Budowa i czynności życiowe organizmów. klasa 5

Podstawowe pierwiastki występujące w dużej ilości w organizmach

węgiel, wodór, tlen, azot, siarka, fosfor

Podstawowe związki chemiczne udujące organizmy żywe

woda, białka, tłuszcze, sole mineralne, cukry, kwasy nukleinowe

Skład procentowy składników budujących organizm człowieka

woda - 65%, białka - 18%, tłuszcze - 10%, sole mineralne - 4%, kwasy nukleinowe - 2%, cukry 1%

Znaczenie wody

transport, umożliwia usuwanie szkodliwych substancji z organizmów, bierze udział w fotosyntezie, pomaga regulować temperaturę

Sole mineralne

funkcję budulcową: budulcową, regulacyjną, przewodzą impulsy nerwowe

Magnez

fotosynteza

wapń

muszle, pancerze, zęby

żelazo

krew

jod

tarczyca

budowa białek

z aminokwasów jest ich tyko 20

rodzaje aminokwasów

egzogenne - nie potrafimy ich wytwarzać, endogenne - potrafimy je wytworzyć

Białka pelnowartościowe i niepwłnowartościowe

pełno... - wszystkei niezbędne aminokwasy egzogenne, są pochodzenia zwierzęcego; niepełno... - nie zawierają wszystkich niezbędnych aminkwasów, są pochodzenia roślinnego

Źródło białka

mięso, ryby, mleczne przetwory, rośliny strączkowe np. soja, fasola, bób, groch

Funkcja białek

budulec - keratyna, kolagen, miozyna, materiał zapasowy, reguluje pracę organizmu - enzymy

zobacz tabelkę strona 5

*****************************************

Funkcję cukrów

energia - glukoza, materiał zapasowy - skrobia, glikogen, budują organizmy - celuloza, chityna, mureina

występowanie cukrów

ziemniak, kasze, makarony, pieczywo

przykłady cukrów

skrobia, Glikogen, sacharoza, Laktoza, fruktoza, glukoza – więcej o nich na stronie szóstej

Co to jest Błonnik jakie ma znaczenie?

zawiera w swoim składzie Celuloza która nie ulega trawieniu, nie ma wartości odżywczy ch ani energetycznych duże znaczenie zdrowotne ponieważ przyspiesza przesuwanie treści pokarmowej w jelicie oraz nowotworze jelita grubego,

Funkcje tłuszczy

materiał zapasowy, stanowią warstwę ochronną, dostarczają energii dwa razy więcej niż cukry

I budowa tłuszczy

glicerol i 3cząsteczki tłuszczowe,

Funkcje tłuszczy

materiał zapasowy, warstwa ochronna, dostarczają dwa razy energii więcej niż cukry

W jakich pokarmach wystepują tłuszcze?

Olej, Masło, śmietana, Smalec, słonina, ser żółty, ryby morskie

Jaką rolę pełni kwas nukleinowy?

Jest nośnikiem informacji genetycznej

Od czego zależy kształt komórek?

Od pełnionej funkcji

Budowa komórki zwierzęcej

Mitochondrium, aparat Golgiego, Jądro, rybosomy, Wakuola, błona, Cytozol, siateczkę śródplazmatyczna

Co robi mitochondrium?

Centrum energetyczne komórki to zachodzi oddychanie komórkowy

Co robi aparat Golgiego

Przylegające do siebie spłaszczonych pęcherzyki odpowiedzialne za przekształcanie i transportowanie Białek

Jądro co on robi

Zawiera D N Ą i kieruje wszystkimi czynnościami życiowymi komórki

Rybosomy co robią

Umożliwiają powstawanie Białek

Wakuola co ona robi

Pochłania gromadzi i usuwa szkodliwe substancje

Błona co ona robi

Oddziela wnętrza komórki od otoczenia transportuje różne substancje

Co robi Cytozol

płynna — płynna faza cytoplazmy tworzy środowisko wewnętrzne gdzie przebiegają różne reakcje biochemiczne

Siateczką śródplazmatyczna co ona robi

Uczestniczy w wytwarzaniu i transporcie Białek i tłuszczów

Co to jest cytoplazma

Cytozol + wszystkie organella z wyjątkiem jądra

Wymień komórki bezjądrowe

Komórki bakterii

Jak zbudowana jest komórka Roślinna

Ściana Komórkowa, chloroplasty, Cytozol, mitochondrium, aparat Golgiego, Jądro, siateczkę śródplazmatyczna, błona, Rybosomy, Wakuola

Czym różni się komórka zwierzęce od roślinnej?

Roślinna ma chloroplasty i ścianę komórkową

Jaką funkcję pełni ściana Komórkowa?

Nadaje kształt, chroni przed uszkodzeniami i wnikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych

Jaką funkcję pełnią chloroplasty

Zawierają barwnik chlorofil niezbędne do fotosyntezy

Omów budowę komórki bakteryjnej prokariotyczne bez jądrowe j

Substancja jądrowa, Plazmid, błona Komórkowa, ściana, otoczka Śluzowa, Rzęski, Wici, Cytozol, rybosomy

Czym różni się komórka bakteryjna od zwierzęcej?

Nie mają o ścianę i otoczkę

Budowa komórki grzybowej

Jądro, ściana Komórkowa, mitochondrium, błona Komórkowa, Wakuola, Cytozol, aparat Golgiego, siateczkę śródplazmatyczna, rybosomy

Czym się różni Komórka Grzybowa od zwierzęcej?

ma ścianę komórkową z hity ny

Wymień składniki martwe nie plazmatyczne

Ściana Komórkowa i Wakuola

Co to jest Celuloza mu reina i Chityna

Składnik budulcowy ścian komórkowych, Celulozę składnik ściany u roślin, mury inne u bakterii, Chityna u Grzybów

Pamiętaj o rozpoznawaniu komórek

lalallalalallalalal

Co to jest fotosynteza

Proces w którym roślina produkuje sobie pokarm

Co jest pokarmem wyprodukowanym w fotosyntezie

Glukoza cukier plo prosty

Dlaczego rośliny mogą przeprowadzać fotosyntezę

Chloroplasty

Jakie organizmy przeprowadzają fotosyntezę

Organizmy samożywne takie jak rośliny niektóre protisty i nieliczne bakterie

Wymień substraty fotosyntezy

Woda i dwutlenek węgla

Wymień produkty fotosyntezy

pokarm - glukoza i tlen

W jakiej części rośliny zachodzi głównie fotosynteza

Liście

Gdzie w komórce zachodzi fotosynteza

W chloroplastach

O jakiej porze zachodzi fotosynteza

w dzień

A do czego roślina wykorzystuje substancje pokarmowe

Jakoś źródła energii, do budowy ciała, jako substancje zapasowe

Czynniki wpływające na intensywność fotosyntezy

Światło, dwutlenek węgla, woda, temperatura, sole mineralne

Co to jest Chemosynteza

przeprowadzają ją bakterie żyjące np. na dnie oceanów, proces wytwarzania związków organicznych z prostych związków nieogrhanicznych

Przeanalizuj rysunki na stronie szesnastej I siedemnastej

Ok

Jakie organizmy są cudzożywne

Zwierzęta, grzyby, większość bakterii niektóre prąd i sty

Jak odżywiają się organizmy cudzożywne

Pobiera ją pokarm z otoczenia potem go trawią

Jak dzielimy organizmy cudzożywne?

na roślinożerców, wszystko herców, mięsożerców, pasożyty, odży więcej się już szczotkami organizmów

Podaj przykłady zwierząt

Krowa, koń

Jakie cechy mają roślinożercy

Długie przewody pokarmowe mają bakterii oraz prąd i sty które pomaga ją trafić celuloze motyl ma rurkę którą piję nektar

Jak odżywiają się Mięso Żercy

Zjadają inne zwierzęta polują i zabijają albo żywią się ciałami martwych zwierząt

Jak dzielimy Mięsożerców

No drapieżników i padlinożerców

Przykłady przystosowań do drapieżnictwa

Ostre pazury, kły, bardzo dobry wzrok, szybkość, smukłe ciało

Co to są Padlinożercy

Żywią się martwię mi zwierzętami

Wymień przykłady Pla padlinożerców

Hiena, Sęp, likaon

Przykłady zwierząt wszystkożernych

Niedźwiedź i Wróbel

Przykłady zwierząt mięsożernych

wilk, lew, wróbel

Pasożyty wewnętrzne

Ta Siemiec, owsiki

Przykłady pasożytów wewnętrznych

Kleszcz Komar

Wymień przystosowania tasiemców do pasożytnictwa

To Siemiec, owsiki

Rośliny pasożytnicze

zaraz żółta, Łuskiewnik różowy, Kanianka Pospolita nie ma chlorofilu wszystko pobiera od żywiciela

Podaj przykład rośliny która jest pół pasożytem

Jemioła

Co to jest oddychanie komórkowy

Uwalnianie energii z pokarmu

Gdzie w komórce zachodzi oddychanie tlenowe

Mitochondrium

Jak za pomocą równania przedstawiamy oddychanie tlenowe

Glukoza + tlen Strzałka dwutlenek węgla + woda + energia

Na czym polega wymiana Gazowa

Dostarczeniu organizmowi tlenu i usuwanie z niego dwutlenku węgla

Wymiany gazowej u Kota, ryby, chełpi mądrej

Płuca, skrzela, cała powierzchnia ciała

Jak nazywają się narządy wymiany gazowej u roślin

Aparaty szparkowe

Co to jest fermentacja

Oddychanie beztlenowe

Komórce zachodzi oddychanie beztlenowe gdzie

Cytozol

Jak za pomocą równania przedstawiamy oddychanie beztlenowe

Glukoza strzał K alkohol etylowy + dwutlenek węgla + energia

W jakim procesie dostarcza więcej energii

Oddychanie tlenowe

Jakie Organizmy przeprowadzają fermentację

Bakterie, niektóre pasożyty i grzyby niektóre

Czy w organizmie człowieka zachodzi fermentacja

Tak w mięśniach jeśli pracują Długo i intensywnie a są mało dotleniony wytwarza się kwas mlekowy powstaje energia

U roślin w ciągu dnia odbywa się fotosynteza i oddychanie komórkowy w nocy tylko oddychanie komórkowy

pamiętaj

Podaj równanie do oddychania tle nowego

Dwutlenek węgla + woda równa się glukoza + tlen

Wprowadzenie do następnego zadania

Spójrz na obrazek

Fotosynteza

Spójrz na obrazek

Oddychanie

Spójrz na obrazek

Jeśli chcesz i masz ochotę zobacz na stronę 21

marta zniszczoł