anatomia bł.śluzowej jamy ustnej

rodzaje błony śluzowej

żująca, wyściełająca, specjalna

żująca = mastykacyjna, gdzie występuje

w obrębie dziąsła i podniebienia twardego, w których błona śluzowa jest narażona na działanie sił ucisku i tarcia w trakcie żucia

wyściełająca występowanie

w obrębie warg, policzków podniebienia miękkiego, dolnej powierzchni języka i dna jamy ustnej

specjalna występowanie

błona śluzowa grzbietu języka

warstwy nabłonka wielowarstwowego płaskiego rogowaciejącego (od najgłębiej położonej)

podstawna, kolczysta, ziarnista, rogowa

warstwę rozrodczą tworzą

warstwa podstawna + część warstwy kolczystej

ortokeratynizacja

płaskie komórki nie zawierają jąder (w pełni zrogowaciałe)

parakeratynizacja

keratynocyty zawierają obkurczone jądra o zbitej keratynie (zrogowaciałe)

nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący występowanie

wargi, policzki, podniebienie miękkie, dolna powierzchnia języka, dno jamy ustnej

unaczynienie języka

t. głęboka języka, t. podjęzykowa, gałęzie grzbietowe języka

unerwienie języka

ruchowo: nerw podjęzykowy; czuciowo: żuchwowy, językowo-gardłowy, błędny, twarzowy

brodawki języka

nitkowate, grzybowate, liściaste, okolone

nitkowate

długość0,7-3mm, stanowią ok. 90% wszystkich brodawek języka, ścierają się w czasie aktu żucia, pokryte nabłonkiem rogowaciejącym, funkcja mechaniczna -> częściowe rozdrobnienie pokarmu

grzybowate

między brodawkami nitkowatymi języka, głownie w okolicy końca języka i na brzegach, wysokość 0,7-1,8mm, około 200, funkcja mechaniczna i smakowa

liściaste

na brzegach tylnej części trzonu języka, ułożone równolegle do siebie, prostopadle do trzonu języka, typu smakowego

okolone

największe, wysokość nie przekracza 1mm, 10-12, rozmieszczone przed rowkiem granicznym na granicy trzonu i nasady języka, smakowe

ślinianki jamy ustnej

podjęzykowa, podżuchwowa, przyuszna

ślinianka podjęzykowa

przewód Bartholiniego, przewody Riviniego, na mięsku podjęzykowym, śluzowo-surowicza

ślinianka przyuszna

przewód Stenona, ujście na brodawce przyuszniczejsurowicza

ślinianka podżuchwowa

przewodem Whartona, uchodzi na mięsku podjęzykowym, surowiczo-śluzowa, ale w większości surowicza

pH śliny

ślina naczczo jest hipotoniczna 4,5-8

składniki śliny

białka (albuminy, amylaza, lizozym, mucyny itd), małe organiczne molekuły (kreatynina, glukoza, lipidy, azot itd), elektolity, mikrobiota, krew i jej pochodne, komórki wyścielające, substancje zewnętrzne

funkcje śliny

ochronna, trawienna, udział w procesach gojenia, obronna, materiał diagnostyczny

gruczoły języka

gruczoły językowe przednie (dolna powierzchnia końca języka), gruczoły ebnera – poniżej podstawy brodawek okolonych, gruczoły językowe tylne i boczne

pierścień Waldeyera

grudki tk. limfoidalnej + migdałek podniebienny + brodawki liściaste języka