac de iure
|
|
|
domniemanie możliwe do obalenia commencer à apprendre
|
|
Praesumptio iuris tantum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
prima facie
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
pro futuro
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Pro publico bono
|
|
|
liczba członków podmiotu zbiorowego, których obecność podczas głosowania jest konieczna, aby decyzje w nim podjęte były ważne commencer à apprendre
|
|
Quorum
|
|
|
podstawa (przyczyna, motyw, cel, sens) uchwalenia danej ustawy commencer à apprendre
|
|
Ratio legis
|
|
|
przy zachowaniu istniejących okoliczności commencer à apprendre
|
|
Rebus sic stantibus
|
|
|
zmiana na gorsze, zmiana orzeczenia na mniej korzystne dla jednej ze stron commencer à apprendre
|
|
Reformatio in peius
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Sensu largo
|
|
|
[ale samo: „stricte” – ściśle] – w ścisłym znaczeniu commencer à apprendre
|
|
Sensu stricto
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Status quo
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Suo nomine
|
|
|
nie ma trzeciej możliwości commencer à apprendre
|
|
Tertium non datur
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ut infra
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ut supra
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
utilitas publica
|
|
|
okres pomiędzy ogłoszeniem aktu prawnego a jego wejściem w życie commencer à apprendre
|
|
Vacatio legis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
verba legis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
vice versa
|
|
|
przymus fizyczny, przemoc fizyczna, która wyklucza istnienie woli commencer à apprendre
|
|
vis absoluta
|
|
|
przymus psychiczny, przemoc psychiczna commencer à apprendre
|
|
vis compulsiva
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
vis maior
|
|
|
dodatkowe części składowe czynności prawnej, podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej commencer à apprendre
|
|
Accidentalia negotii
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Capacitas
|
|
|
zdolność do czynności prawnych commencer à apprendre
|
|
Capacitas agendi
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Dolus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Dolus directus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Dolus eventualis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
dolus generalis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
dolus malus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Domicilium
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
error
|
|
|
błąd co do stanu faktycznego commencer à apprendre
|
|
error facti
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
error in corpore
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
error in faciendo
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
error in persona
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
error iuris
|
|
|
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej commencer à apprendre
|
|
essentialia negotii
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
furiosus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
lucida intervalla
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
metus
|
|
|
przedmiotowo nieistotne składniki treści czynności prawnej commencer à apprendre
|
|
Naturalia negotii
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Negotium claudicans
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Persona
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Persona iuridica
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Persona physica
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Quasi
|
|
|
tymczasowe miejsce zamieszkania commencer à apprendre
|
|
Quasi-domicilium
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Sub condicione
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Subiectum iuris
|
|
|
termin początkowy (od którego rozpoczynają się skutki czynności prawnej) commencer à apprendre
|
|
Terminus a quo
|
|
|
termin końcowy (do którego trwają skutki czynności prawnej) commencer à apprendre
|
|
Terminus ad quem
|
|
|
termin, przed którym coś nastąpiło lub ma nastąpić commencer à apprendre
|
|
Terminus ante quem
|
|
|
termin, po którym coś ma nastąpić commencer à apprendre
|
|
Terminus post quem
|
|
|
termin ostateczny (prekluzyjny) commencer à apprendre
|
|
Terminus praeclusivus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Vis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
animus
|
|
|
ciało, fizyczna istota rzeczy commencer à apprendre
|
|
corpus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
detentor
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
dominium
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
casus
|
|
|
przyczyna, postawa prawna commencer à apprendre
|
|
causa
|
|
|
podstawa nabycia prawa lub rzeczy commencer à apprendre
|
|
Causa aquirendi
|
|
|
podstawa prawna świadczenia w celu umorzenia zobowiąznia commencer à apprendre
|
|
Causa solvendi
|
|
|
potrącenie długu z wierzytelnością commencer à apprendre
|
|
Compensatio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Creditor
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Creditum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Culpa levissima
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Damnum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Erga omnes
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
fructus
|
|
|
rzecz oznaczona co do gatunku commencer à apprendre
|
|
genus
|
|
|
mieszkanie, służebność mieszkania commencer à apprendre
|
|
habitatio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Ius abutendi
|
|
|
prawo do rozporządzania rzeczą commencer à apprendre
|
|
Ius disponendi
|
|
|
prawo do pobierania pożytków commencer à apprendre
|
|
Ius fruendi
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Ius possidendi
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Ius utendi
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Possessio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Res nullius
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
res
|
|
|
rzecz oznaczona indywidualnie. commencer à apprendre
|
|
species
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Damnum emergens
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
debitor
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
debitum
|
|
|
wyrzucenie lub wylanie czegoś z budynku commencer à apprendre
|
|
Deiectum vel effusum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Delictum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
do, dare
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
facio, facere
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Facultas alternativa
|
|
|
działanie na szkodę wierzycieli commencer à apprendre
|
|
Fraus creditorum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Indebitum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
iniuria
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Inventarium
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
ius retentionis
|
|
|
utrata spodziewanej korzyści majątkowej commencer à apprendre
|
|
Lucrum cessans
|
|
|
prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia commencer à apprendre
|
|
Negotiorum gestio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
novatio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
obligatio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Obligatio alternativa
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Obligatio ex delicto
|
|
|
zobowiązanie niemożliwe do wykonania commencer à apprendre
|
|
Obligatio impossibilis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Obligatio naturalis
|
|
|
zobowiązanie jak gdyby z kontraktu commencer à apprendre
|
|
Obligatio quasi ex contractu
|
|
|
zobowiązania jak-gdyby z deliktu commencer à apprendre
|
|
Obligatio quasi ex delicto
|
|
|
świadczyć coś, ponosić odpowiedzialność z tytułu zobowiązania commencer à apprendre
|
|
Praesto, Praestare
|
|
|
tak, w ten sposób, tak właśnie commencer à apprendre
|
|
sic
|
|
|
wypełnienie zobowiązania, zapłata commencer à apprendre
|
|
solutio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
actio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
actio in personam
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Actio in rem
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
actor
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
appelatio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Error in iudicando
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Error in procedendo
|
|
|
sąd cywilny, sprawa cywilna. commencer à apprendre
|
|
forum civile
|
|
|
sąd właściwy, właściwość sądowa commencer à apprendre
|
|
Forum competens
|
|
|
sąd właściwy ze względu na łączność spraw commencer à apprendre
|
|
Forum connexitatis
|
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zawarcia kontraktu commencer à apprendre
|
|
Forum contractus
|
|
|
sąd właściwy, umownie ustalony przez strony commencer à apprendre
|
|
Forum conventionale
|
|
|
sąd miejsca popełnienia przestępstwa commencer à apprendre
|
|
Forum delicti commissi
|
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego commencer à apprendre
|
|
Forum domicilii
|
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce położenia rzeczy będącej przedmiotem sporu commencer à apprendre
|
|
Forum rei sitae
|
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce w którym dłużnik powinien świadczyć commencer à apprendre
|
|
Forum solutionis
|
|
|
sędzia wyłączony ze sprawy commencer à apprendre
|
|
Iudex inhabilis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Legitimatio ad causam
|
|
|
dowód, środek dowodowy, dowodzenie commencer à apprendre
|
|
Probatio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Probatio per documenta
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Probatio per testes
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Recusatio iudicis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Res iudicata
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Reus
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Votum separatum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Proprio vigore
|
|
|
przyjaźń (w znaczeniu PMP – traktaty przyjaźni) commencer à apprendre
|
|
Amicitia
|
|
|
spółka, (w znaczeniu PMP – traktaty przymierza, por. także foedus) commencer à apprendre
|
|
Societas
|
|
|
nierównoprawne umowy przymierza commencer à apprendre
|
|
Foedus iniquum
|
|
|
zasada mówiąca o nietykalności posłów: poseł jest osobą świętą commencer à apprendre
|
|
Iure gentium sancti sunt
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Bellum iustum
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Treuga Dei
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Ius asyli
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Ius belli
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Ius belli et pacis
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Ius contrahendi
|
|
|
prawo międzynarodowe publiczne commencer à apprendre
|
|
Ius inter gentes
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Cuius regio eius religio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Auctoritas principi
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Recta intentio
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
nuntius
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Reservatio mentalis
|
|
|
