Łacina

 0    285 fiche    adrianna21
Imprimer jouer consultez
 
question réponse
Ius commune
commencer à apprendre
Nauka prawa powszechnego
Omnis definitio in iure civili periculosa est, parum est enim, ut non subverti posset
commencer à apprendre
Każda definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna: Jest możliwe, że umowa może upaść i się nie podnieść(rzadko nie można podwarzyć)
Dominium
commencer à apprendre
Property, ownership
Lex
commencer à apprendre
Ustawa, akty normatywne na zgromadzeniach obywatelskich,
Lex
commencer à apprendre
prawo pozytywne (utrwalanie na piśmie w konkretnej postaci
Ius
commencer à apprendre
Obejmuje leges ale o wiele więcej
Ius est ars boni et aequi
commencer à apprendre
prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe
Ius et fraus nonquam cohabitant
commencer à apprendre
prawo i podstęp nigdy nie mogą ze sobą współżyć
Summum ius summa iniuria
commencer à apprendre
najwyższe prawo jest najwyższą niesprawiedliwością
Fraus
commencer à apprendre
podstęp
iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi
commencer à apprendre
sprawidliwość jest stałą i trwałą wolą oddania każdemu tego, co mu się należy (dać każdemu jego prawo)
Iustitia
commencer à apprendre
Sprawiedliwość(prawo "ius" powinno być czyms wtórnym do sprawiedliwości
iuris praecepta sunt haec honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere
commencer à apprendre
zasady prawa są takie: żyć uczciwie, nie wyrządzać szkody innemu, oddać każdemu to, co jest jego
male iure nostro uti non debemus
commencer à apprendre
nie powinniśmy źle korzystać z naszego prawa
nom omne, quod licet, honestum est
commencer à apprendre
nie wszystko, co jest dozwolone, jest godziwe
Abusus non tollit usum = ex obum non argumentum ad desuetudinem
commencer à apprendre
nadużycie nie niweczy prawa do właściwego użycia. = z nadużycia nie wynika argument za wygaśnięciem
Ius
commencer à apprendre
prawo w sensie wszystkich reguł świeckich
ius civile
commencer à apprendre
porządek prawny, prawo cywilne, prawo obywatelskie
ius disponendi
commencer à apprendre
uprawienie
in ius vocatio
commencer à apprendre
wezwanie do sądu
ius superius
commencer à apprendre
Orzeczenie sądu wyższej instancji
ius positivum
commencer à apprendre
prawo pozytywne (stanowione przez człowieka)
ius naturale
commencer à apprendre
prawo naturalne
ius gentium
commencer à apprendre
prawo narodów (regulowanie relacji między nacjami), prawo instytucji, prawo międzynarodowe publiczne
ius commune
commencer à apprendre
prawo niepisane, zwyczajowe; prawo powszechne opisuje normy mające ogólne zastosowanie
ius particulare
commencer à apprendre
lokalne regulacje prawne; obowiązuje na ściśle określonym terytorium bądź dla ścisłej grupy podmiotów
ius soli
commencer à apprendre
prawo ziemi; obywatelstwo tego kraju, w któ®ym się urodziło
ius sanguinis
commencer à apprendre
prawo krwi; prawo zależne od sytuacji prawnej rodziców
ignorantia iuris nocet
commencer à apprendre
nieznajomość prawa szkodzi
Ius naturale est, quod natura omnia animalia docuit
commencer à apprendre
Prawo naturalne jest to, czego natura nauczyła wszystkie istoty żywe.
ius civile vigilantibus scriptum est – nec stultis solere succurri
commencer à apprendre
→ prawo cywilne/obywatelskie jest dla osób czujnych/starannych – nie ma zwyczaju przychodzić z pomocą głupim
ius publicum
commencer à apprendre
prawo publiczne (nierówność podmiotów)
publicum ius es quod ad statum rei romanae spectat
commencer à apprendre
prawem publicznym jest to, które odnosi się do organizacji państwa
privatum quOd ad singulorum utilitatem
commencer à apprendre
prawem prywatnym jest to, które dotyczy prywatnych interesów (odnosi się do prywatnej korzyści)
ius publicum privatorum pactis mutari non potest
commencer à apprendre
prawo publiczne nie może zostać zmienione poprzez prywatną umowę
privatorum conventio iuri publico non derogat
commencer à apprendre
porozumienie prywatne nie uchyla prawa publicznego
ius disponendi
commencer à apprendre
Możliwość prawnego dysponowania rzeczą
ius possidendi
commencer à apprendre
uprawnienie do faktycznego władania, posiadania rzeczy, której jest się właścicielem
ius fruendi
commencer à apprendre
uprawnienie do czerpania korzyści; właściciel może danej rzeczy używać
ius acquisitum
commencer à apprendre
uprawienie do nabywania rzec zy
Ius apellationis
commencer à apprendre
uprawienie do odwołania się, uprawnienie do wniesienia środka oskarżenia od wyroku cywilnego
Ius avocandi
commencer à apprendre
Odwołanie w procesie karnym
Ius provocatonis
commencer à apprendre
Odwołanie w procesie cywilnym
ius cavendi
commencer à apprendre
uprawnienie do bronienia się oraz uprawienie do ataku zabezpieczającego
ius coercendi
commencer à apprendre
uprawienie do karcenia, stosowania kar porządkowych, umownych
ius gladii
commencer à apprendre
„prawo miecza”, uprawnienie do stosowania kary śmierci
Ius in rem (ius in re)
commencer à apprendre
Uprawnienie względem rzeczy; uprawnienie wobec każdej osoby, która narusza władztwo nad jakimś obiektem majątkowym
Ius in rem
commencer à apprendre
Prawo do rzeczy
Lex
commencer à apprendre
Odwołanie się do konkretnego porządku prawnego, ustawa
lex aquilia
commencer à apprendre
Używane do określenia konkretnej ustawy
lex contractus
commencer à apprendre
element czynności
lex patriae
commencer à apprendre
konkretny porządek prawny (prawo pozytywne konkretnego kraju), prawo ojczyste
lex humana
commencer à apprendre
prawo stanowione; używane do określenia masy prawnej
cessante ratione legis cessat ipsa lex
commencer à apprendre
jeśli odpada uzasadnienie ustawy, znika sama ustawa (nieaktualne uzasadnienie, ustawa przestaje obowiązywać)
dura lex sed lex
commencer à apprendre
twarde prawo ale prawo (antyk)
lex iniusta non est lex
commencer à apprendre
ustawa, która jest niesłuszna, nie jest ustawą (od późnego średniowiecza)
lex posterior derogat priori
commencer à apprendre
ustawa późniejsza uchla wcześniejszą
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali
commencer à apprendre
późniejsza ustawa ogólna nie uchyla wcześniejszej ustawy szczegółowej
lex specialis derogat legi generali
commencer à apprendre
Zasadą jest, że bardziej szczegółowe uregulowanie wyprzedza ogólne uregulowanie
lex superior derogat legi inferiori
commencer à apprendre
Nie może być tak, że akt niższego rzędu zmienia akt wyższego rzędu
lex retro non agit
commencer à apprendre
prawo nie działa wstecz
lex prospicit, non respicit
commencer à apprendre
ustawa patrzy w przyszłość, a nie w przeszłość
inter arma silent leges
commencer à apprendre
w sytuacjach nadzwyczajnych jest możliwe uchylenie normalnego obowiązywania ustaw (między armatami ustawy milczą)
Lex retro agit in minus
commencer à apprendre
Jest dopuszczalne działanie wstecz jesli jest to korzystne dla adresatów prawa
nulla poena sine lege
commencer à apprendre
nie ma kary bez ustawy
nullum crimen sine lege
commencer à apprendre
nie ma przestępstwa bez ustawy (art. 1 kk)
nullum crimen sine poena
commencer à apprendre
nie ma przestępstwa bez kary
Iudices electionis custodes
commencer à apprendre
Sędziowie sprawują pieczę nad wyborami
Fiscus non erubescit
commencer à apprendre
Fiskus się nie rumieni, papier jest cierpliwy
Machina computatoria efficiente est quam abacus
commencer à apprendre
Komputer jest bardziej efektywny niż liczydło
benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur
commencer à apprendre
ustawy są poprawnie interpretowane, gdy zachowują one cel ustawodawcy (musimy uszanować wolę ustawodawcy)
scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac protestatem
commencer à apprendre
→ znać ustawę to nie oznacza trzymać się jej słów, ale jej siły i tego, co wynika z ich mocy
in legibus magis simplicitas quam difficultas placet
commencer à apprendre
w ustawach bardziej stosowana jest prostota niż trudność (nadmierna zawiłość językowa może budzić wątpliwość w ewentualnej interpretacji)
consuetudo est optima legum interpres
commencer à apprendre
→ utrwalony zwyczaj jest najlepszym interpretatorem ustawy; (najlepszą zasadą jest podążenie za wcześniejszą praktyką)
ubi lex non distinquit, nec nos distinguere debemus
commencer à apprendre
tam gdzie prawo nie wprowadza dystynkcji (rozróżnienia) nie powinniśmy tych rozróżnień wprowadzać
lege non distinguente nec nostrum est distinguere
commencer à apprendre
nie jest naszą rzeczą wprowadzanie rozróżnienia, jeżeli ustawa tego nie przewiduje
lex imperfecta
commencer à apprendre
→ ustawa zawierała dyspozycję, ale nie zawierała sankcji; ustawa niedoskonała; takie ustawy, których naruszenie nie pociąga sankcji
lex minus quam perfecta
commencer à apprendre
→ ustawa mniej niż doskonała; ustawa, która przewiduje określoną karę, ale czynność sprzeczna z ustawą jest ważna
ex perfecta
commencer à apprendre
→ ustawa, która przewiduje sankcje nieważności; ustawa doskonała
lex plus quam perfecta
commencer à apprendre
→ kumuluje sankcje nieważności oraz dokłada dolegliwość dla naruszającego ustawę; ustawa więcej niż doskonała; ustawa opatrzona dwoma sankcjami, sankcją kary i nieważności
lex domicilii
commencer à apprendre
porządek prawny właściwy z uwagi na miejsce zamieszkania
lex patriae
commencer à apprendre
porządek prawny właściwy z uwagi obywatelstwa podmiotu (prawo ojczyste)
lex fori
commencer à apprendre
porządek prawny właściwy z uwagi na siedzibę sądu
lex loci actus
commencer à apprendre
porządek prawny właściwy z uwagi miejsce dokonania aktu prawnego
lex loci celebrations
commencer à apprendre
porządek prawny właściwy z uwagi na miejsce dokonania jakiejś uroczystej czynności prawnej (małżeństwo)
lex roci contractus
commencer à apprendre
porządek prawny właściwy z uwagi na miejsce zawarcia umowy
lex rei sitae
commencer à apprendre
porządek prawny właściwy z uwagi na miejsce położenia rzeczy
hominum causa omne ius constitutum sit
commencer à apprendre
Wszelkie prawo jest ustanawiane z uwagi na człowieka
nasciturus pro iam nato habetur quotiens de commodis eius agitur
commencer à apprendre
dziecko poczęte jest uważane za urodzone, gdy chodzi o jego korzyść (prawo spadkowe – kwestia dziedziczenia)
ius quod ad personas pertinet
commencer à apprendre
prawo dotyczące osób
ius naturale es quod natura omnia animalia docuit (...) hinc descendit maris atque feminae coniunctio quam nos matrimonium apellamus
commencer à apprendre
prawem naturalnym jest to czego natura uczy wszystkie stworzenia
Coniux/marita/uxor
commencer à apprendre
żona
Coniux/maritus/vir
commencer à apprendre
mąż
matrimonium legitimum
commencer à apprendre
małżeństwo w pełni prawnie doniosłe, rodzące skutki prawne
Matrimonium non praesumitur
commencer à apprendre
Małżeństwa nie domniemywa się
matrimonium inter invitos non contrahitur
commencer à apprendre
Małżeństwo zwierane między przymuszonymi jest nie ważne
matrimonium putativum
commencer à apprendre
Może być zawarte wbrew dobrowolności, czyli faktycznie nie istnieje (małżeństwo mniemane, wyobrażone)
parentes / genitores
commencer à apprendre
rodzice
mater / pater
commencer à apprendre
matka/ojciec
mater semper certa est
commencer à apprendre
matka zawsze jest pewna, matka to ta, która urodziła
pater est quem nuptiae demonstrat
commencer à apprendre
ojcem jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo
Matena iura non possut obaleri
commencer à apprendre
Prawa matki nie mogą być uchylone
Partus sequitur ventrem
commencer à apprendre
Płód podąża za macicą/matką(tym, kto ten płód nosi)
ascendentes
commencer à apprendre
wstępni, przodkowie
descendentes
commencer à apprendre
Potomkowie (zstępni)
cognatus
commencer à apprendre
krewny poprzez krew, krewni w linii bocznej (osoby, z którymi persona ma wspólnego przodka)
affinis
commencer à apprendre
powinowactwo (relacja między małżonkiem, a krewnymi drugiego małżonka)
Patria potestas in pietate debet, non atrocitate consistere
commencer à apprendre
Opieka ojcowska powinna być w trosce, a nie tkwić w srogości
Pater est quem nuptiae demonstrat
commencer à apprendre
Ojcem jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo
Ius privatum
commencer à apprendre
prawo prywatne
res
commencer à apprendre
rzecz materialna, obiekt majątkowy
Persona
commencer à apprendre
Wszystko dzielimy na podmiot i przedmiot prawa
res
commencer à apprendre
rzecz materialna, obiekt majątkowy
bonum/ bona
commencer à apprendre
dobro majątkowe/ dobra majątkowe;
res corporales et incorporales
commencer à apprendre
obiekty majątkowe materialne i niematerialne
obligatio / obligationes
commencer à apprendre
zobowiązanie/zobowiązania
possessio
commencer à apprendre
posiadanie
dominium
commencer à apprendre
własność
iura in re aliena
commencer à apprendre
prawa na rzeczy cudzych
hereditas
commencer à apprendre
spadek
dominus
commencer à apprendre
Pan/ właściciel
heris
commencer à apprendre
Dziedzic/spadkobierca
obligatio est vinculum iuris
commencer à apprendre
zobowiązanie jest węzłem prawnym, dłużnik musi wykonać ciężar na niego nałożony; przymusowy charakter relacji
creditor / debitor
commencer à apprendre
wierzyciel / dłużnik; zobowiązanie ma dwie strony
obligatio ex contracta / obligatio ex delicto
commencer à apprendre
zobowiązanie może powstać z umowy / zobowiązania (wynikające) z czynów niedozwolonych
obligatio quasi ex contracta / obligatio quasi ex delicto
commencer à apprendre
(ze skryptu) podobne do zobowiązania umownego / podobne do zobowiązania z czynu niedozwolonego/ (od Kasi) Porządek prawny zna jakieś inna źródła zobowiązań
obligatio ex lege
commencer à apprendre
zobowiązanie wynikające z samego prawa(wg skryptu)/ zobowiązanie na mocy prawa (wg kasi)
obligatio naturalis
commencer à apprendre
zobowiązania naturalne(zobowiązania niezupełne), charakterystyczną cechą jest występowanie osłabionej więzi obligacyjnej ze względu na brak możliwości po stronie wierzyciela przymusowego wyegzekwowania świadczenia
obligatio civilis
commencer à apprendre
zobowiązanie, za którym stoi przymus prawny
obligatio in solidum
commencer à apprendre
pewne osoby odpowiadają łącznie/ solidarnie; wierzyciel żąda od nich zapłaty całości; mogło występować zarówno po stronie dłużników jak i wierzycieli
obligatio pro rata
commencer à apprendre
oddaje się tylko cześć, a nie od razu całość<wg. skryptu>/ zobowiązanie które rozkłada się na kilka podmiotów (wg Kasi), zobowiązanie podzielne
causa
commencer à apprendre
przyczyna, podstawa
causa obligandi vel acquirendi
commencer à apprendre
działania skierowana na nabycie czegoś od innej osoby, albo działanie skierowane na powstanie postepowania po stronie innej osoby albo nabycie czegoś od innej osoby
donandi
commencer à apprendre
Darowizna („zobowiązuję się, by coś zrobić nieodpłatnie“)
causa solvendi
commencer à apprendre
określa zachowanie, które skierowane jest na zwolnienie z obowiązku; obowiązek dłużnika; podstawa spełnienia zobowiązania
Causa finita
commencer à apprendre
Traktujemy to tak jaby nie było – diałanie causa jest bezskuteczne
solutio
commencer à apprendre
przyczyna wg sktyptu/ (solutio – spełnienie działania)
Causa acquiendi
commencer à apprendre
Nabycie uprawnienia majątkowego
Condictio causa data causa non secuta
commencer à apprendre
Nic nie dzieje sie w prawie bex przyczyny
causa donandi
commencer à apprendre
chcę coś komuś nieodpłatnie dać
solutio
commencer à apprendre
Świadczenie; zachowanie dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania ciążąvego na nim obowiązku
mora
commencer à apprendre
Opóźnienie, zwłoka
damnum
commencer à apprendre
Szkoda; zwłoka w wykonaniu zobowiązania może spowodować szkodę
Solvens praesumitur solvere suo nomine
commencer à apprendre
Domniemywa się że ten kto świadczy, działa w swoim imieniu
datio in solutum
commencer à apprendre
dłużnik za zgodą wierzyciela uczynił coś innego niż wymaga zobowiązanie; danie na zaspokojenie
obligatio alternativa
commencer à apprendre
zobowiązanie przemienne, wykonanie polega na tym, że dłużnik może spełnić jedno z kilku alternatywnych świadczeń
facultas alternativa
commencer à apprendre
uprawnienie przemienne, możliwość dłużnika zwolnienia się od swojego zobowiązania przez spełnienie innego świadczenia
mora debitoris
commencer à apprendre
opóźnienie dłużnika
mora solvendi
commencer à apprendre
opóźnienie zobowiązanego; dłużnik nie wykjonuje swojego zobowiązania w określonym terminie
mora creditoris
commencer à apprendre
opóźnienie wierzyciela; wierzyciel nie odbiera w okresie właściwym zaofiarowanego mu świadczenia
mora accipienti
commencer à apprendre
opóźnienie przyjmującego (we wszystkich 4 zwłoka = opuźnienie)
interpellatio / mora ex rei fit
commencer à apprendre
Wezwanie dłużnika do wykonania zobowiązania
fur semper moram facere videtur
commencer à apprendre
złodziej zawsze znajduje się w zwłoce, nie wymaga się interpellatio aby miał spełnić rządanie
perpetuatio obligationis
commencer à apprendre
uwiecznienie zobowiązania (dłużnik popadł w zwłokę i w tym okresie świadczenia dłużnika stało się niemożliwe z przyczyn od niego niezależnych – nie zwalnia go to ze świadczenia)
Damnum
commencer à apprendre
Naruszenie interesu majątkowego
damnum comprensare
commencer à apprendre
obowiązek naprawienia szkody
damnum emergens
commencer à apprendre
Rzeczywiste umniejszenie majątku na skutek szkody
lucrum cessans
commencer à apprendre
tracone w skutek powstanie korzyści (korzyści, jakich spodziewał się podmiot prawa, ale których nie osiągnął z uwagi na to, że ktoś nie wykonał swego zobowiązania i przez to wyrządził mu szkodę uniemożliwiającą osiągnięcie tych korzyści)
Compensatio damnum cum lucrum
commencer à apprendre
potrącenie zysku ze stratą) – sytuacja, w której jedno zdarzenie szkodzące staje się dla poszkodowanego źródłem zarówno straty, jak i korzyści, np. na skutek niewłaściwego remontu zawalił się dom (strata), ale odzyskano i sprzedano cegły (zysk)<wiki>
Damnum sine iniura esse potest
commencer à apprendre
Szkoda może powstać bez działania bezprawnego
Damnum quod quis sua culpa sensit sibi debet non allis imputare
commencer à apprendre
Szkoda którą ktoś odczuwa z powodu swojej winy, to sam ponosi ciężar tej szkody (nie może miec do nikogo pretensji)
volenti non fit iniuria
commencer à apprendre
Chcącemu nie dzieje się krzywda (jezeli godzę się na jakieś postepowanie to nie mogę nażekać, na to że wyrządziło szkodę)
Culpa
commencer à apprendre
Wina
periculum
commencer à apprendre
ryzyko
casus
commencer à apprendre
przypadek
vis maior
commencer à apprendre
siła wyższa
casus fortuitus
commencer à apprendre
przypadek całkowicie losowy
casus mixtus
commencer à apprendre
zdarzenie losowe, ale jest konsekwencją wcześniejszego nagannego zachowania
casus sentit dominus
commencer à apprendre
następstwa zdarzenia losowego ponosi właściciel
casus a nullo prestantus
commencer à apprendre
nikt nie jest zobowiązany do świadczenia z powodu losowego
Casus
commencer à apprendre
Zdarzenie losowe, które nie jest intencją czyjegoś zachowania
Vis absoluta
commencer à apprendre
Siła wyższa
Vis
commencer à apprendre
siła
Vis cui humana infirmitas resistere non potest –
commencer à apprendre
Siła wyższa to taka siła, przed którą słabość ludzka nie jest w stanie się obronić
Neque leges senatus consulta ita scribi possunt, ut omnes casus qui quandoque inciderint comptenendatur
commencer à apprendre
Żadne ustawy nie mogą być tak napisane, że będą obejmowały wszystkie przypadki
periculum in mora
commencer à apprendre
ryzyko pozostawiania w zwłoce
periculum debitoris
commencer à apprendre
ryzyko ciążące na dłużniku
periculum locatoris
commencer à apprendre
ryzyko ciążące na wynajmującym (skutki zdarzeń sosowych dotykających żeczy wynamowanej przyjmmuje wynajmujący
dolus directus
commencer à apprendre
Określenie zamierzonego zamiaru na tle emocjonalnym
dolorus coloratus
commencer à apprendre
zły zamiar (działanie w afekcie)
dolus evetualis
commencer à apprendre
Zamiar ewentualny; mam świadomość, że moje działanie jest złe i godzę się na to
dolus premeditatus
commencer à apprendre
zamiar przemyślany, z premedytacją
dolus subsequens
commencer à apprendre
zły zamiar, który uległ modyfikacji (złamanie -> przypadkowe morderstwo)
dolus
commencer à apprendre
zły zamiar
dolus repentinus
commencer à apprendre
zamiar gwałtowny
culpa neglegentia
commencer à apprendre
działanie bez zamiaru wyrządzenia szkody
culpa lata
commencer à apprendre
rażace niedbalstwo (niezrozumienie tego, co wszyscy rozumieją)
culpa levis
commencer à apprendre
niedołożenie odpowiedzialności, niestaranność z uwagi na jakiś wzorzec (lżejsze niedbalstwo)
culpa levis in concreto
commencer à apprendre
konkretny wzorzec staranności, do niego się odwołujemy
culpa levis in abstracto
commencer à apprendre
abstrakcyjny wzorzec, niezachowanie staranności człowieka sumiennego i zapobiegliwego; Nie odwołujemy się do konkretnego wzorca, ale budujemy model, który opiera się na przekonaniu jak się zachować.
culpa in contrahendo
commencer à apprendre
opisuje naganne postępowanie w toku stanowienia umowy (negocjacje) (rozpoczętę rozmowy, które nie zakończyły się zawarciem umowy – wg kasi)
culpa in custodiendo
commencer à apprendre
wina na nadzorze (odpowiedzialność za osoby poddane czyjeś pieczy) + szkoda przez zwierzęta; przyjęcie pewnego domniemywania
culpa in eligendo
commencer à apprendre
wina w wyborze (odpowiedzialność za podwykonawcę); używamy kiedy ktoś posługuje się inną osobą
Culpa
commencer à apprendre
Nie dochowanie należytej staranności
Ex maleficio non oruitur contractus
commencer à apprendre
Z działania bezprawnego nie rodzi sie umowa
CONTRACTUS
commencer à apprendre
UMOWA (WAŻNOŚĆ UMOWY I JEJ TREŚĆ)
Utiule per inutile non vitiatur
commencer à apprendre
Umowa pozostaje w mocy tego, co jest użyteczne. To, co jest użyteczne nie dostaje uszczerbku ze strony tego, co nieużyteczne.
Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
commencer à apprendre
Prawo publiczne nie może być zerwane przez umowy prywatne.
Quod ab initio vitosum est, non potest tractu temporis convalescere
commencer à apprendre
To, co od początku jest wadliwe, nie może być później uzdrowione
Ratihabitio mandato comparatur
commencer à apprendre
Potwierdzenie jest równe zleceniu.
Substantialia contractus
commencer à apprendre
Takie elementy treści umowy, które muszą wystąpić, aby umowa wywołała skutek prawny
Naturalia contractus
commencer à apprendre
Elementy umowy, które nie muszą być uzgodnione przez strony, ale weszły do umowy ze względu na obowiązujące prawo
Accidentalia contractus
commencer à apprendre
Postanowienia, które nie muszą być zamieszczone, ale jeżeli strony je wprowadziły, wpływają na obowiązywanie umowy.
negotium
commencer à apprendre
Czynność prawna
Essentialia negotti
commencer à apprendre
Elementy konieczne do tego, by czynność prawna wywołała skutek prawny
Naturalia negotti
commencer à apprendre
Precyzują zasady przy wykonaniu czynności; nie zostały zawarte przez strony, wynikają z prawa
Accidentalia negotti
commencer à apprendre
Elementy niewynikające z prawa, ale zawarte przez strony
Conditio/condicio
commencer à apprendre
Warunek; można łączyć umowę ze zdarzeniami o różnym prawdopodobieństwie
Conditio existens ad intium negotti retrotrahitur
commencer à apprendre
Warunek rodzi skutki prawne od chwili zawarcia czynności
Ex tunc
commencer à apprendre
Od teraz
Ex nunc
commencer à apprendre
Od tamtąd (oba określenia dotyczą wskazania sytuacji od chwili zawarcia umowy)
Dies- a quod/ ad quem
commencer à apprendre
Termin- od którego/ do którego; termin początkowy/termin końcowy
modus
commencer à apprendre
Polecenie; nałożenie na beneficjenta czynności nieodpłatnej
Pacta sunt servanda
commencer à apprendre
Umów należy dotrzymywać; każda umowa powinna być dotrzymana tak, jak wynika z jej treści
Rebus sic stantibus [omnis contractus intellegitur]
commencer à apprendre
W tym stanie rzeczy [wszystkie kontrakty są dotrzymywane]; umowa rodzi skutki prawne w takim stanie rzeczy, w jakim została zawarta
Impossibilium nulla obligatio est
commencer à apprendre
Nikt nie jest zobowiązany do rzeczy niemożliwych. Nie może powstać oświadczenie niemożliwe
Bona fides
commencer à apprendre
Dobre postępowanie
Male fides
commencer à apprendre
Złe postępowanie, wiara
Venire contra factum proprium nemini licet
commencer à apprendre
Nikomu nie wolno postępować wbrew własnemu zachowaniu. Nikt nie może postępować w sprzeczności ze swoim zachowaniem.
Tu patere legem quam fecisti
commencer à apprendre
Przestrzegaj prawa, które sam utworzyłeś
Turpitudinem suam allegans nemo audiatur
commencer à apprendre
Nikt nie będzie wysłuchany, kiedy powołuje się na swoją niegodziwość
Dolo facit qui petit quod redditurus est
commencer à apprendre
Nagannie czyni ten, który żąda tego, co jest i tak do zwrotu. Źle czyni ten, kto żąda tego, co będzie musiał zwrócic
Summum ius summa iniuria
commencer à apprendre
Najwyższe prawo najwyższym bezprawiem
Clara non sunt interpretanda
commencer à apprendre
Interpretacja nie dotyczy przypadków oczywistych
In ambigutias contra stipulatorem= in dubio contra proferentem
commencer à apprendre
W przypadku nieznaczności rozstrzygamy na niekorzyść tego, kto ją spowodował
Clausulae insolitae inducunt suspicionem
commencer à apprendre
Postanowienia nietypowe powodują podejrzliwość
In conventionibus contrahentium voluntatem potius quam verba spectatori placuit
commencer à apprendre
W umowach bardziej bierze się pod uwagę zamiar kontrahentów niż zapis umowy; pierwszwństwo przyznajemy zgodnej woli stron niż dosłownemu brzmieniu umowy
In dubio contra proferentem
commencer à apprendre
W przypadku wątpliwości rozwiązać na niekorzyść tego, który stworzył
Actio in personam
commencer à apprendre
Uprawnienia względem ściśle określonej osoby
Actio in rem erga omnes
commencer à apprendre
Uprawnienie, które do momentu powstania przysługuje względem szerokiego kręgu podmiotów
Actio negatoria
commencer à apprendre
Skarga zaprzeczająca; skarga o zaniechanie naruszeń jego własności- zachowanie innej osoby utrudnia właścicielowi korzystanie z jego rzeczy
Rei vindicatio
commencer à apprendre
Wydobycie rzeczy; określenie uprawnienia właściciela, aby odzyskać swoją rzecz, którą ktoś posiada bez użycia prawnego
Bonae fidei possessor fructus consumptos suos facit
commencer à apprendre
Posiadać w dobrej wierze; ten, który zużył korzyści z posiadania danej rzeczy, stał się ich właścicielem
Bona fides praesumitur
commencer à apprendre
Domniemanie dobrej wiary
Superficies solo cedit
commencer à apprendre
To, co jest na powierzchni przypada gruntowi. To, co zostało trwale powiązane z gruntem, przypada właścicielowi.
Accessio cedit principali
commencer à apprendre
To, co zostało przyłączone do rzeczy głównej, przypada właścicielowi rzeczy głównej
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet
commencer à apprendre
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż sam posaida. Nikt nie może przenieść na kogoś uprawnienia, które mu nie przysługuje.
Dominium/proprietas
commencer à apprendre
własność
possesio
commencer à apprendre
posiadanie
Beati possidentes
commencer à apprendre
Szczęśliwość posiadania; posiadanie niesie szereg korzyści dla posiadacza
Potior est conditio defendentis
commencer à apprendre
Lepsza jest sytuacja broniącego się. Nie musi niczego udowadniać w sporze o odzyskanie własności.
Possesio non est iuris sed facti
commencer à apprendre
Posiadanie nie jest uprawnieniem, a stanem faktycznym
Iura in re aliena
commencer à apprendre
Zasady ustanawiania służebności; prawa na rzeczy cudzej- prawa inne niż własność; ograniczone prawa rzeczowe stanowiące fragment uprawnień właściciela
Servitus in faciendo consistere nequit
commencer à apprendre
Ograniczone prawo rzeczowe nie może polegać na działaniu
Servitutibus civiliter utendum est
commencer à apprendre
Służebności są wykonywane w sposób najmniej uciążliwy dla uciążonego
Servitus servitutis esse non potest
commencer à apprendre
Nie może być służebności na służebności
successio
commencer à apprendre
dziedziczenie
hereditas
commencer à apprendre
spadek
Inter vivos
commencer à apprendre
Czynności, które mają osiągnąć skutek prawny jescze za naszego życia
Mortis causa
commencer à apprendre
Czynności, które mają wywołać skutek prawny po naszej śmierci
Ex testamento
commencer à apprendre
Powołanie testamentowe
Ab intestato
commencer à apprendre
Powołanie beztestamentowe (dziedziczenie ustawowe)
Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
commencer à apprendre
Zmienna jest wola spadkobiercy do momentu kiedy żyje. Spadkodawca do chwili śmierci może zmienić testament.
Novissima voluntas servatur
commencer à apprendre
Jeżeli jest kilka dokumentów spadkobiercy, to ważny jest ten najpóźniejszy
Favor testamenti
commencer à apprendre
Jeżeli ważność testamentu rodzi wątpliwość, to powinniśmy szukać rozwiązania, które utrzyma testament w mocy
In testamentis plenius voluntates testantium interpretamus
commencer à apprendre
W testamentach zmierzamy do poznania całej woli testatora
Plus nuncupatum, minus scriptum
commencer à apprendre
Więcej powiedziano, mniej napisano. Poszukując rzeczywistości woli spadkobiercy, nie musimy rozumieć tego całkiem dosłownie
Falsa causa non nocet
commencer à apprendre
Błędne motywy nie szkodzą
Falsa demonstratio non nocet
commencer à apprendre
Błędne oświadczenie nie szkodzi
actor
commencer à apprendre
Powód, ten który przez jego działanie uruchamia proces
reus
commencer à apprendre
Proces cywilny- pozwany, proces karny- oskarżony
Actio semel extincta non reviviscit
commencer à apprendre
Skarga umożona raz już nie odżywa
Res indicata, ne bis in idem
commencer à apprendre
Nie drugi raz o to samo może toczyć się postępowanie
Res iudicata pro veritate accipitur
commencer à apprendre
Stan rzeczy osądzonej uznaje się jako prawda.
Actor sequitur forum rei
commencer à apprendre
Powód podąża za sądem pozwanego. właściwy do rozstrzygnięcia jest sąd pozwanego
Actor non condemnatur
commencer à apprendre
Powód nie jest zasądzany
Nemo tenetur seipsum accusare
commencer à apprendre
Od nikogo nie wymagamy, abyn sam siebie oskarżał
Reus exsceptiendo fit actor= reus in exceptione actor est
commencer à apprendre
Pozwany w zakresie zarzutu procesowego jest powodem
Non debet actori licere, quod reo non permitur
commencer à apprendre
Nie powinno być zezwolone powodowi to, co nie jest dozwolone pozwanemu
Audiatur et altera pars
commencer à apprendre
Niech będą wysłuchane obie strony
Iudex suspectus/ iudex inhabilis
commencer à apprendre
Sędzia podejrzany/sędzia niezdolny
Nemo est iudex in propria causa= nemo simul actor et iudex
commencer à apprendre
Nikt nie może być sędzią we własnej sprawie; nikt nie może być jednocześnie sędzią i powodem
Iura novit curia- ubi ius ibi remedium
commencer à apprendre
Sąd zna prawo- tam gdzie prawo, tam jest też ochrona prawa
Iudicis est ius dicere, non dare
commencer à apprendre
Sędziowie mają ogłaszać prawo, a nie je stanowić
In dubio pro reo
commencer à apprendre
W przypadku wątpliwości rozstrzygamy na rzecz poszkodowanego
In dubio semper, quod minus est, debetur
commencer à apprendre
W przypadku wątpliwym należy się mniej, a nie więcej
Iudex non dedit plus, quam quod petens ipse requint
commencer à apprendre
Sędzia nie da więcej niż domaga się żądający
Ne ultra petita
commencer à apprendre
Nie ponad żądanie
Veritas magis amicitae
commencer à apprendre
Prawda powinna być nam bliższa
ius in personam
commencer à apprendre
prawo o charakterze osobistym
ius ad rem
commencer à apprendre
prawo o charakterze rzeczowym; uprawnienie względem rzeczy jest skuteczne erga omnes, któ®zy naruszają prawo rzeczowe właściciela
ius cogens
commencer à apprendre
prawo względnie obowiązujące (strony mogą zmieniać warunki w sposób przez siebie uregulowany)
ius dispositivum
commencer à apprendre
prawo bezwzględnie obowiązujące (bezwzględnie wiąze strony, nie możę być uchylony)
ius generale
commencer à apprendre
uprawienie o charakterze ogólnym
ius speciale
commencer à apprendre
uprawnienie o charakterze szczególnym, dla określonej grupy podmiotów, wprowadzenie dla nich odmiennych regulacji prawnych

Vous devez vous connecter pour poster un commentaire.