hist kartk

Wielka Emigracja

masowy wyjazd Polaków po klęsce powstania. Emigranci skupiali się głównie we Francji i tworzyli stronnictwa polityczne.

Rabacja galicyjska

bunt chłopski w Galicji w 1846 roku, inspirowany przez Austriaków, wymierzony przeciw szlachcie.

Bitwa pod Ostrołęką

26 maja 1831 roku, krwawa klęska Polaków. Złamała ofensywne możliwości powstania. Nie posłuchanie taktyki Ignacego.(cozahistoria)

Ziemie zabrane

obszary Rzeczypospolitej przyłączone bezpośrednio do Rosji po rozbiorach. Były gorzej traktowane niż Królestwo Polskie i podlegały rusyfikacji. To tam rozpoczęto silniejsze represje wobec Polaków.

Towarzystwo Patriotyczne

organizacja spiskowa założona przez Waleriana Łukasińskiego. Jej celem była niepodległość Polski i walka z Rosją.

Dekabryści

rosyjscy oficerowie, którzy w 1825 roku wystąpili przeciw absolutyzmowi cara. Ich nieudane powstanie było inspiracją dla polskich spiskowców

Trójzaborowe powstanie

plan z 1846 roku zakładający powstanie jednoczesne w trzech zaborach, zakończone klęską.

Hotel Lambert

stronnictwo emigracyjne skupione wokół księcia Czartoryskiego. Popierało monarchię konstytucyjną i działania dyplomatyczne.

Filomaci

tajna organizacja młodzieży wileńskiej, założona przez Adama Mickiewicza i jego przyjaciół. Dążyli do odrodzenia narodowego przez pracę nad sobą i edukację.

Aleksander I

car Rosji i król Polski po kongresie wiedeńskim. Nadał Królestwu konstytucję, która dawała dużą autonomię, lecz szybko zaczął ją ograniczać. Początkowo cieszył się sympatią Polaków, ale z czasem stracił poparcie.

Adam Jerzy Czartoryski

arystokrata, wychowany w Petersburgu, doradca cara Aleksandra I. Na emigracji po powstaniu stanął na czele obozu politycznego Hotel Lambert. Działał na rzecz sprawy polskiej głównie drogą dyplomacji.

Walerian Łukasiński

oficer, twórca Towarzystwa Patriotycznego. Uwięziony w 1822 roku, spędził ponad 40 lat w carskich więzieniach, stając się symbolem oporu.

Józef Chłopicki

generał, pierwszy dyktator powstania listopadowego. Szybko podał się do dymisji, bo nie wierzył w zwycięstwo Polaków.

Piotr Wysocki

podporucznik i nauczyciel w Szkole Podchorążych. W nocy 29/30 listopada 1830 roku stanął na czele spisku i rozpoczął powstanie listopadowe.

Emilia Plater

szlachcianka z Litwy, która walczyła w powstaniu z bronią w ręku. Stała się symbolem patriotyzmu kobiet i bohaterstwa.

Szymon Konarski

emisariusz demokratyczny, organizator spisków, stracony przez Rosjan

Jakub Szela

przywódca chłopskiego buntu w Galicji, symbol rabacji

Józef Zajączek

generał napoleoński, a później namiestnik Królestwa Polskiego. Utracił realny wpływ na sprawy państwa, bo Konstanty faktycznie sprawował władzę wojskową i polityczną. Znany był z uległości wobec Rosji.

Wielki książę Konstanty

brat cara, naczelny dowódca armii polskiej. Słynął z brutalności i gnębienia oficerów, budząc ogromną niechęć wśród Polaków. Jego polityka przyczyniła się do wybuchu powstania.

Nikołaj Nowosilcow

rosyjski senator i namiestnik w praktyce, pełnomocnik cara w Warszawie. Zasłynął jako symbol ucisku, wprowadzał cenzurę i nadzorował tajną policję.

Joachim Lelewel

historyk i polityk, związany z demokratami. Był ideologiem powstania i później współtwórcą emigracyjnych stronnictw.

rusyfikacja

narzucanie języka, kultury i obyczajów rosyjskich innym narodom pod panowaniem Rosji Polegała na wprowadzaniu języka rosyjskiego do szkół urzędów ograniczaniu języka i kultury narodowej także represjach wobec tych którzy sprzeciwiali się władzy carskiej.

Królestwo kongresowe

zwane też Królestwem Polskim, powstało w 1815 roku na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego po upadku Napoleona.

Konstytucja oktrojowana

to ustawa zasadnicza nadana państwu przez monarchę, a nie uchwalona przez przedstawicieli narodu władca sam decyduje o jej treści i zakresie swobód obywatelskich, nie poddając jej pod debatę ani głosowanie.

Powstanie listopadowe

zbrojne wystąpienie Polaków w latach 1830–1831 przeciwko władzy cara w krol.pl. Było próbą odzyskania niepodległości i obrony konstytucji Królestwa reszta w chacoe

Rzeczpospolita Krakowska

powst 1815r na mocy postanowień kongresu wied wolne miasto o ograniczonej samodzielności pod ochroną państw zaborczych Miało własną konst sejm jego władze mogły podejmować decyzje w spr wewn choć poli zagraniczna i wojsko były kontrolowane przez mocarstwa

Represje

to działania stosowane przez władzę w celu ukarania lub zastraszenia osób sprzeciwiających się jej decyzjom. Mogą mieć różną formę – np. kary więzienia, konfiskaty majątku, wygnanie, zesłanie na Syberię, kary cielesne czy nawet egzekucje.