§ 14. Postępowanie zwyczajne (do czasów dominatu)

pretor miejski

praetor urbanus

pretor peregrynów

praetor peregrinus

jeden sędzia

unus iudex

lista sędziów do wyboru

album iudicum

decemwirowie mający rozstrzygać pro- cesy), którzy (pod koniec rzeczypospolitej) sądzili sprawy o wolność

Decemviri stlitibus iudicandis

trybunały, które składały się ze stu, później 105 członków (po trzech z każdej z 35 tribus), a sądziły przede wszystkim dużej wagi sprawy spadkowe i o własność nieruchomości, za pryncypatu także spra- wy o wolność

Centumviri

działalność magistratury jurysdykcyjnej

iurisdictio

sądownictwo procesowe (sporne)

iurisdictio contentiosa

sądownictwo nieprocesowe (niesporne)

iurisdictio voluntaria

delegowani zastępcy pretora cognitio

praefecti iuri dicundo

każde zbadanie i rozpoznanie konkretnej spornej sprawy w postępowaniu przez magistraturę lub sędziego przez usta- lenie okoliczności faktycznych i prawnych w celu wydania stosownej decyzji

cognitio

sąd właściwy

forum competens

pretor od spadków

praetor fideicommissarius

powód idzie za miejscem sądu pozwanego

actor sequitur forum re

sąd właściwy do miejsca popełnienia przestępstwa

forum delicti commissi

sąd miejsca zawarcia kontraktu

forum contractus

oddanie spory pod dowolnie wybrany sąd

prorogatio fori