6.3 Powstanie Imperium Rosyjskiego

Panowanie Piotra Wielkiego

1682-1725

Kiedy car Rosji mianował się Imperatorem Wszechrusi?

W 1721 roku

Jaki był skutek braku dostępu do Bałtyku i Morza Czarnego u schyłku XVII wieku dla Rosji?

Ograniczało to możliwości rozwoju gospodarczego państwa i zmniejszało jego polityczne znaczenie

Po śmierci jakiego cara Piotr przejął władzę i kim był on dla niego rodzinnie?

Po śmierci cara Fiodora, który był jego przyrodnim bratem

Omów wykształcenie i doświadczenie życiowe Piotra Wielkiego przed samodzielnymi rządami

Odebrał nowoczesne wykształcenie m.in. z zakresu wojskowości i matematyki oraz odbył podróż po Europie

Co uświadomiła Piotrowi Wielkiemu podróż po Europie?

Unaoczniła mu zapóźnienie cywilizacyjne jego ojczyzny

W którym roku Piotr Wielki rozpoczął samodzielne rządy i ile miał wtedy lat?

1689 roku, miał 17 lat

Omów politykę zagraniczną wobec Turcji Piotra Wielkiego

Po objęciu władzy rozpoczął wojnę z Imperium Osmańskim, w wyniku której w 1696 roku Rosja uzyskała Azow, port prowadzący do Morza Czarnego

Jaka była geneza prób uzyskania dostępu do Morza Bałtyckiego przez Piotra Wielkiego?

Brak dostępu do rynków europejskich i fiasko próby zbudowania koalicji antytureckiej

Jakie skutki miała dla Rosji Wielka Wojna Północna?

Rosja uzyskała szeroki dostęp do wybrzeży Morza Bałtyckiego, wyraźnie przesunięto centrum państwa na zachód, zwiększono polityczne wpływy Rosji i zaczęto ją uznawać za jedno z imperiów europejskich

Czym było samodzierżawie w Rosji?

Nieograniczona władza władcy

Jakie reformy w polityce wewnętrznej wprowadził Piotr Wielki?

Narzucił poddanym zmianę w obyczajach, wprowadził kalendarz juliański, zreformował alfabet i przeprowadził reformy administracyjne; ujednolicił stan szlachecki

Omów reformy administracyjne Piotra Wielkiego

Zastąpił Dumę Bojarską Senatem Rządzącym, powołał dziewięć kolegiów na wzór ministerstw, podzielił kraj na gubernie i wprowadził samorząd w miastach

Omów reformy Piotra Wielkiego dotyczące stanu szlacheckiego

Ujednolicił stan szlachecki, podzielony wcześniej na bojarów i dworian, nakładając obowiązek służby wojskowej lub cywilnej

Omów reformy armii Piotra Wielkiego

Utworzył regularne oddziały piechoty, kawalerii i artylerii, zakładał korpusy kadetów oraz prowadził tabelę rang określającą stopnie i ścieżki awansu

Czym były korpusy kadetów stworzone przez Piotra Wielkiego?

Szkoły dla młodzieży szlacheckiej, kształcące przyszłych oficerów

Omów reformy gospodarki Piotra Wielkiego

Wspierał rozwój manufaktur, kopalni, hut, rozbudowywał sieć kanałów, sprowadzał rzemieślników z zachodu, sprzyjał obogaceniu mieszkańców, przenosząc ciężar utrzymania państwa na chłopów

Jakie działania podjął Piotr Wielki wobec chłopów?

Obciążył ich wysokimi podatkami, m.in. pogłównymi i obowiązkową służbą wojskową

Kiedy Petersburg stał się stolicą Rosji?

W 1712 roku

Jakie były zasadnicze cechy Imperium Rosyjskiego za Piotra Wielkiego?

Absolutna władza cesarza (samodzierżawie) i stałe dążenie do ekspansji terytorialnej

W jakim okresie panowała Katarzyna II Wielka?

Panowała w latach 1762–1796.

Kto przyjął władzę w Imperium Rosyjskim po śmierci Piotra I i w jaki sposób utrzymywana była władza wtedy?

Rządy w Imperium sprawowały jego bratanice Anna i córka Elżbieta I, które utrzymywały władzę za cenę poszerzenia przywilejów szlachty.

Kiedy władzę przejął Piotr III i jaka była jego relacja z Elżbietą I i Piotrem Wielkim?

Był siostrzeńcem Elżbiety I i wnukiem Piotra Wielkiego, władzę przejął w 1762 r.

Jaka była geneza detronizacji Piotra III?

Cesarz szybko zraził do siebie poddanych, m.in. wycofaniem wojsk z Prus w trakcie wojny siedmioletniej, i po kilku miesiącach został detronizowany w wyniku spisku pałacowego.

W jaki sposób Katarzyna II przyjęła władzę w Rosji?

W wyniku spisku pałacowego, który detronizował Piotra III.

Jakie działania podejmowała Katarzyna II, aby utrzymać poparcie szlachty i armię?

Rozszerzała przywileje szlachty, zwalniając ją z podatków, nałożyła nowe obciążenia na chłopów i przeprowadziła konfiskatę majątków kościelnych oraz likwidację większości klasztornych.

Jaka była geneza powstania Pugaczowa i w jakim okresie trwało?

Powstanie Pugaczowa trwało w latach 1773–1775 i wybuchło, ponieważ Katarzyna II nałożyła nowe obciążenia na chłopów.

Omów politykę zagraniczną Katarzyny II Wielkiej.

Podjęła kilka wojen z Turcją, dzięki którym Rosja zajęła Gruzję i uzyskała szeroki dostęp do Morza Czarnego, konsekwentnie osłabiała państwo polsko-litewskie i doprowadziła do trzech rozbiorów Rzeczypospolitej.

Kiedy do Rosji włączono Chanat Krymski?

W 1783 roku.

Omów działania Katarzyny II mające na celu modernizację Rosji.

Uregulowała prawa szlachty, mieszczan i chłopów, nadała miastom ograniczony samorząd, podjęła reformę edukacji, objęła mecenatem artystów i zainicjowała szczepienia przeciw ospie.

Omów reformę edukacji Katarzyny II.

Zastąpiła szkolnictwo klasztorne bezpłatnymi, koedukacyjnymi szkołami publicznymi ktore nie obejmowały chłopów pańszczyźnianych

Jaki był stosunek czołowych myślicieli oświecenia wobec Katarzyny II?

W jej działaniach widzieli realizację postulatów epoki.

Jakie były rzeczywiste motywacje Katarzyny II do wprowadzania reform?

Rzeczywistym celem cesarzowej było umacnianie własnej władzy, a nie dobro jej poddanych.