Biologia cz 3 - Endokrynologia

Co to jest endokrynologia?

nauka o gruczołach wydzielania wewnętrznego (gruczołach dokrewnych)

Co to są gruczoły?

Narządy powstające z komórek nabłonkowych (z wyjątkiem podwzgórza, części nerwowej przysadki mózgowej, szyszynki oraz rdzenia nadnerczy), produkujące substancje zmieniające funkcjonowanie organizmu.

Jakie są rodzaje sygnalizacji komórkowej?

Autokrynowa, parakrynowa, endokrynowa, synaptyczna.

Co to znaczy endokrynowa sygnalizacja komórkowa?

Gdy komórka docelowa (do której skierowany jest przekaz) znajduje się w odległej tkance.

Cechy hormonów I

1. działają w miejscach odległych od miejsca powstania 2. czynne w niskich stężeniach 3. ich działanie jest wybiórcze - ma wpływ na narządy, tkanki, które mają receptory.

Cechy hormonów II

4. jeden hormon może działać na kilka różnych procesów 5. Mogą wzajemnie na siebie oddziałowywać. 6. Ich sekwencja zmienia się w ciągu doby

SOMATOPAUZA

Niedobór hormonu wzrostu. Zaczyna się po 20rż gdy poziom hormonu wzrostu (somatotropiny, GH, STH) wydzielanego przez przysadkę mózgową spada.

Andropauza

Niedobór testosteronu (koło 50rż)

Adrenopauza

Niedobór DHEA (kora nadnerczy) u kobiet i mężczyzn zaczyna spadać po 20rż

Co to jest DHEA?

dehydroepiandrosteron

Co to są hormony o działaniu androgennym?

Nasilające cechy męskie

Co to jest menopauza?

Spadek produkcji estradiolu i progesteronu

Podział gruczołów

1. wydzielania zewnętrznego (egzokrynowe) 2. Wydzielania wewnętrznego (endokrynowe) 3. mieszane

Gruczoły egzokrynowe

gruczoły, których wydzielina usuwana jest poza organizm lub do światła narządów tworzących przestrzeń zewnętrzną organizmu (np. przewodu pokarmowego, dróg oddechowych itp.) Np. totowe, łojowe, trawienne.

Gruczoły endokrynowe

Dokrewne, endokrynne. Narządy wyspecjalizowane w wydzielaniu substancji (hormonów). Są silnie unaczynione i nie mają struktur wyprowadzających wydzielinę. Np. przysadka, tarczyca, nadnercza.

Co to są gruczoły bezprzewodowe?

To stara nazwa gruczołów endokrynowych

Jak dzielimy hormony pod względem chemicznym?

Na gruczoły: 1) o budowie białkowej 2) sterydowe 3) pochodne aminokwasów

Wymień hormony o budowie białkowej

Receptory związane z białkami G - glukagon, insulina - z kinazami białkowymi

Co to są białka G?

białko adaptorowe dla receptora metabotropowego. Generalnie nazwą tą określa się dużą grupę polimorficznych białek charakteryzujących się aktywnością GTP-azy, czyli katalizujących hydrolizę GTP → GDP.

Co to jest glukagon?

Polipeptydowy hormon wytwarzany przez komórki A wysp trzustkowych. Istoty w gospodarce węglowodanowej, stymulując wzrost stężenia glukozy we krwi, co jest działaniem antagonistycznym w stosunku do insuliny

Co to jest Insulina?

Hormon wytwarzany przez trzustkę, a konkretnie przez komórki beta wysp Langerhansa w trzustce, w celu regulacji ilości glukozy we krwi.

Wymień hormony sterydowe

żeńskie hormony płciowe – progesteron, estrogeny; męskie hormony płciowe – androgeny, testosteron; kortykosteroidy – m.in. kortyzon, aldosteron

Wymień hormony pochodne aminokwasów

hormony tarczycy – tyroksyna, hormony rdzenia nadnercza – adrenalina, hormony szyszynki mózgowej – melatonina.

Glikoliza

ciąg reakcji biochemicznych, podczas których jedna cząsteczka glukozy zostaje przekształcona w dwie cząsteczki pirogronianu.

Etapy glikolizy

Glikoliza jest pierwszym etapem rozkładu glukozy, który służy do pozyskiwania energii dla komórkowych procesów metabolicznych. Glikoliza składa się z fazy wymagającej energii i następującej po niej fazy uwalniania energii