Części mowy

CZĘŚCI MOWY ODMIENNE

CZASOWNIK RZECZOWNIK PRZYMIOTNIK LICZEBNIK ZAIMEK

CZĘŚCI MOWY NIEODMIENNE

PRZYSŁÓWEK PRZYIMEK SPÓJNIK PARTYKUŁA WYKRZYKNIK

CZASOWNIK

co robi? Co się z nim dzieje? Oznacza czynność i stan. Odmienia się przez: - osoby- liczby- czasy- rodzaje. Mają 3 strony: czynną, bierną i zwrotną Mają 3 tryby: oznajmiający, przypuszczający, rozkazujący Odmiana czasowników to KONIUGACJA

RZECZOWNIK

RZECZOWNIK - kto? co? Oznacza osobę, przedmiot, zwierzę, uczucia, zjawiska przyrody Odmienia się przez: - przypadki:-liczby (pojedyncza i l. mnoga) Mają 3 stałe rodzaje: męski, żeński i nijaki Odmiana rzeczownika to DEKLINACJA

PRZYPADKI

Mianownik - kto?, co? Dopełniacz - kogo?, czego? Celownik - komu?, czemu? Biernik - kogo? co? Narzędnik - z kim?, z czym? Miejscownik - o kim?, o czym? Wołacz - o!

PRZYMIOTNIK

- jaki? jaka? jakie?, który? która? które?, czyj? czyja? Czyje? Oznacza cechę Jest określeniem rzeczownika Odmienia się przez: - przypadki - liczby - rodzaje Przymiotniki podlegają stopniowaniu np.: miła - milsza - najmilsza

LICZEBNIK

- ile? który z kolei? Oznacza ilość i kolejność np.: pierwszy - drugi - trzeci Odmieniają się jak przymiotniki

ZAIMEK

Zastępuje inne części mowy Zaimek rzeczowny - ja, oni, my, kto, co, wszyscy, nic Zaimek przymiotny - taki, mój, nasz, który, ten, my Zaimek liczebny - ile, tyle, kilka, ileś

PRZYSŁÓWEK

- jak? gdzie? kiedy? Nazywa różne okoliczności wykonania czynności oraz natężenie cechy

PRZYIMEK

Wskazuje na położenie czegoś w przestrzeni i stosunki między wyrazami np.: nad, pod, w, z, przed W połączeniu z rzeczownikiem tworzy wyrażenie przyimkowe

SPÓJNIK

np.: i, oraz, albo, lub Łączy wyrazy lub zdania składowe w zdaniu złożonym

PARTYKUŁA

np.: bym, byś, byście Ma za zadanie uwydatnić pytanie, rozkaz, przypuszczenie, życzenie. Wzmacnia lub modyfikuje wypowiedź

WYKRZYKNIK

np.: hej!, halo! Wyraża stany uczuciowe lub wolę mówiącego

POSTAĆ CZASOWNIKA

- niedokonana (ndk - trwająca czynność) - dokonana (dk- jednorazowa czynność)