question |
réponse |
jak wykonuje się preparat nerwowo-mięśniowy z żaby? commencer à apprendre
|
|
ogłuszyć, zniszczyć mózg i rdzeń kręgowy igłą preparacyjną; ściągnąć skórę; wypreparować nerw kulszowy ze splotem lędźwiowym i mięsień łydkowy ze ścięgnem Achillesa; oddzielić mięsień łydkowy od kości do wysokości stawu kolanowego; wyciąć staw z mięśniem
|
|
|
podstawowe przyrządy używane w pracowni fizjologicznej commencer à apprendre
|
|
indukcyjny aparat saneczkowy du Bois-Reymonda, elektrody szpilkowe, przerywacze elektryczne, przerywacz rtęciowy Bernsteina, miograf, kimograf
|
|
|
do czego służy indukcyjny aparat saneczkowy du Bois-Reymonda? commencer à apprendre
|
|
aparat wytwarza impulsy elektryczne, służące do pobudzania tkanek
|
|
|
do czego służą elektrody szpilkowe? commencer à apprendre
|
|
do bezpośredniego przekazywania bodźców elektrycznych
|
|
|
do czego służą przerywacze elektryczne? commencer à apprendre
|
|
urządzenia do zamykania i przerywania prądu (klucze)
|
|
|
do czego służy przerywacz rtęciowy Bernsteina? commencer à apprendre
|
|
służy do wytwarzania impulsów o dużej częstotliwości
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
przyrząd do mechanicznego rejestrowania zjawisk ruchowych (stolik, dźwignia, pisak)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
przyrząd przesuwający płaszczyznę, na której znaczy się wykres badanych zjawisk
|
|
|
skurcz pojedynczy - co to? commencer à apprendre
|
|
Skurcz wywołany pojedynczym bodźcem progowym lub nadprogowym
|
|
|
skurcz izotoniczny - co to? commencer à apprendre
|
|
skurcz, w trakcie którego zmienia się długość kurczącego się mięśnia, a napięcie jest stałe
|
|
|
skurcz izometryczny - co to? commencer à apprendre
|
|
skurcz w trakcie którego długość mięśnia nie zmienia się, a zmienia się napięcie
|
|
|
skurcz auksotoniczny - co to? commencer à apprendre
|
|
skurcz, w trakcie którego zmienia się zarówno długość jak i napięcie mięśnia
|
|
|
jakie fazy można wyróżnić na krzywej izotonicznego skurczu pojedynczego? commencer à apprendre
|
|
faza utajonego pobudzenia, faza skurczu, faza rozkurczu
|
|
|
faza utajonego pobudzenia - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
obejmuje czas upływający między zadziałaniem na mięsień skutecznego bodźca, powodującego powstanie w błonach komórek mięśniowych potencjałów czynnościowych a początkiem skurczów komórek
|
|
|
faza skurczu - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
odpowiada momentowi wnikania filamentów cienkich (aktynowych) między filamenty grube (miozynowe)
|
|
|
faza rozkurczu - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
odpowiada momentowi wysuwania się filamentów cienkich (aktynowych) z pomiędzy grubych (miozynowych)
|
|
|
czas trwania skurczu pojedynczego dla żaby commencer à apprendre
|
|
wynosi około 100ms z tego na okres utajonego pobudzenia przypada około 10ms, na okres skurczu 40 ms i rozkurczu 50 ms
|
|
|
bodziec (podnieta) - co to? commencer à apprendre
|
|
nagła i dostatecznie silna zmiana w środowisku zewnętrznym lub wewnętrznym, która powoduje wzbudzenie impulsu nerwowego czyli przejście komórki ze stanu spolaryzowanego do czynnego stanu depolaryzacji
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
zdolność reagowania żywych komórek na działanie różnych bodźców zmianą swej struktury lub wszczęciem, nasileniem albo osłabieniem charakterystycznej dla tych komórek funkcji
|
|
|
podział bodźców ze względu na wielkość (siłę) podniety commencer à apprendre
|
|
podprogowe, progowe, ponadprogowe, maksymalne, ponadmaksymalne
|
|
|
bodźce podprogowe - co to? commencer à apprendre
|
|
bodźce, które nie przełamują stanu spoczynkowego drażnionego neuronu
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
bodźce, które przełamują próg pobudliwości, jest to pierwsza podnieta skuteczna, wywołująca minimalny wizualny efekt, która jest zarazem miarą wrażliwości nerwu na podniety
|
|
|
od czego zależy skuteczność bodźca? commencer à apprendre
|
|
od rodzaju bodźca, siły bodźca i czasu jego działania
|
|
|
sumowanie podniet podprogowych - kiedy następuje? commencer à apprendre
|
|
następuje, gdy tkanka jest drażniona serią podniet podprogowych, szybko następujących po sobie
|
|
|
sumowanie podniet podprogowych - mechanizm działania commencer à apprendre
|
|
każda z podniet podprogowych nie daje reakcji, ale wywołuje pobudzenie miejscowe, które nie rozprzestrzenia się ale pozostawia ślad; przy kilku podnietach działających kolejno pobudzenia te sumują się, aż będzie osiągnięta wielkość progowa
|
|
|
właściwości fizjologiczne włókien mięśniowych commencer à apprendre
|
|
pobudliwość, zdolność przewodzenia fali pobudzenia, kurczliwość
|
|
|
pobudliwość - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
zdolnością wytwarzania potencjału czynnościowego w odpowiedzi na działanie bodźców (funkcja związana z sarkolemą)
|
|
|
zdolność przewodzenia fali pobudzenia - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
wzdłuż całego swojego przebiegu (funkcja związana z sarkolemą)
|
|
|
kurczliwość - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
zdolnością do skracania się pod wpływem pobudzenia (funkcja związana z miofibrylami znajdującymi się w sarkoplazmie)
|
|
|
co jest możliwe dzięki skurczom mięśni szkieletowych zachodzących pod wpływem impulsów nerwowych? commencer à apprendre
|
|
przemieszczanie się organizmu w przestrzeni, zmiany ułożenia części ciała względem siebie, utrzymanie postawy ciała
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
75% -woda; 20% - białko; 5% - inne (ATP, fosfokreatyna)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
białka strukturalne (50% - kurczliwe, 20% - inne); białka rozpuszczalne (20% - albuminy, 10% - enzymatyczne)
|
|
|
warstwy tkanki łącznej mięśnia szkieletowego commencer à apprendre
|
|
namięsna (epimysium), omięsna (perimysium), śródmięsna (endomysium)
|
|
|
namięsna (epimysium) - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
warstwa, która wnika do wnętrza mięśnia, dzieląc go na pęczki, łączy zatem włókna mięśniowe
|
|
|
omięsna (perimysium) - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
|
|
|
śródmięsna (endomysium) - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
warstwa tkanki łącznej, która otacza pojedyncze włókno mięśniowe w pęczku mięśniowym
|
|
|
jak mięsień łączy się z kością? commencer à apprendre
|
|
za pomocą ścięgna, czyli pasma mocnej tkanki łącznej
|
|
|
miofibryle - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
zajmują 80 % objętości włókna i mają poprzeczne prążki spowodowane naprzemiennym występowaniem w nich odcinków (prążków) jasnych – izotropowych (odcinki I) i odcinków (prążków) ciemnych – anizotropowych (odcinki A)
|
|
|
skąd bierze się poprzeczne prążkowanie całego mięśnia? commencer à apprendre
|
|
w sąsiadujących ze sobą miofibrylach odcinki jasne i ciemne stykają się ze sobą i w ten sposób tworzą poprzeczne prążkowanie całego mięśnia
|
|
|
jaka linia określa granice sarkomeru? commencer à apprendre
|
|
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
liczne nitki białkowe, z których składają się miofibryle
|
|
|
jakie miofilamenty można wyróżnić w obrębie sarkomeru? commencer à apprendre
|
|
miofilamenty (nitki) grube i miofilamenty (nitki) cienkie
|
|
|
miofilamenty (nitki) grube - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
zbudowane z miozyny, leżą w partii centralnej sarkomeru i tworzą ciemny odcinek A
|
|
|
miofilamenty (nitki) cienkie - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
zbudowane z aktyny; przyczepione są jednym końcem do linii Z ograniczających sarkomer, wchodzą częściowo z obu stron między nitki grube, z nich głównie zbudowany jest jasny odcinek miofibryli I
|
|
|
jakie białka wchodzą w skład sarkomeru? commencer à apprendre
|
|
aktyna, miozyna, tytyna, alfa-aktynina, nebulina
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
łączy filamenty miozynowe z linią Z
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
białka towarzyszące aktyny commencer à apprendre
|
|
tropomiozyna, troponina (troponin-complex Tn)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
TnI - hamująca; TnT- odpowiedzialna za przyłączanie tropomiozyny; TnC - dpowiedzialna za przyłączanie Ca2+
|
|
|
układ sarkotubularny - funkcja commencer à apprendre
|
|
Uwalnianie i usuwanie jonów wapnia do/z sarkoplazmy; stanowi morfologiczne podłoże, po którym pobudzenie przekazywane jest z układu pobudliwego na układ kurczliwy, tzn. z sarkolemy na miofibryle
|
|
|
co wchodzi w skład układu sarkotubularnego? commencer à apprendre
|
|
siateczka sarkoplazmatyczna (retikulum sarkoplazmatyczne) i kanalikowy układ poprzeczny (układ T)
|
|
|
rola siateczki sarkoplazmatycznej w układzie sarkotubularnym commencer à apprendre
|
|
tworzy sieć drobnych kanalików, których wnętrze wypełnione jest płynem pozakomórkowym, zwykle w okoloicy linii Z kanaliki rozszerzają się i tworzą tzw. cysterny, w których znajduja się ziarnistości magazynujące znaczne ilości wapnia
|
|
|
rola kanalika poprzecznego (kanalika T) w układzie sarkotubularnym commencer à apprendre
|
|
powstaje wskutek uwypuklenia się sarkolemy do wnętrza włókna mięśniowego, zaczyna sie i kończy na powierzchni sarkolemy, czyli łączy wnętrze włókna mięśniowego z otaczającym je środowiskiem
|
|
|
ślizgowa teoria skurczu - mechanizm commencer à apprendre
|
|
wciąganie cienkich nitek aktyny pomiędzy grube nitki miozyny (nitki nie zmieniają przy tym swojej długości), wciąganie następuje dzięki ruchowi poprzecznych mostków (główka miozyny zaczepia się o nitki aktyny), energii dostarcza rozpad ATP
|
|
|
ślizgowa teoria skurczu - rola jonów wapnia Ca2+ commencer à apprendre
|
|
jony wapnia, uwolnione podczas pobudzenia z ziarnistości cystern, tworzą ogniwa łączące ze sobą dodatnio naładowane końce mostków z ujemnie naładowanymi miejscami na nitkach aktyny (aktyna i miozyna łączą się w aktomiozynę za pomocą wapnia)
|
|
|
co uruchamia elementy kurczliwe w pobudzonym mięśniu? commencer à apprendre
|
|
wolne jony wapnia uwolnione przez potencjał czynnościowy
|
|
|
co blokuje działanie hamujące łączenie się aktyny z miozyną w okresie rozkurczu układzie troponina-miozyna commencer à apprendre
|
|
wzrost przepuszczalności błony cystern i uwalnianie zmagazynowanych jonów wapnia, które dyfundują pomiędzy miofilamenty i wiąża się z układem troponina-tropomiozyna
|
|
|
co aktywuje enzym ATP-azę miozynową? commencer à apprendre
|
|
|
|
|
ATP-aza miozynowa - funkcja commencer à apprendre
|
|
rozkładając ATP uwalnia energię dla skurczu mięśni
|
|
|
co dzieje się z nadmiarem jonów wapnia Ca2+ w sarkompazmie? commencer à apprendre
|
|
nadmiar jonów wapnia usuwają z sarkoplazmy kanaliki siateczki sarkoplazmatycznej, kumulując je w ziarenkach cystern (reakumulacja)
|
|
|
co dzieje się z jonami wapnia Ca2+ w trakcie skurczu? commencer à apprendre
|
|
jony wapnia przechodzą przez błony z cystrn siateczki (wysokie stęzenie) do włókienek mięśniowych (niskie stęzenie), po skurczu przenoszone są przeciw kierunkowi spadku stężeń (pompa wapniowa, pracująca na koszt energii ATP)
|
|
|
sprzężenie pobudzeniowo-skurczowe - schemat commencer à apprendre
|
|
Ca2+ uruchamiają elementy kurczliwe -> wzrost przepuszczalności błony cystern uwalnianie zmagazynowanych Ca2+, które wiążą się z układem troponina-tropomiozyna -> aktomiozyna aktywuje ATP-azę miozynową -> usuwanie nadmiarów Ca2+ z sarkoplazmy -> skurcz
|
|
|
co dzieje się z ATP w czasie skurczu? commencer à apprendre
|
|
rozkłada się na ADP i nieorganiczny ortofosforan, a uwalniana przy tym energia chemiczna zamieniana jest na energię mechaniczną pracy oraz ciepło
|
|
|
skąd bierze się energia do odtworzenia ATP? commencer à apprendre
|
|
energii do odtworzenia ATP (niewielki zapas energii w mięśniu) dostarczają procesy rozkładu związków organicznych: głównie glikoliza i proces fosforylacji tlenowej; źródłem najszybciej dostarczanej energii do odbudowy ATP jest fosfokreatyna
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
do resyntezy ATP dochodzi kosztem energii wyzwalanej przy rozpadzie 2 cząsteczek ADP, z powstawaniem AMP; w pracującym mięśniu rośnie poziom ADP i AMP
|
|
|
funkcje ATP w mięśniu szkieletowym commencer à apprendre
|
|
dostarcza energii dla pompy sodowo-potasowej, jest źródłem energii dla wytworzenia mostków miozynowo-aktynowych, dostarcza energii dla pompy wapniowej w siateczce sarkoplazmatycznej, jest niezbędny do rozłączenia mostków miozynowo-aktynowych
|
|
|
od czego zależy siła (amplituda) skurczu? commencer à apprendre
|
|
ilości włókien mięśniowych uczestniczących w reakcji i ilości włókien nerwowych pobudzonych powyżej progu pobudliwości oraz sumowania przestrzennego i czasowego (falowego)
|
|
|
sumowanie przestrzenne - co to? commencer à apprendre
|
|
sumowanie skurczów poprzez zwiększenie ilości kurczących się jednocześnie jednostek motorycznych
|
|
|
sumowanie czasowe (falowe) - mechanizm commencer à apprendre
|
|
zachodzi przez zwiększenie liczby impulsów napływających w jednostce czasu do poszczególnych jednostek motorycznych; następuje wzrost ich częstotliwości kurczenia się
|
|
|
sumowanie czasowe (falowe) - na czym polega? commencer à apprendre
|
|
polega na schodkowym nakładaniu się następujących po sobie skurczów w pojedynczej jednostce motorycznej i obserwowane jest wtedy, gdy kolejny skurcz następuje przed całkowitym zakończeniem poprzedniego
|
|
|
sumowanie przestrzenne i czasowe w warunkach fizjologicznych commencer à apprendre
|
|
w warunkach fizjologicznych sumowanie przestrzenne i czasowe zachodzi zazwyczaj jednocześnie w obrębie tego samego, kurczącego się mięśnia
|
|
|
jaką amplitudę ma zsumowany skurcz? commencer à apprendre
|
|
zsumowany skurcz ma amplitudę większą niż skurcz pojedynczy
|
|
|
dlaczego zsumowany skurcz ma amplitudę większą niż skurcz pojedynczy? commencer à apprendre
|
|
tłumaczy się to kumulacją jonów wapnia w sarkoplazmie miocytu, co pozwala na dłuższe utrzymanie się szczytowej aktywności elementów kurczliwych i zwiększenie pobudliwości mięśnia na kolejno działające bodźce skurczowe
|
|
|
jakie białka utrzymują układ heksagonalny mięśnia commencer à apprendre
|
|
stabilizacyjne białka wewnątrzsarkomerowe: miomezynę, nebulinę i tytynę (konektyna)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
miomezyna - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
wewnątrzsarkomerowe białko; łączy sąsiadujące ze sobą ogonki miozynowe
|
|
|
jakie białka odpowiadają za spoczynkowy tonus mięśnia commencer à apprendre
|
|
tytyna, miomezyna i nebulina są odpowiedzialne za spoczynkowy tonus mięśnia, tworząc tzw. równoległy element sprężysty mięśnia
|
|
|
co dzieje się w trakcie rozciągania mięśnia? commencer à apprendre
|
|
narasta bierne napięcie mechaniczne – mięsień wykazuje sprężystość – elastyczność
|
|
|
od czego zależy sprężystość mięśnia? commencer à apprendre
|
|
elementów kurczliwych; elementów sprężystych ułożonych w stosunku do mięśnia równolegle (tytyna i śródmięsna i omięsna); elementów sprężystych ułożonych w stosunku do mięśnia szeregowo (ścięgna na obu końcach)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
jest rozciągliwa w obrębie prążka I; działa jak guma – gdy mięsień jest rozciągany rozciąga się razem z nim, ale przy dalszym rozciąganiu chroni strukturę sarkomeru; przeciwdziała biernemu rozciąganiu mięśnia i wpływa na szybkość skracania się mięśnia
|
|
|
Laminina i dystrofina - co to? commencer à apprendre
|
|
to zewnątrzkomórkowe białka podporowe, które tworzą połączenie cytoszkieletu i sarkolemmy z macierzą zewnątrzkomórkową
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
białko utrzymujące przestrzenne uporządkowanie filamentów, rozciągając się od sarkolemmy przez linię Z aż do błony jądra komórkowego
|
|
|
zmęczenie mięśnia - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
ograniczenie lub niezdolność wykonywania skurczu; zmniejszenie generowanej siły, szybkości skurczu i wydłużenie czasu koniecznego na wypoczynek; jest to reakcja fizjologiczna chroniąca przed nadmiernym wysiłkiem
|
|
|
zmęczenie mięśnia - procesy w mięśniu commencer à apprendre
|
|
nasilenie procesów beztlenowego pozyskiwania energii w skutek czego narasta stężenie kwasu mlekowego i obniża się pH i wzrasta stężenie nieorganicznych fosforanów (rozpad ATP), spowalnia to uwalnianie Ca2+ z cystern SR; zmniejszenie tempa resyntezy ATP
|
|
|
przykurcze - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
dochodzi do nich przy znacznym zmęczeniu mięśniowym; przyczyną jest znaczne wyczerpanie ATP; brak możliwości rozłączenia mostków
|
|
|
stężenie pośmiertne - charakterystyka commencer à apprendre
|
|
bezpośrednio po śmierci mięśnie tracą swą elastyczność i pobudliwość; zanika poprzeczne prążkowanie; pojawia się kilka godzin po zgonie; rozwija się szybciej w mięśniach o intensywnym wysiłku (mm. gładkie, serce, przepona, mm. głowy, tułowia i kończyn)
|
|
|
stężenie pośmiertne - procesy w mięśniu commencer à apprendre
|
|
masowe połączenie się główek miozyny z aktyną; ustanie odtwarzania ATP; po 1-6 dniach w wyniku autolizy białek stężenie ustępuje; to nie skurcz tylko sztywność (rodzaj przykurczu)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
gdy mięsień ulega skróceniu
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
gdy mięsień ulega wydłużeniu
|
|
|