jarmuła

Konstytucja marcowa

17.03.1921

przewrót majowy

12-14.05.1926

atak ZSRR na Polskę

17.09.1939

manifest PKWN

22.07.1944

kiedy wprowadzono stan wojenny

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku wladze PRL wprowadzity na terenie catego kraju stan wojenny.

Jedrzej Moraczewski

premier Polski (1918-1919), polityk socjalistyczny, wspóltwórca niepodieglego panstwa polskiego.

Wincenty Witos

trzykrotny premier Polski, dzialacz ruchu ludowego, przywódca Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast".

Wladyslaw Mikolajczyk

Wiadystaw Mikolajczyk byl premierem rzadu RP na uchodzstwie (1943-1944) i liderem PSL.

Walery Slawek

polityk sanacyjny, bliski wspólpracownik Józefa Pilsudskiego, trzykrotny premier Polski.

Edward "Rydz" Smigly

marszałek Polski, naczelny wódz w kampanii wizesniowej 1939, nastepca Pilsudskiego na stanowisku Generalnego Inspektora Sit Zbrojnych.

Eugeniusz Kwiatkowski

polityk i ekonomista, wicepremier i minister skarbu Il RP, wspóltwórca Gdyni i Centralnego Okregu Przemysiowego.

Bolesław Bierut

działacz komunistyczny, prezydent Polski (1947-1952), sekretarz PZPR, faktyczny przywódca PRL w latach 40. i 50.

Anna Walentynowicz

dzialaczka opozycji antykomunistycznej, wspólzalozycielka „Solidamosci", jej zwolnienie z pracy w Stoczni Gdanskiej stalo sie impulsem do strajku w sierpniu 1980 г.

Karol Wojtyla

papiez Jan Pawel II, glowa Kosciola katolickiego (1978- 2005), jeden z najwazniejszych duchownych XX wieku, swiety Kosciota katolickiego.

Jacek Kuroń

Jacek Kuron opozycjonista PRL, wspólzalozyciel KOR, dzialacz „Solidarnosci", minister pracy w III RP.

Jan Rulewski

dzialacz opozycji w PRL, uczestnik protestów robotniczych, senator i poset RP.

Lech Wałesa

przywódca „Solidarosci", prezydent Polski (1990-1995), laureat Pokojowej Nagrody Nobla.

Wojciech Jaruzelski

general, I sekretarz PZPR, premier i prezydent PRL, wprowadzit stan wojenny w 1981 г.

Leopold Okulicki

general, ostatni komendant Armii Krajowej, skazany w procesie szesnastu w Moskwie.

Jerzy Popieluszko

ksiadz, kapelan „Solidarosci", zamordowany przez Sluzbe Bezpieczenstwa w 1984 г.

PKWN

Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego

NSZZ "S"

Niezalezny Samorzadny Zwiazek Zawodowy „Solidamosc"

PZPR

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

KOR

Komitet Obrony Robotników

MBP

Ministerstwo Bezpieczenstwa Publicznego

BBWR

Bezpartyjny Blok Wspólpracy z Rzadem

AK

armia krajowa

PSL

Polskie Stronnictwo Ludowe

ROPCiO

Ruch Obrony Praw Cztowieka i Obywatela

Nowela sierpniowa

(1926) - nowelizacja konstytucji marcowej z 2 sierpnia 1926 roku, wprowadzona po zamachu majowym Józefa Piłsudzkiego. Wzmacniała władze prezydenta, pozwalajac mu m.in. na rozwiazywanie Sejmu i Senatu oraz wydawanie dekretów z mocą ustawy w przerwach

Sanacja

obóz polityczny rządzący Polska w latach 1926-1939, powstały po przewrocie majowym Piłsudzkiego. Sanacja ograniczyła demokracje, wprowadziła autorytarne rządy i represje wobec opozycji.

Manifest lipcowy

(22 lipca 1944) - dokument ogłoszony przez Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN) w Chełmie, w którym komuniści deklarowali powstanie nowej władzy w Polsce, podporządkowanej ZSRR.

„Mata stabilizacja"

okres rządów Władysława Gomułki w PRL (1956- 1970). Charakteryzował sie względnym uspokojeniem sytuacji politycznej po stalinizmie, poprawa warunków życia, ale jednocześnie stagnacja gospodarcza i ograniczona liberalizacja systemu komunistycznego.

Holocaust

zaglada Zydów dokonana przez IIl Rzesze podczas lI wojny swiatowej. W latach 1941-1945 nazisci wymordowali ok. 6 milionów Zydów w obozach zaglady, gettach i masowych egzekucjach.

kiedy został wprowadzony złoty

29.04.1924

Przed 1989 rokiem Polska miata tylko trzech sasiadów:

Niemiecka Republike Demokratyczna, Czechostowacje i Zwiazek Radziecki.

kto reprezentował Polskę na konferencji wersalskiej

Roman Dmowski i Ignacy Paderewski

2 najwazniejsze decyzje w zakresie funkcjonowania panstwa podjete bezposrednio po dokonaniu przewrotu majowego:

Nowela sierpniowa i Ograniczenie roli partii politycznych i parlamentu

referendum ludowe wladze komunistyczne przeprowadzily w roku

1946

pierwszy sekretarz KC PZPR

Bolesław Bierut

stalinogród

katowice

wtadze komunistyczne internowaly prymasa

Stefana Wyszyńskiego (1953)

Prezydenci II RP

Gabriel Narutowicz -Stanistaw Wojciechowski- Ignacy Moscicki

2 mniejszości IIRP

Ukraińcy, Żydzi

Postulaty porozumien sierpniowych 1980:

1. Zagwarantowanie prawa do strajku oraz bezpieczenstwa strajkujacym i osobom wspomagajacym. 2. Zagwarantowaé automatyczny wzrost ptac równolegle do wzrostu cen i spadku wartosci pieniadza.