Łacina paremie

 0    72 fiche    wiktoriawalczak05
Imprimer jouer consultez
 
question réponse
Res nullius cedit primo occupanti
commencer à apprendre
rzecz niczyja przypada pierwszemu kto ją zajmie
Agere non valenti non currit praescriptio
commencer à apprendre
nie rozpoczyna się bieg przedawnienia temu co nie może działać
Reo negante auctori incumbit probatio
commencer à apprendre
ciężar dowodzenia przypada na dowoda
Cessante ratione legis cessat et lex ipsa
commencer à apprendre
Gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę, traci sama ustawa
Lege non distinguente nec nostrum est distinguere
commencer à apprendre
ustawy/prawo jest fundamentem państwa
Conventio omnis intellegitur rebus sic stantibus
commencer à apprendre
każda umowa jest rozumiana przy takim stanie rzeczy
In legibus fundamentum rei publicae
commencer à apprendre
w prawie podstawa rzecz pospolitej
Rem tene, verba sequentur
commencer à apprendre
trzymaj się rzeczy słowa pójdą za tym
Culpa est inmiscere se rei ad se non pertinenti
commencer à apprendre
winą jest mieszać się w rzecz, która do kogoś nie należy
. Est modus in rebus, sunt certi denique fines
commencer à apprendre
istnieje umiar w rzeczach są też wreszcie ustalone granice
reus fit querens lumine novorum testimoniorum
commencer à apprendre
pozwany staje się powodem w świetle nowych dowodów
Lex iubet ea, quae facienda sunt, prohibetque contraria.
commencer à apprendre
prawo nakazuje to, co należy czynić i zakazuje rzeczy przeciwnych
Non numeranda, sed ponderanda sunt argumenta
commencer à apprendre
argumenty należy oceniać nie według liczby, ale znaczenia
Prohibenda est ira in puniendo.
commencer à apprendre
przy wymierzaniu kary nie wolno kierować się gniewem
Pacta sunt servanda.
commencer à apprendre
Umów należy dotrzymywać
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem
commencer à apprendre
znać przepisy prawne to nie znaczy pamiętać ich słowa, ale znać ich siłę i znaczenie
Personae
commencer à apprendre
prawo osobowe
res
commencer à apprendre
prawo rzeczowe
Actiones
commencer à apprendre
Prawo procesowe
Lex posterior derogat legi priori-
commencer à apprendre
ustawa późniejsza znosi ustawę wcześniejszą
Lex posterior generalis non derogat legi anteriori speciali
commencer à apprendre
ustawa ogólna późniejsza, nie znosi ustawy specjalnej wcześniejszej
Prior tempore, potior iure
commencer à apprendre
ten kto jest pierwszy, ten ma większe uprawnienia
In pari causa melior est condicio possidentis
commencer à apprendre
w równym sporze lepsza jest sytuacja posiadania
Nemo ex suo delicto meliorem suam condicionem facere potest
commencer à apprendre
- nikt nie może czerpać korzyści z przestępstwa
Salutus rei publicae suprema lex estro
commencer à apprendre
dobro RP niech będzie najwyższym prawem
Multis terribilis caveto multos
commencer à apprendre
niech wielu strzeże się ten kto jest straszny dla wielu
Testes estote!-
commencer à apprendre
bądźcie świadkami
Eius est nolle, qui potest velle
commencer à apprendre
ten tylko może nie chcieć, w czyjej woli jest chcieć
Volenti non fit iniuria
commencer à apprendre
chcącemu nie dzieje się krzywda
Regula est, quae rem, quae est, breviter enarrat
commencer à apprendre
regułą jest to co krótko przedstawia istotę rzeczy
. In poenalibus causis benignius interpretandum est
commencer à apprendre
w sprawach karnych należy interpretować w sposób łagodniejszy
Servitutibus civiliter utendum est
commencer à apprendre
ze służebności należy korzystać w sposób uprzejmy
Male enim nostro iure uti non debemus
commencer à apprendre
nie powinniśmy bowiem nadużywać naszego prawa
In testamentis plenius voluntates testantium interpretamur-
commencer à apprendre
w testamentach interpretujemy wolę testora w sposób pełniejszy
Feci, quod potui, faciant meliora potentes.
commencer à apprendre
zrobiłem, co umiałem, niech przyjdzie ten co
Quidquid agis, prudenter agas et respice finem
commencer à apprendre
cokolwiek robisz, rób to roztropnie
Bis de eadem re ne sit actio. Ne bis in idem procedamus
commencer à apprendre
niech nie toczy się dwa razy ten sam proces
Ne eat iudex ultra petita partium
commencer à apprendre
niech sędzia nie idzie poza rządania stron
Fiat iustitia, pereat mundus!
commencer à apprendre
niech stanie się sprawiedliwość, choćby miał przepaść świat
Do, ut des. Facio, ut facias. Do, ut facias. Facio, ut des
commencer à apprendre
daję, żebyś dał. Robię, żebyś zrobił. Robię, żebys dał.
Videant consules, ne quid detrimenti res publica capiat.
commencer à apprendre
niech konsulowie strzegą, żeby państwo nie doznało jakiegoś uszczerbku
Audiatur et altera pars
commencer à apprendre
Niechaj druga strona też zostanie wysłuchana
NON OMNE, QUOD LICET, HONESTUM EST
commencer à apprendre
nie wszystko co dozwolone jest uczciwe
QUI CURAT, NON CURATUR
commencer à apprendre
– kto sprawuje kuratelę, nie podlega kurateli
Vim vi repellere licet
commencer à apprendre
siłę można odeprzeć siłą
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet
commencer à apprendre
nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż sam posiada
Id, quod nostrum est, sine facto nostro ad alium transferri non potest.
commencer à apprendre
– to co jest nasze nie może być przeniesione na kogoś innego bez naszego działania
Nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest
commencer à apprendre
nikt nie może umrzeć pozostawiając w testamencuie częśći majątku, a reszty nie stestować.
In dubiis benigniora praeferenda sunt. In dubio pro reo
commencer à apprendre
w razie wątpliwości należy wybierać łagodniejsze rozwiązanie
Feci, quod potui, faciant meliora potentes
commencer à apprendre
zrobiłem co mogłem, niech przyjdą ci co potrafią lepiej i poprawią
Quidquid agis, prudenter agas.
commencer à apprendre
cokolwiek robisz rób to roztropnie
Bis de eadem re ne sit actio. Ne bis in idem procedamus
commencer à apprendre
niech nie toczy się dwa razy ten sam proces
Ne eat iudex ultra petita partium
commencer à apprendre
niech nie idzie sędzia poza żądania stron
Res ipsa loquitur.
commencer à apprendre
rzecz mówi sama za siebie
Nihil consensui tam contrarium est quam vis atque metus
commencer à apprendre
– nic nie jest tak bardzo przeciwne zgodzie/prawdzie, jak siła i strach
Prior tempore potior iure.
commencer à apprendre
Pierwsze w czasie, pierwsze w prawie
Hoc iure utimur, ut, quidquid omnino per vim fiat, aut in vis publicae, aut in vis privatae crimen incidat
commencer à apprendre
– posługujemy sie takim prawem, że cokolwiek zdarzy się przy użyciu siły, podlega pod (kategorię) przestępstwa prywatnego lub publicznego
Ea est natura cavillationis, ut ab evidenter veris per brevissimas mutationes disputatio ad ea, quae evidenter falsa sunt, perducatur
commencer à apprendre
taka jest natura wybiegu, że od tego co oczywiście prawdziwe, poprzez bardzo drobne zmiany znaczenia prowadzona jest dyskusja, która prowadzi do całkowicie błędnych ustaleń
Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur
commencer à apprendre
ten kto się jeszcze nie urodził uznany za żywego (ilekroć mowa o jego zysku)
Iniuriam qui facturus est, iam fecit
commencer à apprendre
ten kto ma zamiar dokonać krzywdę, już ją zrobił
Facta probantur, iura novit curia
commencer à apprendre
fakty dowodzą, a sąd zna prawo
Nullus videtur dolo facere, qui iure suo utitur
commencer à apprendre
nikogo nie można uznać, że działa podstępnie, jeśli wykonuje przysługujące mu prawo
Qui tacet, consentire videtur-
commencer à apprendre
milczenie uważa się za oznakę zgody
Species perit ei, cui debetur
commencer à apprendre
Rzecz oznaczona indywidualnie przepada temu, komu się należy
Genus perire non censetur
commencer à apprendre
uważa się, że gatunek nie ginie
Hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius, quod defunctus habuerit-
commencer à apprendre
Spadkobranie jest niczym innym jak wejściem w całość praw jakie miał zmarły
Nemo non benignus est sui iudex
commencer à apprendre
nikt nie jest dla siebie nieprzychylnym sędzią
Summum ius summa iniuria
commencer à apprendre
najwyższe prawo, najwyższym bezprawiem
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim et potestatem
commencer à apprendre
– znać ustawy to nie trzymać się ich słów, lecz znać ich sens i moc/znaczenie.
Ratio est anima legis
commencer à apprendre
rozum jest duszą ustawy/sens ustawy jest jej duszą
Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio
commencer à apprendre
przy takim samym sensie ustawy, takie same dyspozycje ustawy
Sancti habeantur legati. Ne impediatur legatio
commencer à apprendre
Posłowie mają być traktowani jak święci. Nie należy przeszkadzać poselstwu.

Vous devez vous connecter pour poster un commentaire.