|
question |
réponse |
å tenke / tenker / tenkte / har tenkt commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å tenke" oznacza "myśleć", używać umysłu do rozważania, tworzenia idei, planowania lub wspominania. (Hva tenker du på? - O czym myślisz?). Oznacza również "sądzić", "uważać", wyrażając opinię (choć "synes" i "mene" są tu częstsze). (Jeg tenker at det er en god idé - Myślę / Sądzę, że to dobry pomysł). Używany także w formie "tenke seg (om)" (zastanowić się) lub "tenke på" (myśleć o). (Tenk deg om før du svarer - Zastanów się, zanim odpowiesz).
|
|
|
å vite / vet / visste / har visst commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å vite" oznacza "wiedzieć", czyli posiadać informację lub wiedzę na jakiś temat. Używany do wyrażania pewności co do faktów. (Jeg vet ikke svaret - Nie wiem / Nie znam odpowiedzi). (Vet du hvor han bor? - Czy wiesz, gdzie on mieszka?). Różni się od "å kunne" (umieć/móc) i "å kjenne" (znać kogoś/coś).
|
|
|
å tro / tror / trodde / har trodd commencer à apprendre
|
|
wierzyć / sądzić / myśleć / przypuszczać Czasownik "å tro" oznacza "wierzyć" w coś lub kogoś (np. w Boga, w czyjeś słowa). (Tror du på julenissen? - Czy wierzysz w Świętego Mikołaja?). Oznacza również "sądzić", "myśleć", "przypuszczać", wyrażając opinię lub przypuszczenie (często z mniejszą pewnością niż "vite" lub "mene"). (Jeg tror det kommer til å regne - Myślę / Sądzę / Przypuszczam, że będzie padać). (Hvem tror du vinner? - Jak myślisz / Kto według ciebie wygra?). Często używany z "på" (wierzyć w) lub zdaniem podrzędnym "at".
|
|
|
å synes / synes / syntes / har syntes commencer à apprendre
|
|
uważać / sądzić / wydawać się (subiektywnie) Czasownik "å synes" (s-verb) oznacza "uważać", "sądzić", wyrażając subiektywną opinię, odczucie lub wrażenie. (Jeg synes filmen var kjedelig - Uważam / Sądzę, że film był nudny). (Hva synes du om maten? - Co sądzisz o jedzeniu?). Oznacza również "wydawać się", "być widocznym" (rzadziej, częściej "å ses" lub "å virke"). (Det syntes å være tomt - Wydawało się, że jest pusto). Kluczowa jest subiektywność – różni się od "å mene" (bardziej przemyślana opinia) i "å tro" (przypuszczenie).
|
|
|
å mene / mener / mente / har ment commencer à apprendre
|
|
uważać / sądzić / mieć na myśli / znaczyć Czasownik "å mene" oznacza "uważać", "sądzić", "mieć zdanie" na jakiś temat, często wyrażając bardziej ugruntowaną lub przemyślaną opinię niż "synes" czy "tro". (Han mener at vi bør gjøre det annerledes - Uważa, że powinniśmy zrobić to inaczej). Oznacza również "mieć na myśli", "chcieć powiedzieć". (Hva mener du egentlig? - Co właściwie masz na myśli?). (Det var ikke vondt ment - Nie miałem nic złego na myśli / To nie było złośliwie).
|
|
|
å forstå / forstår / forsto / har forstått commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å forstå" oznacza "rozumieć", "pojmować" znaczenie czegoś, sens wypowiedzi, sytuacji lub czyjeś uczucia. (Forstår du hva jeg sier? - Rozumiesz, co mówię?). (Jeg forstår ikke dette problemet - Nie rozumiem tego problemu). Może też oznaczać "wykazywać zrozumienie", "akceptować". (Jeg forstår at du er sliten - Rozumiem, że jesteś zmęczony).
|
|
|
å lære / lærer / lærte / har lært commencer à apprendre
|
|
Głównym znaczeniem "å lære" jest "uczyć się" lub "nauczyć się" czegoś. (Jeg lærer norsk - Uczę się norweskiego). (Hun lærte å sykle i fjor - Nauczyła się jeździć na rowerze w zeszłym roku). Czasownik ten może też oznaczać "uczyć" kogoś (przekazywać wiedzę lub umiejętność), jednak w znaczeniu systematycznego nauczania kogoś (np. w szkole) częściej używa się "å undervise", a do samego przekazania umiejętności/wiedzy także "å lære bort". (Han lærte meg en ny sang - Nauczył mnie nowej piosenki).
|
|
|
å huske / husker / husket / har husket commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å huske" oznacza "pamiętać" – zachowywać w pamięci lub przypominać sobie informacje, wydarzenia lub osoby. (Husker du navnet hans? - Czy pamiętasz jego imię?). (Jeg husker ikke hvor jeg la nøklene - Nie pamiętam, gdzie położyłem klucze). Często używany z przyimkiem "på", aby podkreślić potrzebę pamiętania o zrobieniu czegoś. (Husk på å låse døren! - Pamiętaj (o tym), żeby zamknąć drzwi!). (Do aktywnego, sentymentalnego wspominania przeszłości częściej używa się czasownika "å minnes").
|
|
|
å glemme / glemmer / glemte / har glemt commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å glemme" oznacza "zapominać" lub "zapomnieć" o czymś (fakt, osoba, przedmiot, czynność do zrobienia). (Jeg glemmer aldri denne dagen - Nigdy nie zapomnę tego dnia). (Unnskyld, jeg glemte navnet ditt - Przepraszam, zapomniałem twojego imienia). (Ikke glem å kjøpe melk! - Nie zapomnij kupić mleka!).
|
|
|
å bestemme / bestemmer / bestemte / har bestemt commencer à apprendre
|
|
decydować (się) / postanawiać / ustalać / określać Czasownik "å bestemme" oznacza "decydować", "postanawiać" lub "ustalać". (Hva bestemte dere på møtet? - Co zdecydowaliście / ustaliliście na spotkaniu?). (Jeg har bestemt meg for å slutte - Zdecydowałem się rzucić / odejść). ("Bestemme seg" to forma zwrotna oznaczająca "zdecydować się". Może też znaczyć "określać", np. zasady lub pozycję. (Reglene bestemmer hvem som kan delta - Zasady określają / decydują, kto może uczestniczyć). Jest podstawowym czasownikiem związanym z podejmowaniem decyzji.
|
|
|
å foretrekke / foretrekker / foretrakk / har foretrukket commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å foretrekke" oznacza "woleć", "preferować" jedną rzecz, osobę lub działanie bardziej niż inną/inne. Używany do wyrażania preferencji lub wyboru. (Jeg foretrekker te framfor kaffe - Wolę herbatę od kawy / Preferuję herbatę zamiast kawy). (Hvilken farge foretrekker du? - Który kolor wolisz?). Często używany ze słowem "framfor" (zamiast, ponad).
|
|
|
å vurdere / vurderer / vurderte / har vurdert commencer à apprendre
|
|
oceniać / rozważać / szacować Czasownik "å vurdere" oznacza "oceniać" wartość, jakość lub znaczenie czegoś. (Hvordan vurderer du hans prestasjoner? - Jak oceniasz jego osiągnięcia?). Znaczy również "rozważać" różne opcje lub możliwości przed podjęciem decyzji. (Jeg vurderer å bytte jobb - Rozważam zmianę pracy). Może też oznaczać "szacować" (np. ryzyko, koszt). (Risikoen ble vurdert som lav - Ryzyko zostało oszacowane / ocenione jako niskie).
|
|
|
å planlegge / planlegger / planla / har planlagt commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å planlegge" oznacza "planować", czyli przygotowywać plan działania, wydarzenia lub projektu na przyszłość. (Vi planlegger en tur til sommeren - Planujemy wycieczkę na lato). (Det er viktig å planlegge arbeidet godt - Ważne jest, aby dobrze zaplanować pracę). (Hva planlegger du å gjøre i helgen? - Co planujesz robić w weekend?).
|
|
|
å stole (på) / stoler / stolte / har stolt commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å stole" oznacza "ufać" lub "polegać" na kimś lub na czymś. Używany w kontekście zaufania, wiary w czyjąś uczciwość, kompetencje lub niezawodność. Prawie zawsze występuje z przyimkiem "på". (Jeg stoler på deg - Ufam ci / Polegam na tobie). (Du kan stole på at jeg hjelper deg - Możesz polegać na tym / być pewien, że ci pomogę). (Stol aldri på en fremmed! - Nigdy nie ufaj obcemu!).
|
|
|
å respektere / respekterer / respekterte / har respektert commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å respektere" oznacza "respektować", "szanować" kogoś (za jego cechy, osiągnięcia) lub coś (np. zasady, granice, decyzje). Wyraża postawę szacunku i uznania. (Vi må respektere hverandres meninger - Musimy szanować nawzajem swoje opinie). (Jeg respekterer avgjørelsen din - Szanuję / Respektuję twoją decyzję).
|
|
|
å anta / antar / antok / har antatt commencer à apprendre
|
|
przypuszczać / zakładać / przyjmować (założenie) Czasownik "å anta" oznacza "przypuszczać", "zakładać" lub "przyjmować" coś za prawdopodobne lub prawdziwe, często bez pełnych dowodów. (Jeg antar at han kommer i morgen - Przypuszczam / Zakładam, że on przyjdzie jutro). (Vi kan ikke bare anta at alt er i orden - Nie możemy po prostu zakładać, że wszystko jest w porządku). Używany też w znaczeniu "przyjmować" np. formę, postać. (Stoffet antok en fast form - Substancja przyjęła stałą formę).
|
|
|
å innse / innser / innså / har innsett commencer à apprendre
|
|
zdawać sobie sprawę / pojmować / uświadamiać sobie Czasownik "å innse" oznacza "zdawać sobie sprawę", "pojmować", "uświadamiać sobie", często odnosząc się do zrozumienia trudnej lub nieprzyjemnej prawdy albo sytuacji. (Til slutt innså han feilen sin - W końcu zdał sobie sprawę ze swojego błędu / pojął swój błąd). (Det er på tide å innse fakta - Pora zdać sobie sprawę z faktów / spojrzeć prawdzie w oczy). Implikuje głębsze zrozumienie niż tylko "å forstå".
|
|
|
å tvile / tviler / tvilte / har tvilt commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å tvile" oznacza "wątpić" lub "powątpiewać" w coś lub w kogoś, czyli nie być pewnym prawdziwości, słuszności lub istnienia czegoś. Często używany z przyimkiem "på". (Jeg tviler på at han snakker sant - Wątpię, czy on mówi prawdę). (Ikke tvil på deg selv! - Nie wątp w siebie!). Wyraża brak pewności lub sceptycyzm.
|
|
|
å begripe / begriper / begrep / har begripet commencer à apprendre
|
|
pojmować / rozumieć (dogłębnie) / chwytać Czasownik "å begripe" oznacza "pojmować", "rozumieć", często w sposób dogłębny lub intuicyjny; "chwytać" sens czegoś. Jest często używany jako mocniejszy lub bardziej potoczny synonim "å forstå". (Jeg begriper ikke hvordan han klarte det! - Nie pojmuję / Nie rozumiem, jak on to zrobił!). (Kan du begripe dette? - Pojmujesz to? / Ogarniasz to?).
|
|
|
å gruble / grubler / grublet / har grublet commencer à apprendre
|
|
rozmyślać / roztrząsać / dumać (intensywnie) Czasownik "å gruble" oznacza "rozmyślać", "roztrząsać", "dumać", często intensywnie, głęboko i czasem z niepokojem lub nad problemem trudnym do rozwiązania. (Han satt og grublet over problemet - Siedział i rozmyślał / dumał nad problemem). (Hva er det du grubler på? - Nad czym tak rozmyślasz / dumasz?). Sugeruje głębsze i bardziej uporczywe myślenie niż "å tenke".
|
|
|
å forestille / forestiller / forestilte / har forestilt commencer à apprendre
|
|
przedstawiać (kogoś komuś) / wyobrażać (sobie) / oznaczać, reprezentować Czasownik "å forestille" oznacza "przedstawiać" kogoś komuś (choć "åpresentere" jest częstsze). (La meg forestille deg for min kone - Pozwól, że przedstawię cię mojej żonie). Znacznie częściej używany zwrotnie, "forestille seg", oznacza "wyobrażać sobie" coś. (Kan du forestille deg det? - Czy możesz to sobie wyobrazić?). Może też znaczyć "oznaczać", "reprezentować". (Hva skal dette forestille? - Co to ma znaczyć / przedstawiać?).
|
|
|
å konsentrere / konsentrerer / konsentrerte / har konsentrert commencer à apprendre
|
|
koncentrować (się) / skupiać (się) Czasownik "å konsentrere" najczęściej występuje w formie zwrotnej "konsentrere seg (om/på)" i oznacza "koncentrować się", "skupiać się" na czymś. (Nå må du konsentrere deg! - Teraz musisz się skoncentrować!). (Hun konsentrerte seg om oppgaven - Skoncentrowała się na zadaniu). Bez "seg" znaczy "koncentrować" coś (np. władzę, wojska) w jednym miejscu. (Makten ble konsentrert hos kongen - Władza została skoncentrowana u króla).
|
|
|
å pugge / pugger / pugget / har pugget commencer à apprendre
|
|
wkuwać (na pamięć) / uczyć się (na pamięć) "å pugge" oznacza "wkuwać", "uczyć się na pamięć", często mechanicznie, bez głębszego zrozumienia, np. przed egzaminem. (Jeg må pugge gloser til i morgen - Muszę wkuć słówka na jutro). (Han pugget hele natten før prøven - Wkuwał całą noc przed testem).
|
|
|
å gjenkjenne / gjenkjenner / gjenkjente / har gjenkjent commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å gjenkjenne" oznacza "rozpoznawać", czyli identyfikować kogoś lub coś na podstawie wcześniejszej znajomości lub charakterystycznych cech. (Jeg gjenkjente henne med en gang - Rozpoznałem ją od razu). (Kan du gjenkjenne denne melodien? - Czy rozpoznajesz tę melodię?). Wymaga połączenia percepcji z pamięcią. Jest często używany zamiennie z "å kjenne igjen".
|
|
|
å analysere / analyserer / analyserte / har analysert commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å analysere" oznacza "analizować", czyli dokładnie badać coś, rozkładać na części składowe, aby zrozumieć jego strukturę, naturę lub działanie. (Vi må analysere dataene nøye - Musimy dokładnie przeanalizować dane). (Han analyserte problemet fra alle vinkler - Przeanalizował problem z każdej strony). Używany w kontekście naukowym, badawczym, rozwiązywania problemów.
|
|
|
å reflektere / reflekterer / reflekterte / har reflektert commencer à apprendre
|
|
reflektować / zastanawiać się / odbijać (światło, dźwięk) Czasownik "å reflektere" oznacza "reflektować", "zastanawiać się" głęboko nad czymś (często z "over"). (Det er viktig å reflektere over egne handlinger - Ważne jest, aby reflektować nad własnymi czynami). Oznacza również fizyczne "odbijać" światło lub dźwięk. (Vannflaten reflekterte solen - Powierzchnia wody odbijała słońce).
|
|
|
å sammenligne / sammenligner / sammenlignet / har sammenlignet commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å sammenligne" oznacza "porównywać" dwie lub więcej rzeczy lub osób, aby znaleźć podobieństwa lub różnice. Często używany z przyimkiem "med". (Du kan ikke sammenligne epler med pærer - Nie możesz porównywać jabłek z gruszkami). (Vi sammenlignet prisene i forskjellige butikker - Porównaliśmy ceny w różnych sklepach).
|
|
|
å anslå / anslår / anslo / har anslått commencer à apprendre
|
|
szacować / oceniać (wartość, ilość) Czasownik "å anslå" oznacza "szacować", "oceniać" w przybliżeniu wartość, ilość, koszt lub rozmiar czegoś. (Politiet anslår verdien av tyvegodset til 50 000 kroner - Policja szacuje wartość skradzionych dóbr na 50 000 koron). (Kan du anslå hvor mange som kommer? - Czy możesz oszacować, ilu (ludzi) przyjdzie?).
|
|
|
å estimere / estimerer / estimerte / har estimert commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å estimere" oznacza "szacować", "estymować", czyli obliczać lub oceniać w przybliżeniu wartość, koszt, ilość itp., często na podstawie dostępnych danych. (Vi estimerer at prosjektet vil ta seks måneder - Szacujemy, że projekt zajmie sześć miesięcy). (Kostnadene ble estimert til to millioner - Koszty zostały oszacowane na dwa miliony). Jest bliskim synonimem "å anslå".
|
|
|
å bedømme / bedømmer / bedømte / har bedømt commencer à apprendre
|
|
oceniać / osądzać / wydawać opinię Czasownik "å bedømme" oznacza "oceniać", "osądzać" lub "wydawać opinię" na temat jakości, wartości, sytuacji lub czyjegoś zachowania, często na podstawie kryteriów lub obserwacji. (Det er vanskelig å bedømme situasjonen utenfra - Trudno jest ocenić sytuację z zewnątrz). (Dommerne bedømte deltakerne strengt - Sędziowie oceniali uczestników surowo).
|
|
|
å beslutte / beslutter / besluttet / har besluttet commencer à apprendre
|
|
decydować (się) / postanawiać / uchwalać (formalnie) Czasownik "å beslutte" oznacza "decydować", "postanawiać" lub "uchwalać", zazwyczaj w bardziej formalnym kontekście niż "å bestemme" lub odnosząc się do ważnych, oficjalnych decyzji. (Regjeringen besluttet å innføre nye tiltak - Rząd postanowił / zdecydował wprowadzić nowe środki). (Styret har besluttet å utsette møtet - Zarząd zdecydował / uchwalił odroczenie spotkania). Może być użyty zwrotnie "beslutte seg for". (Har du besluttet deg ennå? - Zdecydowałeś się już?).
|
|
|
å bety / betyr / betydde / har betydd commencer à apprendre
|
|
znaczyć / oznaczać / mieć znaczenie Czasownik "å bety" oznacza "znaczyć", "oznaczać" (mieć jakieś znaczenie lub sens). (Hva betyr dette ordet? - Co znaczy to słowo?). Może też oznaczać "mieć znaczenie", "być ważnym". (Det betyr mye for meg - To wiele dla mnie znaczy / Ma dla mnie duże znaczenie). Występuje też w zwrocie "det vil si" (dvs.) - to znaczy.
|
|
|
å erkjenne / erkjenner / erkjente / har erkjent commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å erkjenne" odnosi się do akceptacji lub potwierdzenia istnienia lub prawdziwości czegoś, często formalnie. Używany by "uznać" fakt, prawo, stan rzeczy lub czyjś autorytet. (Staten nekter å erkjenne urfolkets rettigheter - Państwo odmawia uznania praw rdzennej ludności). Używany również by "przyznać" (się) do czegoś (np. błędu) lub uznać czyjąś rację. (Jeg må erkjenne at jeg tok feil - Muszę przyznać, że się myliłem).
|
|
|
å fantasere / fantaserer / fantaserte / har fantasert commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å fantasere" oznacza "fantazjować" lub "marzyć na jawie", czyli tworzyć w umyśle obrazy lub historie, które nie są realne. (Barn fantaserer ofte om å være superhelter - Dzieci często fantazjują o byciu superbohaterami). (Slutt å fantasere og kom tilbake til virkeligheten! - Przestań fantazjować i wróć do rzeczywistości!). Często używany z przyimkiem "om".
|
|
|
å fatte / fatter / fattet / har fattet commencer à apprendre
|
|
pojmować / rozumieć / chwytać (sens) / (+ wyrażenia idiomatyczne) Czasownik "å fatte" oznacza "pojmować", "rozumieć", "chwytać" sens czegoś, często szybko lub intuicyjnie. (Jeg fatter ikke hva du mener - Nie pojmuję / Nie rozumiem, co masz na myśli). Występuje też w stałych połączeniach idiomatycznych, często oznaczających nagłe uczucie lub zdobycie czegoś: np. "podjąć" decyzję ("fatte en beslutning"), "poczuć" zainteresowanie ("fatte interesse"), "nabrać" podejrzeń ("fatte mistanke") lub "zebrać" odwagę ("fatte mot").
|
|
|
å fokusere / fokuserer / fokuserte / har fokusert commencer à apprendre
|
|
koncentrować (się) / skupiać (się) "å fokusere" oznacza "koncentrować (się)", "skupiać (się)" na czymś (zadaniu, problemie, myśli), często używany zwrotnie "fokusere seg" lub po prostu z przyimkiem "på". (Nå må vi fokusere på å løse problemet - Teraz musimy skupić się na rozwiązaniu problemu). (Hun klarte ikke å fokusere på lesingen - Nie mogła skoncentrować się na czytaniu). Może też odnosić się do ustawiania ostrości w aparacie fotograficznym lub optyce. (Kameraet fokuserte automatisk - Aparat automatycznie ustawił ostrość).
|
|
|
å fundere / funderer / funderte / har fundert commencer à apprendre
|
|
rozmyślać / dumać / zastanawiać się (głęboko) Czasownik "å fundere" oznacza "rozmyślać", "dumać", "zastanawiać się" nad czymś głęboko, spokojnie i w zamyśleniu. (Han satt og funderte over livets mening - Siedział i rozmyślał / dumał nad sensem życia). Jest bliskim synonimem "å gruble", ale może sugerować mniej natarczywe lub mniej problemowe rozmyślanie. Często z przyimkiem "på" lub "over".
|
|
|
å grunne / grunner / grunnet / har grunnet commencer à apprendre
|
|
rozmyślać / dumać (nad czymś) / opierać / gruntować (coś na czymś) Czasownik "å grunne" może oznaczać "rozmyślać", "dumać" nad czymś, podobnie do "fundere" i "gruble" (często z "på" lub "over"). (Hva grunner du på nå? - Nad czym teraz rozmyślasz?). Oznacza również "opierać" coś na czymś, "gruntować", czyli stanowić podstawę (często w formie "grunnet på" lub imiesłowie "grunnet"). (Avgjørelsen var grunnet på feil informasjon - Decyzja była oparta na błędnych informacjach).
|
|
|
å identifisere / identifiserer / identifiserte / har identifisert commencer à apprendre
|
|
identyfikować / rozpoznawać / utożsamiać (się z) Czasownik "å identifisere" oznacza "identyfikować", czyli ustalać tożsamość kogoś lub czegoś, rozpoznawać. (Politiet prøver å identifisere offeret - Policja próbuje zidentyfikować ofiarę). (Kan du identifisere problemet? - Czy potrafisz zidentyfikować problem?). Może też być użyty zwrotnie "identifisere seg med", oznaczając "utożsamiać się z" kimś lub czymś. (Mange unge identifiserer seg med popidolet - Wielu młodych utożsamia się z idolem pop).
|
|
|
å lite (på) / liter / lit / har litt commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å lite" oznacza "ufać", "polegać" na kimś lub na czymś. Używany w kontekście zaufania i wiary w czyjąś uczciwość, kompetencje lub niezawodność, prawie zawsze z przyimkiem "på". (Du kan lite på meg - Możesz mi ufać / polegać na mnie). (Jeg liter ikke på hans forklaring - Nie ufam jego wyjaśnieniu). Jest bardzo bliskim synonimem "å stole på".
|
|
|
å memorere / memorerer / memorert / har memorert commencer à apprendre
|
|
zapamiętywać / uczyć się na pamięć Czasownik "å memorere" oznacza "zapamiętywać", "uczyć się na pamięć", często w sposób systematyczny. (Skuespilleren måtte memorere lange replikker - Aktor musiał zapamiętać długie kwestie). (Det er lettere å memorere hvis man forstår innholdet - Łatwiej jest zapamiętywać, jeśli rozumie się treść). Jest bliskim synonimem "å lære utenat".
|
|
|
å meditere / mediterer / mediterte / har meditert commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å meditere" oznacza "medytować", czyli praktykować techniki koncentracji i uważności w celu osiągnięcia spokoju umysłu lub wglądu. (Hun mediterer hver morgen - Ona medytuje każdego ranka). (Mange bruker meditasjon for å redusere stress - Wielu używa medytacji, aby zredukować stres).
|
|
|
å minnes / minnes / mintes / har mintes commencer à apprendre
|
|
wspominać / pamiętać / upamiętniać Czasownik "å minnes" (s-verb) oznacza "wspominać" kogoś lub coś z przeszłości, często z sentymentem. (Vi mintes de gode gamle dager - Wspominaliśmy stare dobre czasy). Oznacza również "pamiętać" o kimś lub "upamiętniać" kogoś zmarłego lub ważne wydarzenie. (Vi minnes de falne - Pamiętamy / Upamiętniamy poległych). Jest bardziej nacechowany emocjonalnie lub formalny niż "å huske".
|
|
|
å overveie / overveier / overveide / har overveid commencer à apprendre
|
|
rozważać / zastanawiać się Czasownik "å overveie" oznacza "rozważać" jakąś możliwość, plan lub decyzję, "zastanawiać się" nad czymś przed podjęciem działania. (Jeg overveier å søke på den stillingen - Rozważam złożenie podania na to stanowisko). (Har du overveid konsekvensene? - Czy rozważyłeś konsekwencje?). Sugeruje staranne przemyślenie.
|
|
|
å pønske / pønsker / pønsket / har pønsket commencer à apprendre
|
|
rozmyślać (nad czymś) / knuć / obmyślać (coś) Czasownik "å pønske" oznacza "rozmyślać" nad czymś intensywnie, często w ukryciu lub z jakimś ukrytym zamiarem; może też znaczyć "knuć", "obmyślać" jakiś plan (niekoniecznie negatywny). (Hva er det du pønsker på nå? - Nad czym teraz tak rozmyślasz / Co knujesz?). Sugeruje intensywne, czasem skryte myślenie. Zwykle z przyimkiem "på".
|
|
|
å realisere / realiserer / realiserte / har realisert commencer à apprendre
|
|
realizować / uświadamiać sobie Czasownik "å realisere" oznacza "realizować", "urzeczywistniać" (np. plan, marzenie). (Han klarte å realisere drømmen sin - Udało mu się zrealizować swoje marzenie). W formie zwrotnej "realisere seg" oznacza "uświadomić sobie", "zdać sobie sprawę" z czegoś. (Da realiserte jeg meg at jeg hadde glemt nøklene - Wtedy uświadomiłem sobie / zdałem sobie sprawę, że zapomniałem kluczy).
|
|
|
å skjønne / skjønner / skjønte / har skjønt commencer à apprendre
|
|
rozumieć / pojmować / kapować (potocznie) Czasownik "å skjønne" oznacza "rozumieć", "pojmować", często w sposób bardziej potoczny, bezpośredni lub intuicyjny niż "å forstå". (Skjønner du hva jeg mener? - Rozumiesz / Kapujesz, co mam na myśli?). (Jeg skjønte ingenting av filmen - Nic nie z tego filmu / Nie skapowałem filmu). Jest bardzo powszechny w mowie potocznej.
|
|
|
å spekulere / spekulerer / spekulerte / har spekulert commencer à apprendre
|
|
Czasownik "å spekulere" oznacza "spekulować", "rozmyślać", "zastanawiać się" nad czymś, często snując domysły lub teorie na podstawie niepełnych informacji. (Det er unødvendig å spekulere i årsakene nå - Niepotrzebnie jest teraz spekulować na temat przyczyn). (Han spekulerte på om han burde investere - Zastanawiał się / Spekulował, czy powinien zainwestować). Może też odnosić się do spekulacji finansowych.
|
|
|
å undre / undrer / undret / har undret commencer à apprendre
|
|
dziwić (kogoś) / dziwić się / zastanawiać się Czasownik "å undre" oznacza "dziwić" kogoś. (Det undrer meg at han ikke kom - Dziwi mnie, że nie przyszedł). Częściej występuje w formie zwrotnej "undre seg (på/over)" i oznacza "dziwić się", "zastanawiać się" nad czymś z ciekawością lub zdziwieniem. (Jeg undrer meg over hvorfor han gjorde det - Zastanawiam się / Dziwię się, dlaczego on to zrobił). (Hva undrer du deg på? - Nad czym się zastanawiasz?).
|
|
|
å lure (på) / lurer / lurte / har lurt commencer à apprendre
|
|
zastanawiać się / oszukiwać / czaić się "å lure" najczęściej występuje z przyimkiem "på" ("lure på") i oznacza "zastanawiać się" nad czymś lub "być ciekawym" czegoś. (Jeg lurer på hvorfor han er sen - Zastanawiam się, dlaczego on się spóźnia). (Lurer du på hva som skjedde? - Zastanawiasz się / Jesteś ciekaw, co się stało?). Użyty bez przyimka "på", "å lure" oznacza "oszukiwać", "wprowadzać w błąd". (Ikke prøv å lure meg! - Nie próbuj mnie oszukać!). Może też znaczyć "czaić się". (Reven lurte bak treet - Lis czaił się za drzewem).
|
|
|
å gjette / gjetter / gjettet / har gjettet commencer à apprendre
|
|
zgadywać, odgadywać / domyślać się "å gjette" oznacza "zgadywać", "odgadywać" odpowiedź lub przyszłe wydarzenie, nie mając pewności lub pełnej wiedzy. (Kan du gjette hva jeg har i hånden? - Czy potrafisz zgadnąć, co mam w dłoni?). (Jeg bare gjetter, men jeg tror han kommer - Tylko zgaduję/ ale myślę, że on przyjdzie). Jest też często używany w formie zwrotnej "gjette seg til" co znaczy "domyślić się". (Jeg visste ikke adressen, men jeg gjettet meg til hvor det var - Nie znałem adresu, ale domyśliłem się, gdzie to było).
|
|
|
å tippe / tipper / tippet / har tippet commencer à apprendre
|
|
zgadywać, typować / dawać napiwek / przechylać (się) Po pierwsze, potocznie oznacza "zgadywać" lub "typować" (wynik, odpowiedź). (Jeg tipper han er rundt 40 år gammel - Zgaduję / Typuję, że on ma około 40 lat). (Hvem tipper du vinner kampen? - Jak myślisz / Kogo typujesz, że wygra mecz?). Oznacza również "dawać napiwek". (Husk å tippe servitøren - Pamiętaj, żeby dać napiwek kelnerowi). Ponadto, znaczy też "przechylać (się)" lub "wywracać (się)". (Pass på så glasset ikke tipper - Uważaj, żeby szklanka się nie przechyliła / wywróciła).
|
|
|
å forutsette / forutsetter / forutsatte / har forutsatt commencer à apprendre
|
|
zakładać (z góry) / wymagać (jako warunek) / przyjmować (założenie) Czasownik "å forutsette" oznacza "zakładać" coś z góry lub "przyjmować" coś za prawdę lub pewnik, często bez dowodu. (Vi kan ikke forutsette at alle forstår dette - Nie możemy zakładać, że wszyscy to rozumieją). Oznacza również "wymagać" czegoś jako warunku wstępnego lub koniecznej podstawy do tego, by coś innego mogło zaistnieć. (Godt samarbeid forutsetter åpen kommunikasjon - Dobra współpraca wymaga / zakłada otwartą komunikację).
|
|
|
