4. Protisty - proste organizmy eukariotyczne
0 48 fiche olafhajdasz
question  |
réponse |
|||
|---|---|---|---|---|
|
protisty -
|
niezwykle zróżnicowane pod względem budowy i trybu życia organizmy eukariotyczne nie są ze sobą spokrewnione, mają prostą budowę ciała, występują w środowisku wodnym, związanym z wodą albo w tkankach i płynach ustrojowych zwierząt
|
|||
|
grupy protistów:
|
protisty zwierzęce, protisty roślinopodobne i protisty grzybopodobne są grupą parafiletyczną, pochodzą od wspólnego przodka, który jest także przodkiem zwierząt, roślin i grzybów
|
|||
|
protisty zwierzęce -
|
organizmy jednokomórkowe, osiągające niewiele ponad 1mm wielkości ich komórki przypominają budową komórki zwierzęce mają dodatkowe struktury umożliwiające im spełnianie wszystkich podstawowych funkcji życiowych (np. wodniczki pokarmowe i tętniące)
|
|||
|
wodniczki pokarmowe -
|
odbywa się w nich trawienie pokarmu
|
|||
|
wodniczki tętniące -
|
odpowiedzialne za osmoregulację i wydalanie produktów przemiany materii
|
|||
|
protisty zwierzęce mają zwykle jedno jądro komórkowe, ale np. pantofelek ma dwa jądra tworzące aparat jądrowy:
|
duży, poliploidalny makronukleus - steruje czynnościami komórki mały, diploidalny mikronukleus - stanowi rodzaj archiwum informacji genetycznej i uczestniczy w procesie płciowym
|
|||
|
komórki protistów zwierzęcych są pokryte -
|
pelikulą, a niekiedy też sztywnym pancerzykiem - pelikula to błona komórkowa oraz przylegająca do niej cytoplazma wraz z elementami cytoszkieletu nadaje kształt komórce oraz pośredniczy w wymianie substancji
|
|||
|
ruch protistów zwierzęcych:
|
dzięki wypustkom cytoplazmatycznym, wiciom lub rzęskom
|
|||
|
nibynóżki (pseudopodia) -
|
różnokształtne wypustki cytoplazmatyczne, umożliwiające ruch ameboidalny (pseudopodialny) poruszają się tak formy ameboidalne, które pokrywa cienka pelikula
|
|||
|
ruch udulipoidalny -
|
możliwy dzięki wiciom lub rzęskom, w ten sposób poruszają się protisty, których ciało pokrywa stosunkowo grupa pelikula uniemożliwiająca tworzenie wypustek (ruch ameboidalny)
|
|||
|
błonka falująca - formy pasożytnicze (świdrowiec, rzęsistek)
|
wić biegnąca wzdłuż komórki i połączona z nią błoną komórkową
|
|||
|
ruch protistów jest często reakcją na...
|
działanie określonego bodźca - chemotaksja, fototaksja, termotaksja pozwala im to odnaleźć optymalne warunki do życia
|
|||
|
protisty zwierzęce należą do heterotrofów:
|
saprobionty, pasożyty oraz groźne w swojej skali wielkości drapieżniki
|
|||
|
wszystkie heterotroficzne protisty mogą wchłaniać z otoczenia całą powierzchnią komórki drobnocząsteczkowe związki organiczne nie wymagające trawienia, np. cukry proste
|
pochłanianie stosunkowo dużych cząstek pokarmu lub całych organizmów przeznaczonych do trawienia wewnątrzkomórkowego to endocytoza
|
|||
|
pinocytoza -
|
polega na wychwytywaniu płynów wraz z rozpuszczonymi w nich związkami wielocząsteczkowymi powstaje drobny pęcherzyk pinocytarny pęcherzyk wraz z zawartością zostaje strawiony
|
|||
|
fagozytoza -
|
wychwytywanie i wchłanianie względnie dużych cząstek, np. mikroorganizmów powstający pęcherzyk fagocytarny jest wielokrotnie większy niż w wypadku pinocytozy strawieniu ulega tylko jego zawartość, niestarwione resztki pokarmu są usuwane na drodze egzocytozy, a błona pęcherzyka łączy się z błoną komórkową
|
|||
|
osmoregulacja i wydalanie u protistów zwierzęcych -
|
wodniczki tętniące - rytmicznie kurczą się usuwając nadmiar wody, wraz z wodą usuwają z komórki szkodliwe produkty przemiany materii
|
|||
|
romnażanie u protistów zwierzęcych -
|
bezpłciowe - pozwala na szybkie zwiększenie liczby osobników, są identyczne genetycznie płciowe - występuje rzadko i polega na połączeniu haploidalnych gamet
|
|||
|
przemiana faz jądrowych -
|
regularne następowanie po sobie faz haploidalnej i diploidalnej
|
|||
|
postać troficzna -
|
zdolna do odżywiania się, wzrostu i częstych podziałów
|
|||
|
mejoza pregamiczna -
|
zachodzi bezpośrednio przed procesem zapłodnienia przewagę ma wtedy faza diploidalna
|
|||
|
mejoza postgamiczna -
|
zachodzi bezpośrednio po procesie zapłodnienia przewagę ma wtedy faza haploidalna
|
|||
|
procesy płciowe u protistów zwierzęcych - kaniugacja
|
nie prowadzą do zwiększania liczby osobników, ich zadaniem jest rekombinacja materiału genetycznego
|
|||
|
protisty roślinopodobne -
|
przypominają budową komórki roślinne m.in. zawierają chloroplasty a wiele z nich ma również celulozową ścianę komórkową
|
|||
|
chloroplasty protistów roślinopodobnych -
|
są otoczone przez 3 lub 4 błony, co odróżnia je od chloroplastów roślinnych, które są otoczone przez 2 błony
|
|||
|
endosymbioza wtórna -
|
proces pobierania (endocytoza) jednokomórkowych roślin wyposażonych w chloroplasty otoczone dwiema błonami przez inne komórki eukariotyczne w rezultacie powstają nowe chloroplasty protistów roślinopodobnych, zwykle otoczone przez trzy lub cztery błony
|
|||
|
wśród protistów roślinopodobnych przeważają formy:
|
jednokomórkowe, rzadsze są formy kolonijne i wielokomórkowe
|
|||
|
plecha -
|
ciało form wielokomórkowych protistów roślinopodobnych niezróżnicowane na organy
|
|||
|
rodzaje plech:
|
tkankowe - wykazują zróżnicowanie budowy wewnętrznej, często także zewnętrznej (część liściokształtna, łodygokształtna i chwytniki) nibytkankowe - utworzone z wielokomórkowych nici, które ciasno się ze sobą splatają formując nibytkankę nitkowate - utworzone z nici zbudowanych z długich ciągów komórek
|
|||
|
odżywianie protistów roślinopodobnych -
|
należą głównie do autotrofów, zawierają barwne plastydy aktywne w procesie fotosyntezy związki organiczne powstałe w procesie fotosyntezy są magazynowane w ścianie komórkowej, cytozolu lub specjalnych strukturach - pirenoidach, znajdujących się w chloroplastach podstawowy materiał zapasowy to skrobia, rzadziej inne wielocukry (m.in. paramylon) i tłuszcze
|
|||
|
miksotrofy - np. euglena zielona
|
dzięki obecności chloroplastów przeprowadzają fotosyntezę, a w sytuacji braku światła lub niedostatecznej jego ilości stają się cudzożywne
|
|||
|
protisty roślinopodobne rozmnażają się bezpłciowo przez:
|
podział komórki (formy jednokomórkowe), fragmentację plechy i za pomocą rozmnóżek (formy wielokomórkowe) powszechnym sposobem rozmnażania jest też wytwarzanie zarodników zwanych sporami, z reguły są zaopatrzone w wici i są ruchliwe (zoospory), rzadziej bez wici i nieruchliwe (aplanospory). Powstają w zarodniach (sporangiach) w wyniku podziału mejotycznego
|
|||
|
wielokomórkowe protisty roślinopodobne rozmnażają się również za pomocą gamet
|
powstają one w organach płciowych - gametangiach (jednokomórkowe lęgnie i plemnie) w zależności od budowy morfologicznej gamet wyróżnia się: izogamię, anizogamię i oogamię
|
|||
|
przemiana pokoleń -
|
regularne następowanie po sobie pokolenia romnażającego się za pomocą gamet - gametofitu i pokolenia romnażającego się za pomocą zarodników - sporofitu
|
|||
|
izogamia -
|
proces zapłodnienia, w którym uczestniczą morfologicznie jednakowe gamety męskie i żeńskie (izogamety)
|
|||
|
anizogamia -
|
proces zapłodnienia, w którym uczestniczą różniące się wielkością gamety: wieksza gameta żeńska (makrogameta) i mniejsza gameta męska (mikrogameta)
|
|||
|
oogamia -
|
zapłodnienie, w którym uczestniczą: duża nieruchliwa gameta żeńska (komórka jajowa) i znacznie mniejsza ruchliwa gameta męska (plemnik) oogamia jest odmianą anizogamii
|
|||
|
protisty grzybopodobne -
|
ich plechy są często zbudowane z nitkowatych strzępek, co upodabnia je do grzybów. Głównym składnikiem ściany komórkowej jest jednak celuloza protisty grzybopodobne nie mające ściany komórkowej wykazują zdolność poruszania się ruchem pełzakowatym dzięki ich ciału - śluźnii (plazmodium) śluźnia - jest to wielojądrowa masa niemająca określonego kształtu poruszająca się ruchem pełzakowatym po podłożu takim jak drewno, liście, łodygi czy kamienie znajdujące się w wilgotnych, zacienionych miejscach
|
|||
|
odżywianie protistów grzybopodobnych -
|
są to oragnzimy heterotroficzne - saprobionty lub pasożyty
|
|||
|
protisty zwierzęce -
|
zalicza się do nich organizmy jednokomórkowe, które nie mają ściany komórkowej ani plastydów, są cudzożywne
|
|||
|
typy protistów zwierzęcych:
|
kinetoplastydy, parabasalia, sporowce, promienionóżki, ameby, otwornice, orzęski
|
|||
|
protisty roślinopodobne -
|
samożywne organizmy jedno- lub wielokomórkowe, ich komórki są zwykle otoczone ścianą komórkową i zawierają chloroplasty zbudowane z trzech lub czterech błon
|
|||
|
typy protistów roślinopodobnych:
|
eugleniny, tobołki, okrzemki, złotowiciowce, brunatnice
|
|||
|
protisty grzybopodobne -
|
organizmy odżywiające się martwą materią, zbudowane z nitkowatych strzępek lub wielojądrowych pełzaków
|
|||
|
typy protistów grzybopodobnych:
|
lęgniowce, śluzowce właściwe
|
|||
|
pozytywne znaczenie protistów:
|
podstawowi producenci materii organicznej, przeprowadzają fotosyntezę, istatna rola w obiegu pierwiastków w przyrodzie, są pokarmem zwierząt, plechy dużych protistów roślinopodobnych porastające dno zbiorników wodnych tworzą siedliska dla zwierząt, część symbiotycznych protistów zasiedla przewody pokarmowe kręgowców i bezkręgowców umożliwiając trawienie celulozy, plechy dużych morskich protistów roślinopodobnych są wykorzystywane jako cenny nawóz naturalny lub dodatek do paszy dla zwierząt domowych
|
|||
|
nagatywne znaczenie protistów:
|
w warunkach odpowiednio wysokiej temperatury i koncentracji składników pokarmowych obserwuje się masowy rozwój protistów planktonicznych, m.in. bruzdnic - zakwit wód, protisty będące pasożytami powodują duże straty w uprawach roślin oraz hodowli zwierząt, są również przyczyną groźnych chorób ludzi
|
|||
|
choroby człowieka wywoływane przez protisty:
|
malaria, rzęsistkowica, lamblioza, taksoplazmoza, czerwonka pełzakowata, śpiączka afrykańska
|
|||
Voir fiche connexe:
1. Klasyfikowanie organizmów2. Wirusy - bezkomórkowe formy materii5. Grzyby - cudzożywne beztkankowce. Porosty3. Bakterie - organizmy bezjądrowe
1. Klasyfikowanie organizmów2. Wirusy - bezkomórkowe formy materii5. Grzyby - cudzożywne beztkankowce. Porosty3. Bakterie - organizmy bezjądrowe
