|
question |
réponse |
å prøve / prøver / prøvde / har prøvd commencer à apprendre
|
|
próbować / przymierzać (ubranie) / testować Czasownik "å prøve" oznacza "próbować" coś zrobić lub czegoś doświadczyć. (Jeg vil prøve å lære norsk - Chcę spróbować nauczyć się norweskiego). (Har du prøvd denne maten før? - Czy próbowałeś wcześniej tego jedzenia?). Oznacza również "przymierzać" ubranie. (Kan jeg prøve denne genseren? - Czy mogę przymierzyć ten sweter?). Może też znaczyć "testować" coś lub kogoś. (De prøvde ut den nye metoden - Testowali nową metodę).
|
|
|
å sjekke / sjekker / sjekket / har sjekket commencer à apprendre
|
|
sprawdzać / kontrolować / (z "opp") podrywać (potocznie) Czasownik "å sjekke" oznacza "sprawdzać" lub "kontrolować" coś, aby upewnić się, że jest w porządku, poprawne lub działa. (Kan du sjekke om døren er låst? - Możesz sprawdzić, czy drzwi są zamknięte?). (Jeg må sjekke e-posten min - Muszę sprawdzić moją pocztę elektroniczną). Używany również w kontekście potocznym "podrywania" kogoś z "opp" ("sjekke opp noen"). (Han prøvde å sjekke henne opp på festen - Próbował ją poderwać na imprezie).
|
|
|
å søke / søker / søkte / har søkt commencer à apprendre
|
|
szukać / ubiegać się (o coś, np. pracę) / składać podanie Czasownik "å søke" oznacza "szukać" czegoś lub kogoś. (Hva søker du etter? - Czego szukasz?). (De søkte etter den savnede hunden - Szukali zaginionego psa). Oznacza również "ubiegać się" o coś, np. o pracę, wizę, azyl, lub "składać podanie". (Hun skal søke ny jobb - Ona zamierza ubiegać się o nową pracę / złożyć podanie o nową pracę). (Man må søke om visum for å reise dit - Trzeba ubiegać się o wizę, żeby tam pojechać).
|
|
|
å velge / velger / valgte / har valgt commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å velge" oznacza "wybierać" lub "wybrać" jedną lub więcej opcji spośród dostępnych. (Hvilken farge velger du? - Który kolor wybierasz?). (Det var vanskelig å velge mellom de to alternativene - Trudno było wybrać między tymi dwoma alternatywami) (Han valgte å studere medisin - Wybrał studiowanie medycyny).
|
|
|
å vente / venter / ventet / har ventet commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å vente" oznacza "czekać" na kogoś lub coś. (Hvor lenge har du ventet? - Jak długo czekałeś?). (Jeg venter på bussen - Czekam na autobus). Może również oznaczać "oczekiwać", "spodziewać się" czegoś. (Vi venter besøk i kveld - Oczekujemy / Spodziewamy się gości dziś wieczorem). (Hun venter barn - Ona spodziewa się dziecka).
|
|
|
å finne / finner / fant / har funnet commencer à apprendre
|
|
znajdować / odnajdywać / uważać (coś za jakieś) Oznacza "znajdować", "odnajdywać" coś, co było zgubione lub czego się szukało. (Jeg kan ikke finne nøklene mine - Nie mogę znaleźć moich kluczy). Może też oznaczać "uważać" coś za jakieś lub "dochodzić do wniosku", często w konstrukcji "finne noe + przymiotnik". (Jeg finner denne boken veldig interessant - Uważam tę książkę za bardzo interesującą). Używany jest też w wyrażeniu "finne ut" (dowiedzieć się). (Vi må finne ut hva som skjedde - Musimy dowiedzieć się, co się stało).
|
|
|
å rette / retter / rettet / har rettet commencer à apprendre
|
|
prostować / poprawiać / kierować (coś na coś) "å rette" oznacza "prostować" coś, co jest krzywe. (Han rettet ut den bøyde spikeren - Wyprostował zgięty gwóźdź). Znaczy również "poprawiać" błędy. (Læreren rettet prøvene - Nauczyciel poprawiał testy). Używany jest też w znaczeniu "kierować", "skierowywać" coś na coś (np. uwagę, krytykę). (Kritikken ble rettet mot ledelsen - Krytyka została skierowana przeciwko kierownictwu). (Posiada też powszechnie używaną formę zwrotną "å rette seg" o znaczeniu "stosować się do czegoś" lub "prostować się").
|
|
|
å rette seg / retter seg / rettet seg / har rettet seg commencer à apprendre
|
|
stosować się (do czegoś) / prostować się (rette seg) Forma zwrotna "å rette seg" oznacza "stosować się" do czegoś, "dostosowywać się" (zwykle z przyimkiem "etter"). (Alle må rette seg etter reglene - Wszyscy muszą stosować się do zasad). Może też oznaczać fizyczne "prostować się" (o ciele). (Han rettet seg opp i stolen - Wyprostował się na krześle). (Istnieje też forma niezwrotna "å rette" oznaczająca "prostować coś", "poprawiać" lub "kierować").
|
|
|
å forby / forbyr / forbød / har forbudt commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å forby" oznacza "zabraniać" lub "zakazywać" czegoś, czyli formalnie nie pozwalać na coś. (Det er forbudt å røyke her - Palenie jest tu zabronione / Zabrania się tu palić). (Loven forbyr salg av alkohol til mindreårige - Prawo zabrania sprzedaży alkoholu nieletnim). Jest to mocniejsze i bardziej formalne niż "ikke tillate".
|
|
|
å interessere / interesserer / interesserte / har interessert commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å interessere" oznacza "interesować", "zaciekawiać" kogoś. (Denne boken interesserer meg veldig - Ta książka bardzo mnie interesuje). (Musikk har alltid interessert henne - Muzyka zawsze ją interesowała). (Posiada bardzo powszechną formę zwrotną "å interessere seg" oznaczającą "interesować się czymś").
|
|
|
å interessere seg / interesserer seg / interesserte seg / har interessert seg commencer à apprendre
|
|
Forma zwrotna "å interessere seg" oznacza "interesować się" czymś, poświęcać czemuś uwagę z zainteresowaniem. Zwykle używana z przyimkiem "for". (Jeg interesserer meg for historie - Interesuję się historią). (Hva interesserer du deg for på fritiden? - Czym interesujesz się w wolnym czasie?). (Istnieje też forma niezwrotna "å interessere" oznaczająca "interesować kogoś").
|
|
|
å kreve / krever / krevde / har krevd commencer à apprendre
|
|
wymagać / żądać / domagać się Czasownik "å kreve" oznacza "wymagać" czegoś (np. wysiłku, uwagi). (Denne jobben krever mye tålmodighet - Ta praca wymaga dużo cierpliwości). Oznacza również "żądać", "domagać się" czegoś (np. odpowiedzi, zapłaty, praw). (De krevde en forklaring på det som hadde skjedd - Żądali / Domagali się wyjaśnienia tego, co się stało). (Arbeiderne krevde høyere lønn - Robotnicy domagali się wyższych płac).
|
|
|
å telle / teller / talte / har talt commencer à apprendre
|
|
"å telle" oznacza "liczyć". (Kan du telle til ti på norsk? - Umiesz policzyć do dziesięciu po norwesku?). (Hun talte pengene nøye - Policzyła dokładnie pieniądze). Może też oznaczać "doliczać (się)" do jakiejś liczby, "wchodzić w skład". (Barn under tre år teller ikke med - Dzieci poniżej trzech lat nie są wliczane / nie liczą się). Używany jest również w znaczeniu "mieć znaczenie", "liczyć się". (Det er innsatsen som teller, ikke bare resultatet - Liczy się wysiłek, nie tylko rezultat).
|
|
|
å begrense / begrenser / begrenset / har begrenset commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å begrense" oznacza "ograniczać" lub "limitować" zasięg, ilość, możliwości lub wolność czegoś. (Vi må begrense utgiftene våre denne måneden - Musimy ograniczyć nasze wydatki w tym miesiącu). (Tilgangen til området er begrenset - Dostęp do tego obszaru jest ograniczony). Używany jest też zwrotnie "begrense seg" co znaczy "ograniczać się", "powstrzymywać się". (Prøv å begrense deg når det gjelder søtsaker - Spróbuj się ograniczać, jeśli chodzi o słodycze).
|
|
|
å bekrefte / bekrefter / bekreftet / har bekreftet commencer à apprendre
|
|
potwierdzać / zatwierdzać Czasownik "å bekrefte" oznacza "potwierdzać" (prawdziwość czegoś, otrzymanie czegoś) lub "zatwierdzać" (np. rezerwację, umowę). (Kan du bekrefte at du mottok e-posten? - Czy możesz potwierdzić, że otrzymałeś e-mail?). (Resultatene bekreftet våre antagelser - Wyniki potwierdziły nasze przypuszczenia). (Reservasjonen er nå bekreftet - Rezerwacja jest teraz potwierdzona).
|
|
|
å adressere / adresserer / adresserte / har adressert commencer à apprendre
|
|
adresować / zwracać się (do kogoś) Oznacza "adresować" list lub przesyłkę. (Husk å adressere konvolutten riktig - Pamiętaj, aby poprawnie zaadresować kopertę). Oznacza również "adresować" problem lub kwestię, czyli zająć się nią, skierować na nią uwagę. (Vi må adressere dette problemet snarest - Musimy jak najszybciej zająć się tym problemem / odnieść się do tego problemu). Może też znaczyć "zwracać się" do kogoś, kierować wypowiedź. (Han adresserte talen sin til de unge velgerne - Skierował swoje przemówienie do młodych wyborców).
|
|
|
å akseptere / aksepterer / aksepterte / har akseptert commencer à apprendre
|
|
akceptować / przyjmować / godzić się (na) Czasownik "å akseptere" oznacza "akceptować", "przyjmować" coś (np. ofertę, warunki, przeprosiny) lub "godzić się" na coś. (Jeg aksepterer tilbudet ditt - Akceptuję twoją ofertę). (Det er viktig å akseptere andre slik de er - Ważne jest, aby akceptować innych takimi, jacy są). (Han hadde vanskelig for å akseptere nederlaget - Trudno mu było pogodzić się z porażką).
|
|
|
å fjerne / fjerner / fjernet / har fjernet commencer à apprendre
|
|
usuwać / zdejmować / oddalać Czasownik "å fjerne" oznacza "usuwać" coś z jakiegoś miejsca lub "zdejmować". (Kan du fjerne tallerkenene fra bordet? - Czy możesz usunąć / zdjąć talerze ze stołu?). (Flekkfjerneren fjernet flekken effektivt - Odplamiacz skutecznie usunął plamę). Może też oznaczać "oddalać" kogoś lub coś. (Han fjernet blikket - Odwrócił / Oddalił wzrok). (Posiada też formę zwrotną "å fjerne seg" o znaczeniu "oddalać się").
|
|
|
å fjerne seg / fjerner seg / fjernet seg / har fjernet seg commencer à apprendre
|
|
Forma zwrotna "å fjerne seg" oznacza "oddalać się" od kogoś lub czegoś, zwiększać dystans. (Han fjernet seg langsomt fra gruppen - Powoli oddalił się od grupy). (Skyene fjernet seg og solen kom fram - Chmury oddaliły się i wyszło słońce). (Istnieje też forma niezwrotna "å fjerne" oznaczająca "usuwać" lub "zdejmować").
|
|
|
å samle / samler / samlet / har samlet commencer à apprendre
|
|
zbierać / gromadzić / kolekcjonować / (z "sammen" składać, montować Czasownik "å samle" oznacza "zbierać", "gromadzić" lub "kolekcjonować" rzeczy. (Han samler på frimerker - On kolekcjonuje znaczki). (Vi må samle inn penger til veldedighet - Musimy zebrać pieniądze na cele charytatywne). Może też oznaczać "składać" lub "montować" coś z części, szczególnie w konstrukcji "samle sammen". (Han prøvde å samle sammen det nye skapet fra IKEA - Próbował złożyć / zmontować nową szafkę z IKEA). (Posiada też formę zwrotną "å samle seg" oznaczającą "zbierać się" o ludziach).
|
|
|
å samle seg / samler seg / samlet seg / har samlet seg commencer à apprendre
|
|
zbierać się / gromadzić się (o ludziach) Forma zwrotna "å samle seg" oznacza "zbierać się", "gromadzić się" w odniesieniu do ludzi. (Folk samlet seg på torget for å protestere - Ludzie zebrali się na rynku, aby protestować). (Familien samlet seg rundt bordet - Rodzina zebrała się wokół stołu). (Istnieje też forma niezwrotna "å samle" oznaczająca "zbierać rzeczy" lub "kolekcjonować").
|
|
|
å slette / sletter / slettet / har slettet commencer à apprendre
|
|
usuwać, kasować, wymazywać / równać (teren) Czasownik "å slette" oznacza "usuwać", "kasować" lub "wymazywać" dane cyfrowe, tekst, nagranie itp. (Husk å slette filene du ikke trenger - Pamiętaj, aby usunąć pliki, których nie potrzebujesz). (Jeg slettet meldingen ved en feiltakelse - Usunąłem wiadomość przez pomyłkę). Może też oznaczać "równać" teren. (De slettet ut ujevnhetene i veien - Wyrównali nierówności na drodze).
|
|
|
å skje / skjer / skjedde / har skjedd commencer à apprendre
|
|
dziać się / wydarzyć się / stać się Czasownik "å skje" oznacza "dziać się", "wydarzyć się" lub "stać się". Opisuje zajście jakiegoś zdarzenia lub procesu. (Hva skjer her? - Co się tu dzieje?). (Det skjedde en feil - Zdarzył się / nastąpił błąd). (Mye kan skje på ett år - Wiele może się wydarzyć w ciągu roku). Często występuje z podmiotem formalnym "det" lub może przyjmować dopełnienie dalsze, wskazując komu coś się przydarzyło. (Det skjedde henne noe forferdelig - Przydarzyło jej się coś strasznego).
|
|
|
å spare / sparer / sparte / har spart commencer à apprendre
|
|
oszczędzać / zachowywać (coś na później) Czasownik "å spare" oznacza "oszczędzać" pieniądze lub inne zasoby, np. energię. (Jeg sparer penger til en ny bil - Oszczędzam pieniądze na nowy samochód). (Husk å spare strøm! - Pamiętaj, aby oszczędzać prąd!). Oznacza również "zachowywać" coś na później. (Kan du spare litt kake til meg? - Możesz zachować dla mnie trochę ciasta?). Może też znaczyć "oszczędzać" komuś trudu lub kłopotu. (Jeg kan gjøre det for deg, for å spare deg bryet - Mogę to zrobić za ciebie, żeby oszczędzić ci kłopotu).
|
|
|
å vrake / vraker / vraket / har vraket commencer à apprendre
|
|
odrzucać / kasować (pojazd) / przebierać (vrake og velge) Oznacza "odrzucać" coś lub kogoś (De vraket mange av søknadene - Odrzucili wiele podań). (Denne er skadet, den må vrakes - Ten jest uszkodzony, trzeba go odrzucić.) Używany jest też w kontekście "kasowania" pojazdu. (Bilen var så skadet at den måtte vrakes - Samochód był tak uszkodzony, że musiał zostać skasowany). Występuje w zwrocie "vrake og velge", co znaczy "przebierać" w ofertach, mieć duży wybór. (Hun kunne vrake og velge mellom jobbtilbudene - Mogła przebierać w ofertach pracy).
|
|
|
å avlyse / avlyser / avlyste / har avlyst commencer à apprendre
|
|
odwoływać / anulować (wydarzenie) Czasownik "å avlyse" oznacza "odwoływać" lub "anulować" wcześniej zaplanowane wydarzenie, spotkanie, podróż itp. (Konserten ble avlyst på grunn av dårlig vær - Koncert został odwołany z powodu złej pogody). (Vi må dessverre avlyse møtet i morgen - Niestety musimy odwołać jutrzejsze spotkanie).
|
|
|
å feire / feirer / feiret / har feiret commencer à apprendre
|
|
świętować / obchodzić (uroczystość) Czasownik "å feire" oznacza "świętować" lub "obchodzić" jakąś okazję, rocznicę, święto lub sukces. (Vi skal feire bursdagen hennes i helgen - Będziemy świętować jej urodziny w weekend). (Hvordan feirer dere jul i Norge? - Jak świętujecie Boże Narodzenie w Norwegii?). (De feiret seieren med champagne - Świętowali zwycięstwo szampanem).
|
|
|
å feste / fester / festet / har festet commencer à apprendre
|
|
imprezować / przymocowywać, umocowywać Czasownik "å feste" oznacza "imprezować", "bawić się" na przyjęciu lub imprezie. (Ungdommene festet hele natten - Młodzież imprezowała całą noc). (Skal vi feste i kveld? - Imprezujemy dziś wieczorem?). Oznacza również "przymocowywać", "umocowywać" coś do czegoś. (Han festet plakaten på veggen med tegnestifter - Przymocował plakat do ściany pinezkami). (Husk å feste beltet - Pamiętaj, aby zapiąć pas).
|
|
|
å sløyfe / sløyfer / sløyfet / har sløyfet commencer à apprendre
|
|
pomijać / opuszczać / rezygnować (z czegoś) / znosić (np. przepis) Czasownik "å sløyfe" oznacza "pomijać", "opuszczać" coś (np. część programu, punkt na liście) lub "rezygnować" z czegoś. (Vi kan sløyfe det siste punktet på agendaen - Możemy pominąć ostatni punkt w programie). (De bestemte seg for å sløyfe desserten - Zdecydowali zrezygnować z deseru). Może też oznaczać "znosić", "anulować" (np. przepis, zwyczaj). (Den gamle loven ble sløyfet - Stare prawo zostało zniesione).
|
|
|
å hamstre / hamstrer / hamstret / har hamstret commencer à apprendre
|
|
chomikować / robić zapasy (w nadmiarze) Czasownik "å hamstre" oznacza "chomikować", "robić nadmierne zapasy" czegoś, często z obawy przed brakiem w przyszłości. (Folk begynte å hamstre dopapir da pandemien startet - Ludzie zaczęli chomikować papier toaletowy, gdy zaczęła się pandemia). (Det er unødvendig å hamstre mat - Niepotrzebnie jest chomikować jedzenie).
|
|
|
å miste / mister / mistet / har mistet commencer à apprendre
|
|
tracić / gubić / upuszczać Oznacza "tracić" coś (np. pracę, nadzieję) lub kogoś (np. bliską osobę). (Han mistet jobben sin forrige måned - Stracił pracę w zeszłym miesiącu). Oznacza również "gubić" jakiś przedmiot. (Jeg har mistet nøklene mine - Zgubiłem klucze). Używany jest też w znaczeniu "upuścić" coś przypadkowo. (Hun mistet glasset i gulvet - Upuściła szklankę na podłogę). Może też znaczyć "ominąć" lub "spóźnić się na" środek transportu lub okazję. (Vi mistet toget med fem minutter - Spóźniliśmy się na pociąg o pięć minut.)
|
|
|
å nytte / nytter / nyttet / har nyttet commencer à apprendre
|
|
być pożytecznym / przydawać się / pomagać Czasownik "å nytte" oznacza "być pożytecznym", "przydawać się" lub "pomagać" (mieć pozytywny efekt, przynosić korzyść). (Hans råd nyttet virkelig i den vanskelige situasjonen - Jego rada naprawdę przydała się / pomogła w tej trudnej sytuacji). (All kunnskap kan nytte en dag - Wszelka wiedza może się kiedyś przydać). (Forma zwrotna "å nytte seg av" oznacza "korzystać z czegoś").
|
|
|
å nytte seg / nytter seg / nyttet seg / har nyttet seg commencer à apprendre
|
|
korzystać (z czegoś) / wykorzystywać Forma zwrotna "å nytte seg", zawsze używana z przyimkiem "av", oznacza "korzystać z" czegoś, "wykorzystywać" jakąś okazję lub zasób. (Jeg nyttet meg av sjansen til å stille et spørsmål - Skorzystałem z okazji, aby zadać pytanie). (Du bør nytte deg av alle tilgjengelige ressurser - Powinieneś skorzystać ze wszystkich dostępnych zasobów). (Forma niezwrotna "å nytte" oznacza "być pożytecznym" lub "przydawać się").
|
|
|
å forsikre / forsikrer / forsikret / har forsikret commencer à apprendre
|
|
zapewniać / ubezpieczać / gwarantować Czasownik "å forsikre" oznacza "zapewniać" kogoś o czymś, dawać pewność. (Jeg kan forsikre deg om at alt er i orden - Mogę cię zapewnić, że wszystko jest w porządku). (Han forsikret henne om sin støtte - Zapewnił ją o swoim wsparciu). Oznacza również "ubezpieczać" coś (np. dom, samochód). (Det er viktig å forsikre huset mot brann - Ważne jest, aby ubezpieczyć dom od pożaru).
|
|
|
å spre / sprer / spredte / har spredt commencer à apprendre
|
|
rozprzestrzeniać (się) / rozsiewać / szerzyć Czasownik "å spre" oznacza "rozprzestrzeniać", "rozsiewać" lub "szerzyć" coś (np. informacje, nasiona, chorobę). (Vinden spredte frøene over hele engen - Wiatr rozprzestrzenił nasiona po całej łące). (Nyheten spredte seg raskt - Wiadomość szybko się rozprzestrzeniła). Używany jest też zwrotnie "spre seg" w znaczeniu "rozprzestrzeniać się". (Influensaen sprer seg lett - Grypa łatwo się rozprzestrzenia).
|
|
|
å beregne / beregner / beregnet / har beregnet commencer à apprendre
|
|
obliczać / kalkulować / szacować (dokładnie) Czasownik "å beregne" oznacza "obliczać", "kalkulować" lub "szacować" coś (np. koszt, odległość, czas) w sposób dokładny, często przy użyciu obliczeń. (Vi må beregne de totale kostnadene for prosjektet - Musimy obliczyć całkowite koszty projektu). (Han beregnet at reisen ville ta tre timer - Obliczył, że podróż zajmie trzy godziny).
|
|
|
å estimere / estimerer / estimerte / har estimert commencer à apprendre
|
|
szacować / estymować (w przybliżeniu) Czasownik "å estimere" oznacza "szacować", "estymować", czyli określać w przybliżeniu wartość, ilość, wielkość czegoś, gdy dokładne obliczenie nie jest możliwe lub konieczne. (Det er vanskelig å estimere antall besøkende - Trudno jest oszacować liczbę odwiedzających). (De estimerte skadene til flere millioner - Oszacowali szkody na kilka milionów). Jest bliskie znaczeniowo "å anslå".
|
|
|
