Komórki nerwowe i przewodnictwo nerwowe

Osłonka mielinowa

materiał izolacyjny, przyspiesza sygnał nerwowy, przedzielan przez węzły Ranviera,

Przewodzenie skokowe

przepychanie impulsu nerwowego od jednego zwężenia Ranviera do kolejnego na skutek pojawienia się potencjału czynnościowego w danym węźle

Synapsy

Specjalnie złącza, w których neuron komunikuje się z komórką docelową(inny neuron, komórka mięsnia, komórka wydzielnicza). Pozwala na przewodzenie impulsu nerwowego.

Neuron

Otrzymują i przekazują informacje do innych komórek. Cecha charakterystyczna to zróżnicowane kształty - wyjątkowość. Złożone z somy, dendrytów, aksonu i zakończenia presynaptycznego.

Błona komórkowa(cytoplazamatyczna)

Oddziela wnętrze komórkowe od środowiska pozakomórkowego. Większość związków chemicznych nie może przechodzić przez błonę. Ma kanały które pozwalają na kontrolowany transport cząsteczek(H2O, O2, K, Ca2, Cl)

Jądro komórkowe

Struktura zawierająca chromosomy

Mitochondrium

Część ciała komórki odpowiadająca za aktywność metaboliczną, dostarczając komórce energii niezbędnej do wszystkich aktywności. Mają odrębne geny od tych zawartych w jądrze komórki i różnią się od siebie pod względem genetycznym

Rybosomy

Część ciała komórki. Wewnątrz zachodzi synteza nowych białek, które są materiałem budulcowym komórki, a także katalizują reakcje chemiczne. Niektóre przemieszczają się swobodnie wewnątrz komórki, inne są przytwierdzone do siateczki śródplazmatycznej.

Siateczka śródplazmatyczna

Wewnątrzkomórkowy i międzykomórkowy system kanałów odizolowanych od cytoplazmy podstawowej błonami biologicznymi. Sieć cystern, kanalików i pęcherzyków za pomocą których nowo syntetyzowane białka są transportowane do różnych miejsc w komórce

Neuron ruchowy(motoneuron)

Ciało komórkowe zlokalizowane w rdzeniu kręgowym. Odbiera impulsy przez dendryty i przekazuje je wzdłuż aksonu do mięśnia

Neuron czuciowy

Na zakończeniu jednej ze swoich wypustek ma wyspecjalizowane zakończenia, bardzo wrażliwe na wybrany typ stymulacji np światło, dźwięk, dotyk.

Dendryty

Rozgałęziające się wypustki zwężające się ku końcowi z wyspecjalizowanymi receptorami synaptycznymi odbierający informacje z innych neuronów. Większa powierzchnia dendrytu tym więcej odbieranych informacji.

Dendryty

Wiele ma niewielkie wyrostki = kolce dendrytyczne dodatkowo zwiększające pole powierzchni dostępnej dla synaps

Ciało komórkowe(soma)

Zawiera jądro, rybosomy i mitochondria. Tutaj zachodzi większość procesów metabolicznych w neuronie. Ciała komórkowe wielu neuronów są, podobnie jak dendryty, pokryte synapsami.

Akson

Cienkie włókno o stałej średnicy. Przewodzi impuls do innych neuronów, narządów i mięśni

Węzły Ranviera

Przerwy między osłonkami mielinowymi.

Zakończenie presynaptyczne(kolbka końcowa)

Miejsce w którym akson uwalnia substancje chemiczne, które przechodzą przez szczelinę oddzielającą jeden neuron od drugiego.

Akson eferentny

Przewodzi informacje od danej struktury

Akson aferentny

Przewodzi informację do danej struktury

Interneuron/komórka wewnętrzna

Komórka której dendryty i akson zawierają się wewnątrz jednej struktury. Na przykład komórka wewnętrzna wzgórza to taka której akson i wszystkie dendryty są umiejscowione w obrębie wzgórza.

Glej/Nuroglej

Ogólna nazwa dla komórek glejowych

Astrocyty

Przypominają kształtem gwiazdę. Owijają się wokół synaps funkcjonalnie powiązanych z nimi aksonów. Otaczając połączenia między neuronami, izoluje je od krążących wokół substancji chemicznych.

Astrocyty

Naprzemiennie wchłania, a następnie uwalnia jony i neuroprzekaźniki wydzielane przez akson wspomagając synchronizacje blisko powiązanych neuronów ergo ich aksony mogą przewodzić informacje falami - są istotne dla generowania rytmów np oddechowy

Astrocyty

Rozszerzają naczynia krwionośne, aby mogły dostarczać więcej substancji odżywczych do obszarów mózgu o podwyższonej aktywności.

Mikroglej

Komórki niewielkich rozmiarów. Działają jak element układu odpornościowego, oczyszczając mózg z wirusów i grzybów. Namnażają się po uszkodzeniu mózgu i usuwają martwe lub uszkodzone neurony. Biorąc udział w uczeniu się - usuwanie najsłabszych synaps

Oligodendrocyty

Tworzą osłonkę mielinową otaczającą i izolującą niektóre aksony w mózgu i rdzeniu kręgowym

Komórki Schwanna

Tworzą osłonkę mielinową otaczającą i izolującą niektóre aksony w obwodowym układzie nerwowym

Glej Radialny

Kieruje migracją neuronów, a także ich dendrytów i aksonów w trakcie rozwoju zarodkowego. Po zakończeniu rozwoju zarodkowego większość komórek gleju radialnego różnicuję się w neurony, a mniejsza liczba w astrocyty i oligodendrocyty

Bariera Krew - Mózg

Mechanizm niepozwalający dostać się niepożądanym substancjom do mózgu

Komórki sródbłonka

Budulec bariery krew-mózg. Tworzą ściany naczyń włosowatych. W innych tkankach komórki te oddzielone są od siebie małymi szczelinami, w mózgu są tak ściśle połączone, że blokują przejście wirusów, bakterii i innych szkodliwych substancji

Wada bariery krew mózg

Nie pozwala na przenikanie większości wartości odżywczych

Co przenika przez barierę krew - mózg bez specjalnego mechanizmu

Małe cząsteczki nieposiadające ładunku elektrycznego - tlen, dwutlenek węgla, woda; substancje łatwo rozpuszczające się w tłuszczach błony komórkowej - witamina A i D, wszystkie substancje psychoaktywne.

Transport aktywny

Proces w którym specjalne białka, zużywając energię, przepompowują cząsteczki z krwi do tkanki mózgowej.

Jakie są substancje transportowane aktywnie?

Substancje transportowane aktywnie do m. in glukoza(główne paliwo mózgu), aminokwasy(elementy budulcowe białek), puryny, cholina, kilka witamin i żelazo.