Ekonomia dla bystrzaków cz.1

co jak kiedy historyczny wzrost standardu życia

Rewolucja przemysłowa XVIII wiek Anglia, Demokracja, Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, Prawo patentowe chroniące wynalazców, Powszechne wykorzenienie analfabetyzmu i krzewienie oświaty

Makroekonomia

stopy procentowe, inflacja, bezrobocie, wzrost gospodarczy, polityka pieniężna i fiskalna na recesje

Mikroekonomia

Inwestowanie oszczędności, maksymalizacja zysków

Niedobór

Nieuniknione zjawisko, będące napędem dla ekonomii (nigdy nie będziemy mieć za dużo czasu, sił fizycznych)

zasada malejących korzyści

[Prawo malejącej użyteczności krańcowej] e każda dodatkowa ilość zasobu wprowadzona do procesu produkcyjnego przynosi coraz mniejsze efekty (diminishing returns)

PKB

[Produkt krajowy brutto] wartość wszystkich dóbr i usług wytworzonych w gospodarce w danym okresie, zwykle na przestrzeni kwartału lub roku

Recesja

zjawisko makroekonomiczne polegające na znacznym zahamowaniu tempa wzrostu gospodarczego, skutkujące najczęściej spadkiem produktu krajowego brutto. W znaczeniu technicznym recesja definiowana jest jako spadek PKB przez co najmniej dwa kolejne kwartały

zwalczanie recesji, polityka pieniężna i fiskalna

polityka pieniężna [zmiana podaży pieniądza zmiana stóp procentowych wzrost gospodarczy przez wydawanie] polityka fiskalna [wykupowanie dóbr i usług przez rząd->zwiększa aktywność gospodarczą, obniżanie podatków]

konkurencyjne firmy cechy

alokacyjnie efektywne - produkują towary pożądane przez konsumenta, produkcyjnie efektywne- produkują najtaniej

koncepcja niewidzialnej ręki Adama Smitha

w warunkach ograniczeń konkurencyjne firmy nie potrzebują kontroli aby działały społecznie optymalnie

Zawodności rynku

Monopole, Oligopole, Źle zdefiniowane prawa własności, Asymetria informacji, Dobra publiczne

Model ekonomiczny

matematyczne uproszczenie rzeczywistości

Prawo popytu

ludzie kupią odwrotnie proporcjonalnie do ceny, czyli krzywa popytu jest malejąca na wykresie

Model ludzkich zachowań

1. Analiza dostępnych opcji (ile dadzą szczęścia), 2. Analiza przeszkód i kompromisów, 3. Wybór maksymalizujący nasze szczęście

Użyteczność

doświadczenia dające w pewnej mierze satysfakcję, szczęście (różne dla różnych osób)

koszty utraconych korzyści

koszty alternatywne- wydając na jedno nie wydamy tego samego na drugie, żeby ratować ludzkie życie nie wydamy tego samego litra ropy nafty jednocześnie na paliwo do karetek i na farmaceutyki

Ograniczenia kategorie, przykłady, rozwiązania

ograniczenia zasobów- ..., alokowanie zasobów przez rząd... ograniczenie technologiczne- tyle samo zasobów na ziemi, poziom życia wyższy, ..., wydajność plonów z ha- technologia wskaźnikiem możliwości i ograniczeń ludzi... ograniczenia czasowe

użyteczności krańcowa analogia pizzy

umierający z głodu, kawałek pizzy ma największą użyteczność, kolejne kawałki sprawią przyjemność ale coraz mniejszą, aż do momentu ujemnej użyteczności np. mdłości

ekonomiczny model wyboru jeszcze raz

dostępne opcje i ich ograniczenia (3 kategorie)... koszty alternatywne... malejąca użyteczność krańcowa

błędy logiczne w wyborach

Koszty utopione należą do przeszłości, Mylenie dużego odsetka z duża wartością bezwzględną (telewizor 1000-900zl a zestaw stereo 20000-19900zl), Mylenie wartości krańcowych i średnich

proces w skali społeczeństwa co należy produkować aby osiągnąć maksymalne zadowolenie, etapy, kategorie

1. możliwe kombinacje produkcji i usług przy aktualnym stanie zasobów i technologii, 2. po przeanalizowaniu wybór jednej kombinacji... efektywność produkcyjna(jak tanio produkować), efektywność alokacyjna (co konkretnie produkować)

zasada nisko wiszącego owocu

efekt malejących korzyści: na początku korzyści są dobre, jednak z każdą godziną coraz mniejsze bo zbieranie wyżej położonych owoców jest cięższe... wzrost ceny jednostkowej jabłka, że nie opłaca się przeznaczać dalszych zasobów (pracy)

Ocena wad i zalet systemu rynkowego i interwencjonizmu państwowego

duża złożoność gospodarki-> państwo źle sobie z tym radzi, efektywność alokacyjna i produkcyjna... np. kokaina, elektrownie węglowe- potrzebna interwencja... zwiększanie standardów życia, zmniejszanie różnic potrzeba państwa