ETYKA DLA PRAWNIKÓW

Czym jest Etyka?

Etyka to dział filozofii zajmujący się badaniem moralności, zasad i wartości, które kierują ludzkim postępowaniem

Na jakie pytania odpowiada Etyka?

Co jest dobre? Co jest złe? Jak powinniśmy postępować? Czy istnieją obiektywne normy moralne?

Czym jest moralność?

Moralność to zbiór norm i wartości, które określają, jakie zachowania są społecznie akceptowalne i uważane za właściwe

Co to jest Moralność Konwencjonalna?

Zbiór powszechnie akceptowanych reguł i zasad stworzone przez ludzi dla ludzi. Pochodzi z umowy społecznej.

Co to jest Moralność Krytyczna?

Moralność oparta na rozumie i uniwersalnych zasadach. Nie pochodzi z umowy społecznej

Zadaje pytanie: Jak zastosować zasady moralne w konkretnych dziedzinach życia?

Etyka Stosowana (praktyczna)

Zadaje pytanie: Czym są sądy moralne? Czy są obiektywne? Analizuje naturę pojęć moralnych i pytania o prawdę w etyce.

Metaetyka

Odpowiada na pytania: Czym jest dobre życie? Jak poprawić swój los w życiu? Czym jest szczęście? itp.

Teoria Wartości (aksjologia moralna)

Zadaje pytanie: „Jakie są poglądy moralne ludzi?”

Etyka Deskryptywną

Zadaje pytanie: „Co jest moralnie dobre lub złe?”

Etyka Normatywna

Jaki stosunek zakładają pozytywiści wobec relacji Moralność a Prawo?

To dwa osobne porządki

Jaki stosunek zakładają przedstawiciele prawa natury wobec relacji moralność a prawo?

Prawo musi być zgodne z moralnością

Czy przestrzeganie prawa jest równoznaczne z byciem moralnym?

Apartheid był legalny, ale czy był moralnie słuszny?

Na czym polega Problem Hume'a?

Nie można logicznie wyprowadzić normatywnego "powinno się" z czysto opisowego "jest"

Na czym polega Naturalizm w Etyce?

Na próbie powiązaniu faktów z wartościami

Na czym polega Dylemat Jorgensena?

Normy prawne nie mogą być prawdziwe lub fałszywe

Na czym polega Teoria Boskiego Rozkazu?

Czyn jest moralny, bo jest nakazany przez Boga, a niemoralny tylko dlatego, że Bóg go zabrania

Na czym polega Dylemat Eutyfrona (Platon)?

Czy coś jest dobre, bo Bóg tak nakazał, czy Bóg tak nakazał, bo coś jest dobre?

Co to jest "Commonsense Morality"?

Odnosi się od podstawowych, intuicyjnych przekonań moralnych, bardzo podstawowe zdroworozsądkowe przekonanie o moralności

Co to jest rozumowanie moralne?

Proces analizy i podejmowania decyzji etycznych w oparciu o normy moralne

Kto jest twórcą Deontologii?

Immanuel Kant

Kto jest twórcą Konsekwencjonalizmu?

Jeremy Benthan i John Stuart Mill

Kto jest twórcą Etyki Cnót?

Arystoteles

Działanie jest moralnie słuszne, jeśli wynika z zasady obowiązku.

Deontologia

Kłamstwo jest zawsze złe

Deontologia

Liczy się skutek działania, a nie samo działanie

Konsekwencjonalizm

Dobre działanie to takie, które przyniesie najwięcej dobra dla największej liczby osób

Konsekwencjonalizm

Moralność wynika z kształtowania dobrego charakteru

Etyka Cnót

Odwaga i uczciwość są cnotami

Etyka Cnót

Dylemat Wagonika - jaką decyzje podjąłby konsekwencjonalizm?

Przekierowanie/zrzucenie jest słuszne bo ratuje więcej osób

Dylemat Wagonika - jaką decyzje podjęłaby Deontologia?

Nie można celowo spowodować śmierci, nawet dla większego dobra.

Dylemat Wagonika - jaką decyzje podjęłaby Etyka Cnót?

Wybór powinien wynikać z rozwiniętej cnoty mądrości i współczucia

Kto jest autorem Dual Process Theory?

Joshua Greene

Jaki eksperyment podważył to że komputer nas naprawdę rozumie?

"Chiński Pokój" Searle'a

Jakie pytanie zadaje problem przyzwoitości?

Czy człowiek postępuje uczciwie tylko dlatego, że boi się, że jego postępek zostanie wykryty?

Przekonanie, że istnieje moralna prawda - niezależna od kultury, religii, mody czy osobistych opinii. Dobre i złe czyny mają swoją obiektywną wartość, którą możemy rozpoznać i która nie zmienia się z czasem.

Potoczna Teoria Moralności

Nasz podstawowy obowiązek moralny, to maksymalizowanie własnego dobrobytu i dbanie o własny interes

Egoizm Etyczny

Kto jest głównym zwolennikiem koncepcji Egoizmu Etycznego?

Ayn Rand

Jakie są problemy z Egoizmem etycznym?

np. zakłada że inni mogą działać w sposób niekorzystny dla nas, na poziomie makro okazuje się że kooperacja jest korzystna dla nas

Zakłada że nie ma obiektywnych standardów moralnych, działanie jest moralnie akceptowalne dlatego że jest dopuszczone przez zasady moralne danego społeczeństwa

Relatywizm Moralny

Jakie są problemy z Relatywizmem Moralnym?

np. zakłada że każdy należy do jednej, hermetycznej grupy moralnej która ma jeden zgodny światopogląd, a przekonania etyczne jednostki są wypadkową przekonań grupy

Twierdzi że nie ma czegoś takiego jak moralność

Nihilizm

Czy Nietzsche był nihilistą moralnym?

Nie

Reakcja/rozwinięcie Relatywizmu to?

Subiektywizm

Sądy moralne są wyrazem naszych osobistych uczuć, opinii bądź preferencji

Subiektywizm

Nie ma takiego czegoś jak moralność

Nihilizm

Moralne jest to co nam się podoba

Subiektywizm

Mówi że powinnismy postępować tak aby nasze życie było wolne od bólu i cierpienie - pełne szczęścia

Hedonizm

Jaki jest problem z Hedonizmem?

Pochodzenie szczęścia ze złych źródeł, fałszywe przekonania, ograniczenie autonomii

Na czym polega Maszyna Przeżyć Nowicka?

Na podłączeniu człowieka do maszyny wywołującej wybrane przez Ciebie uczucia

Kognitywista twierdzi że zdania o moralności mogą być prawdziwe lub fałszywe

Prawda

Non-kognitywista twierdzi że zdania moralne nie wyrażają sądów, nie mają warunków prawdziwości

Prawda

Non-kognitywista twierdzi że zdania o moralności mogą być prawdziwe lub fałszywe

Fałsz

Kognitywista twierdzi że zdania moralne nie wyrażają sądów, nie mają warunków prawdziwości

Fałsz

Na czym polega Teoria Błędu Mackiego?

Na tym że nie ma cech moralnych w tym świecie

Realizm moralny mówi nam że wartości moralne istnieją obiektywnie.

Prawda

Realizm moralny

Kognitywizm

Natuaralizm etyczny

Kognitywizm

Intuicjonizm

Kognitywizm

Emotywizm

Nonkognitywizm

Preskryptywizm

Nonkognitywizm

Ekspresywizm

Nonkognitywizm

Platonizm

Kognitywizm

Wszystkie zdarzenia, w tym decyzje moralne, są zdeterminowane przez prawa przyrody

Determinizm

Jeśli determinizm jest prawdziwy, wolna wola nie istnieje

Inkompatybilizm

Wolna wola może istnieć nawet w świecie zdeterminowanym

Kompatybilizm

Moralność to coś, z czym się rodzimy, jest wbudowana w nasz umysł

Natywizm

Moralność to coś, czego się uczymy - przez wychowanie, obserwację, kulturę

Empiryzm

Moralność to wynik samodzielnego rozumowania - wykorzystujemy rozum, by zrozumieć zasady etyczne

Racjonalizm

Kto jest autorem metafory jeźdźca i słonia?

Jonathan Haidt

Kto podzielił Rozwój Moralny człowieka na 3 poziomy?

Lawrence Kohlberg

Kto jest autorem Społeczno-Intuicjonistycznego modelu?

Jonathan Haidt

Jaki jest najpopularniejszy argument przeciwko "człowiekowi ekonomicznemu"?

Eksperyment Haidta

Wartości i zasady moralne zależą od opinii, przekonań czy emocji

Subiektywne

Wartości i zasady moralne nie zależą od opinii, przekonań czy emocji

Obiektywne

Zakłada że moralność jest kwestią gustu

Subiektywizm

Sądy moralne nie opisują faktów i nie mogą być prawdziwe ani fałszywe, bo są wyrazem emocji, uczuć lub postaw, a nie przekonań

Emotywizm

Nazwa problemu sformułowanego przez szkockiego filozofa Davida Hume’a dotyczącego niemożności wnioskowania, co powinno być, na podstawie tego, co jest

Gilotyna Hume'a

Zasady moralne i normy społeczne są tworzone przez ludzi, którzy zawierają między sobą umowę – milczącą lub wyrażoną – by móc żyć razem w pokoju i bezpieczeństwie

Umowa Społeczna

"I życie człowieka jest samotne, biedne, bez słońca, zwierzęce i krótkie."

Tomasz Hobbes

Istnieją obiektywne i uniwersalne zasady moralne, które wynikają z natury człowieka i świata, a nie z opinii, emocji czy woli społeczeństwa

Prawo Natury

Jacy są głowni przedstawiciele Prawa Natury?

Arystoteles i Tomasz z Akwinu

Jakich wyróżniamy dwóch najważniejszych przedstawicieli Utylitaryzmu?

Jeremy Bentham i John Stewart Mill

Dobro to to, co przynosi jak największe szczęście jak największej liczbie ludzi

Utylitaryzm

Czy uylitaryści twierdzą że dobro to realne mierzalne zjawisko

Prawda

”Czy bogowie lubią to co zbożne, dlatego że ono jest zbożne, cz też ono jest dlatego zbożne, że je bogowie lubią?”

Eutyfron

Czego połączeniem jest Utylitaryzm?

Konsekwencjonalizmu i Hedonizmu

Kto stworzył rachunek szczęśliwości?

Jeremy Bentham

Utylitaryzm pomija motywy działania, skupiając się na skutkach

Prawda

Utylitaryzm pomija skutki działania, skupiając się na motywach

Fałsz

Etyka Obowiązku

Deontologia

Kto jest twórcą Deontologii?

Immanuel Kant

Moralność to wypełnianie obowiązków wynikających z rozumu

Deontologia

„Działaj tylko wedle takich zasad, co do których mógłbyś chcieć, aby stały się prawem powszechnym”

Immanuel Kant

Problemem Deontologii jest konflikt pomiędzy absolutnymi regułami (np. kłamstwo i obowiązek ratowania życia)

Prawda

Zespół norm i wartości moralnych regulujących zachowanie przedstawicieli określonego zawodu

Etyka Zawodowa

Etyka pracy skupia się na cechach ogólnych (sumienność, punktualność, rzetelność), z kolei etyka zawodowa obejmuje także treść działania zawodowego, relacje międzyludzkie, dylematy moralne

Prawda

W zawodach specjalistycznych występuje asymetria wiedzy i władzy

Prawda

W zawodach specjalistycznych nie występuje asymetria wiedzy i władzy

Fałsz

Co to znaczy w znaczeniu przedmiotowym?

Jak ludzie myślą

Co to znaczy w znaczeniu podmiotowym?

Jak dana grupa zawodowa myśli

Profesjonalny Partykularyzm zakłada że moralność zawodowa może być niezgodna z moralnością ogólną

Prawda

Profesjonalny Partykularyzm zakłada że moralność zawodowa nie może być niezgodna z moralnością ogólną

Fałsz

Profesjonalny Uniwersalizm zakłada że moralność zawodowa nie może być niezgodna z moralnością ogólną

Prawda

Profesjonalny Uniwersalizm zakłada że moralność zawodowa może być niezgodna z moralnością ogólną

Fałsz

Profesjonalny partykularyzm w wersji podmiotowej zakłada moralny relatywizm sądów, natomiast profesjonalny partykularyzm w wersji przedmiotowej ma za założenie moralny relatywizm czynów

Prawda

Pogląd, że dla niektórych zawodów (lub ludzi w tych zawodach) mogą obowiązywać inne reguły moralne niż dla reszty społeczeństwa

Profesjonalny Partykularyzm

Jaka jest rola społeczna etyk zawodowych?

Regulują zawody mające kluczowe znaczenie dla życia oraz są elementem kontraktu społecznego

Zawody, których przedstawiciele wykonują istotne funkcje społeczne, wymagające specjalistycznej wiedzy oraz przestrzegania wysokich standardów etycznych

Zawód Zaufania Publicznego

Zawód regulowany to zawód, którego wykonywanie wymaga posiadania określonych kwalifikacji i dozwolone jest dopiero po uzyskaniu zezwolenia, które można zdobyć tylko po spełnieniu wymogów określonych przepisami prawnymi danego państwa

Zawód Regulowany

Wykonywany profesjonalnie, zawodowo przez świadczenie usług typowych, działalność jest wykonywana na własny rachunek, wymaga szczególnego wykształcenia lub umiejętności związanych z wykonywanym zawodem, działalność jest prowadzona samodzielnie i osobiście

Wolny Zawód

Jeśli prawo jest skrajnie niesprawiedliwe i sprzeczne z ideą prawa, to traci swoją legitymację moralną

Gustav Radbruch