1 semestr

ramy czasowe młodej Polski w europie

początek-lata 90 XIXw (ok 1890/91 - I seria poezji Kazimierza Przerwy Tetmajera) koniec-1918 (koniec I wojny światowej)

ramy czasowe młodej Polski w Polsce

początek-lata 90 XIXw (1894 - II seria poezji Kazimierza Przerwy Tetmajera) koniec-1918 (odzyskanie przez polskie niepodległości)

inne nazwy młodej polski

1. modernizm 2. fin se siècle 3. neuromantyzn 4. dekandentyzm 5. la Bella èpoque

symbolizm

dążyli do wyrażania problemów psychologicznych, treści metafizycznych, dostępnych jedynie poznaniu emocjonalnemu. charakteryzowali się wieloznacznymi symboli, odwoływaniem się do oniryzmu i estetyki snu, bogatym słownictwem środków literackich

secesja

odejście od skostniałego akademizmu, jego cech formalnych i nudy, jaka męczyła na artystycznych uczelniach żądnych ekscytacji studentów. faliste,łagodne linie, swobodna kompozycja, asymetria, bogactwo ornamentyki roślinnej i zwierzęcej, pastelowe barwy

naturalizm

prawda o życiu, odtwarza rzeczywistość z dokładnością z różnych punktów widzenia, tematami utworów sprawy ludzkiego życia, najlepiej te ponure i wstydliwe. oddawanie rzeczywistości, bez selekcji i upiększania, ukazywanie mrocznej strony egzystencji

ekspresjonizm

nurt w malarstwie cechujący się dążeniem do wywarcia silnego wrażenia na odbiorcy. ekspresja siebie, swoich emocji, stanów psychicznych, uczuć, deformacja, wyolbrzymienie, ostro zamalowane kontury przedmiotów, wyraziste barwy

impresjonizm

paryscy malarze, szukając tematów niespotykanych w malarstwie-szli ze sztalugami na ulicę i malowali stosując technikę punktowania. swoboda, uwolnienie od sztywnych zasad akademizmu i patosu z romantyzmu, uchwycenie rzeczywistości

kierunki artystyczne młodej polski

1. symbolizm 2. secesja 3. impresjonizm 4. naturalizm 5. ekspresjonizm

dekadentyzm

jeden z najpopularniejszych prądów w literaturze ostatniego dziesięciolecia XIX w, przekonanie, że wraz ze schyłkiem wieku pogłębia się kryzys wszelkich wartości moralnych i kulturowych, według dekadentów ludzkość stoi u progu zagładykatastrofy

postawa dekadencka

przekonanie o bezsensie działania i przeciwdziałania rozkładowi cywilizacji, przeczucie zbliżającej się katastrofy i wynikająca z niego apatia i bierność. Uważali otaczający ich świat piekłem, a samo życie nędzne i żałosne,że sprawiało ból egzystencjalny

rodzaje literacke

1. liryka(podmiot liryczny, środki artystycznego wyrazu: metafory, porównania, wyraża emocje) 2. epika(najczęściej wierszowany, narrator I lub III osobowy, akcja, bohaterowie) 3. dramat(podział na role, akty sceny, dialog i monolog)

symbole w liryce krzak dzikiej róży

Jan Kasprowicz- Krzak dzikiej róży- dzika róża (życie, piękno miłość), spruchniała limba (śmierć, przemijanie, ulotność)

symbole w liryce kowal

kowal(dążenie do osiągania zaplanowanego celu, pracowanie nad własną osobowością), szlachetne kruszce(symbolizuje w wierszu psychikę człowieka, którą należy poddać wielu próbom), kowadło(to życie, liczne doświadczenia, którym poddane jest nasze wnętrze)

symbole w epice Stefan Żeromski ludzie bezdomni

rozdarta sosna(rozdarcie wewnętrzne bohatera), Wenus z Milo(piękno, doskonałość), Rybak(bieda, nędza, brzydota), kwiat tuberozy(bezużyteczne piękno, piękno na zewnątrz a pustka w środk), krzyk pawia(nadchodząca śmierć).

symbole w epice Władysław Reymont chlopi

śmierć Maćka Boryny(Maciek zostaje ranny w walce z gajowym i leży nieprzytomny w domu, budzi się w nocy i wychodzi na pole, aby zasiać ziemię, ponieważ to gospodarz dokonuje pierwszego zasiania i umiera, podkreśla to związek chłopa z ziemią)

symbole w dramacie Stanisław Wyspiański wesele

złoty róg(rozpoczęcie walki), złota podkowa(szczęście), kadeceusz(przewodnictwo narodem), kosy postawione na sztorc(gotowość do walki), czapka z piórami(błahe sprawy), chocholi taniec(uśpienie narodu), dzwon Zygmunta(narodowa potęga)