antyk

filozofia

umiłowanie mądrości, dziedzina ludzkiej myśli

alegoria

przenośny sens ukryty jednoznaczny

utopia

z gr. niemiejsce, wizja idealnego państwa, z powszechną równością, zadowolonymi obywatelami, bezpieczne i dobrobyt

personifikacja

uosobienie czegoś co nie jest człowiekiem, nadanie mu ludzkich cech

topos

stałe, niezmienne sformułowanie, powtarzający się, odwieczny motyw

archetyp

pierwotny wzorzec postawy, będący jakims wyobrażeniem o czymś, ideał czegoś

mit

opowiadanie o bogach i herosach w religiach pogańskich, służyły ludziom do obkaśniania swiata

porównanie homeryckie

bardzo rozbudowane, pełne opisów, często porównuje ludzi do przyrody, zwierząt

homo viator

łac. człowiek wędrujący/w podróży, topos, że zycie ludzkie to nieustanna wędrówka do celu, cel to idea ideał

komizm

właściwość sytuacji, wypowiedzi lub postaci sprawiające, że wywołują one śmiech

parodia

naśladowanie określonego gatunku, stylu, karykaturalne pokazanie cech lub pozbawienie go konntekstu, najczęściej jest ironiczna, satyryczna lub krytyczna

satyra

gatunek i postawa, gdzie twórca wyraża krytyczny stosunek do aspektów życia

non omnis moriar

nie wszystek umrę, człowiek zawsze bedzie żył w tym, co po sobie zostawił

carpe diem

chwytaj dzień, hasło epikurejczyków, by korzystać z każdej chwili życia

typy komizmu

słowny, czyli zabawne wyrażenia, dialogi, sytuacyjny, czyli zabawna jest sytuacja, postaci, czyli postać jest zabawna

cechy dramatu antycznego

dzieli się na epejzodiony, stasimony, ma prolog i epilog, ma zawiązanie akcji, punkt kulminacujny i tragedię końcową, narodził się z dytyramb, ma trzy zasady dramatu i zasadę miejsca czasu i akcji

trzy zasady dramatu

katharsis, mimesis, decorum

tragizm

dotyczy losów, kiedy działania bohaterow doprowadzają do klęski

epos

epika, dzieje się w czasiw ważnym dla ludzi, rozpoczyna się inwokacją, stworzył go homer, paralelizm

paralelizm

dwutorowość, rozgrywa się w świecie bogów i ludzi

zasada miejsca czasu i akcji

akcja trwa 24 godziny, w jednym miejscu i jest jednowątkowa

platon

uczeń sokratesa, idealista, racjonalista,

idealizm

pogląd, że istnieje świat idei, byty niematerialne i niezmienne, których można doświadczyć przez rozumowanie, jest opozycją do materializmu

idea

nieosiągalny cel, ideał, pomysł idealny, założenie

mit o jaskini

przenośnie: ludzie widzą odbicia idei, materialne rzeczy, nie prawdę, tylko to co poznawalnw zmysłami, filozof to osoba, która wyszła z jaskini

rozwój państwa wg platona utopii

na początku jest potrzeba innych i pomocy, potem jest podział na role ludzi, potem państwo się powiększa i ma stosunki z innymi państwami, potem wojsko, potem strażnik pilnujacy porządku

epikureizm

celem życia jest dążenie do przyjemności, trzeba żyć i się cieszyć, żyć cnotliwie, odsunąć się od bólu, cierpienia i bogow

stoicyzm

filozofia złotego środka, nie ulegać ani przesadnej radości, ani smutkowi, trzeba byc opanowanym i spokojnhm i to jest postawa mądrości

pieśń

stworzona przez horacego, stary gatunek liryki, pełniła funkcje liturgiczne, religijne, dzieli się na strofy

exogi monumentum

wzniosłem pomnik

horacy - wzniosłem pomnik

pomnikiem jest tu jego poezja, najważniejsze jest pozostawienie po sobie śladu na ziemi, niesmiertelnej pamiątki, marzy o sławie i docenieniu przez pokolenia

horacjanizm

postawa złotego środka, łączy epikureizm i stoicyzm, unikanie skrajnych zachowań, opanowanie, dystans, wszystko co materialne przemija

horacy - ojczyzna okrętem

alegoria ojczyzny jako tonący okręt, jest w niebezpieczeństwie i trzeba jej pomóc, czyli wojna, nie można czekac na bogów tylko samwmu coś zrobić, poeta ostrzega przed udawaną pomocą i zdradą

motywy horacjańskie

motyw przemijania, zmienności losu, non omnis moriar, tęsknoty za ojczyzną wędrówki

horacy pieśń zimowa

wskazówki od horacego, jak żyć, trzeba zadbać tylko o podstawowe potrzeby, bo resztą zajmą się bogowie, naszym losem np. trzeba dbać tylko o najważniejsze rzeczy, żyć chwilą i się nie martwić, postawa epikurejska,

horacy - do mecenasa

wszystko przemija, jest zmienne, to co materialne minie, trzeba uważać na zmienność fortuny, w życiu powinniśmy się cieszyć ale i uważać na zdradę, a mądry człowiek poradzi sobie z każdym problemem w życiu

poezja tyrtejska

to utwory wzywające do walki o ojczyznę, propaguje heroizm