GOTYK

gotyk czas

pół XIIw zakon Benedyktynów i cystersów

GOTYK definicja

XV wieku Leon Battisa Gotyk oznacza styl Gotów, a więc barbarzyńców. Dla Włochów styl gotycki był synonimem złego smaku. Architektura gotycka nie była jednak związana z ludem Gotów.

Cechy ogólne

wzniosła odwzorowanie boskości istotną rola światła szkielet budowy łuku ostrego, sklepienia krzyżowo-żebrowego i systemu łuków przyporowych, odciążających ściany budowli. Lekkości dodawały sterczyny – wieńczące wieżyczki.

?

sklepienie gwieździste

?

sklepienie krzyżowo żebrowe

?

sklepienie kryształowe

?

sklepienie sieciowe

?

sklepienie wiązane

?

sklepienie wachlarzowe

?

sklepienie palmowe

służka

służka

zwornik

szczytowy kliniec zazwyczaj bogato dekorowany i zdobiony

maswerk

dekoracyjny architektoniczny wzór/detal odkuty z kamienia lub cegieł. użyty do dekoracji górnego okna motyw rybiego pęcherza trój i czteroliscia

rozeta okienna

duży okrągły otwór okienny wypełnionym dekoracją końcetryczną - maswerkiem i witrażem

pinakiel

mała wieżyczka spełniająca funkcję zdobnicze i dociążające na iglicy - żabki na szczycie - kwiaton

kwiaton

detal architektoniczny wykonany w kształcie kwiatu o rozłożystych pączkach stanowił zakończenie iglicy

czołganka, żabka

stylizowany liść z daleka przypominający żabę dekorowano nią gzymsy lub wimpergi - zwieńczenia pinakli

wimperga

trójkątne zwięnczenie otworu okiennego lub portalu, którego dolną krawędzią jest łuk

kapitele

dekoracja roślinna

.

.

wysklepki

małe pole sklepienia będące pod kątem w stosunku do pobliskich powierzchni

ażurowy

diafaniczny

arhitektura obronna

mury zamków poprzedzone mostem zwodzonym -barbakan (przedbramnie) - bramy - blanki - wertykalizm - krenelaże

krenelaże blanki

t. zwieńczenie muru obronnego lub baszty w kształcie prostokątnych ścianek (zębów), po bokach których są prześwity umożliwiające strzelanie;

zamek

samodzielne dzieło obronne zabudowie zwartej powstałe w kresie średniowiecza łączy dominującą funkcję obronną z mieszkalną i gospodarczą

machikuły

Rodzaj ganka wspartego na kroksztynach, wystającego przed lico zewnętrzne muru, zaopatrzonego w otwory strzelnicze przez które można było lać np. gorącą smołę

Baszta

budowla obronna, stanowiąca element starożytnego i średniowiecznego muru obronnego w postaci wysunięcia jego fragmentu przed lico i wzniesienia ponad jego poziom

Pieta

sztukach plastycznych przedstawienie Matki Boskiej trzymającej na kolanach martwego Jezusa Chrystusa.

.

zwiastowanie

.

zwiastowaie

.

zaśnięcie marii

.

wniebowzięcie Marii

.

koronacja NMP

.

drzewo jessego

madonna z dzieciątkiem piękna madonna gotyki kontrapost przekazanie jabłka - przekazanie grzechu, ostentacjqa genitalium

rzeżba

postaci pełne wdzieku wyrazu ekspresja swobodn gesty realistyczna mikika twarzy wzory z antyku - kontrapost polichromia

malarstwo

fresk minatury tempera na drewni pojawienie sie tematyki świeckiej relizmperspektywa intuicyjna

Opacrwo sr denis paryż 1144

pierwszy raz zastosowano system przyporowy

gotyk we francji cechy ogólne

3-5 nawowa krótki transept, plan podlużny w rzucie krzyża łacińskiego orientowana dwuwieżowa fasada wieniec kaplic piaaskowiec

symbolika katedry bóg jest architektem

wizja nieba apokaliptyczna niebiańska Jerozolima

symbolika cz2

NARTEKS - początek chrzest, NAWA GŁÓWNA - życie pielgrzymka PREZBITERIUM - symbol zbawienia, dom boga, niebiańska Jerozolima KWADRAT - ziemia 4 kierunki KRZYZ -męka pańska, SZEŚCIENNE BLOKI - świat bo kwadrat STRZELIŚTOŚĆ - dążenie do boga

Bazylika w Saint Denis

1444 pod Paryżem pierwowzór kated promienisty wieniec kaplic porzucenie romańskiej atywnośći, nekropolia królów francuskich ddy

Opat suger

stworzenie odpowiednika niebiańskiej Jerozolimy

św. dionizy

ważność światła pierwszy biskup Paryża patron francji opactwo benedyktynów

Faza wczesna

1144-1194 system wiązany sklepienie sześciopolowe 4 kondygnacje

Faza Klasyczna

1194 - XIII w maaswerk filary wiązkowe sklepienia krzyżowo żebrowe 3 kondygnacje

Faza dojrzała promienista

1230 - II poł XIV w redukcja murów przeszklone triforia maswerk promienisty Ślepy maswerk

Późny Płomienisty

XV - poł XVI w wzrost roli dekoracji łuk kształt oślego grzbietu rybi pęcherz

Notre dame bryła

Paryż XII - XIII w forma klasyczna 3 kondygnacje portale z łuków francuskich galeria królów kaminnna wertykalna diafaniczna nawa główna kryta dwspadowym dachem na skrzyżowaniu wysoka wieżyczka nawy flankowana dwoma wieżami system filarowo przyporowy

notre dame plan

5 nawowa na planie podłużnym w rzuci krzyża łacińskiego z krótkim transeptem i długim prezbiterium zamkniętym półkolistą apsydą od zahodu dwie wieże widoczne grzebienie przypór

blenda

wnęka w murze o wykroju arkady

Notre dame

w chartes 1194 - 1220 suknia NMP z czasów narodzin Chrystusa (północna wieża zaprojektowana później w stylu flamboyant)

...

. Notre dame w charles plan

Katedra Notre Dame

Remis 1211/50 - 1300 jean d orbais bogato dekorowana rzeźbami fasada z wapienia dwuwieżowa kościół koronacyjny dążenie do maksymalnej rdukcji ścian

.

Katedra Notre dame w remis pln

Notre dame w

Amiens 1220- 1270

...

Notre dame w Amiens plan 7 promienistych kaplic

artykulacja ścian goyckich

arkady - empory - triforium i clelestorium

katedra św piotra

w Beauvais 1225 nigdy nie ukończona - tylko prezbiterium

Kaplica pałacowa

Saint Chapelle Paryż 1241 -128 gotyk dojrzały Ufudowana przrez Ludwika XVI jako miejsce dla korony cierniowej dwukondygnacyjna uskokowe przypory zwieńczone pinaklami rozeta ufundowana przez Karola VIII w stylu flamboyant

Saint Chapelle plan

.

Kościół

Kościół św. trójcy Vendome

Portal królewski

1145 -1170 notre dame w chartes majestas domini frontalizm smukłość proporcji