wyłączenie odpowiedzialności karnej

Art. 25.

Obrona konieczna

§ 1.

Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.

§ 2.

W razie przekroczenia granic obrony koniecznej,

w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu,

sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

§ 2a.

Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej, odpierając zamach

polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu, domu albo na przylegający do nich ogrodzony teren lub odpierając zamach poprzedzony wdarciem się do tych miejsc,

chyba że przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące.

§ 3.

Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu.

Art. 25. § 1.

Nie popełnia przestępstwa,

kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach

na jakiekolwiek dobro chronione prawem.

Art. 25. § 2.

W razie przekroczenia granic obrony koniecznej,

w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony

niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu,

sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary,

a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Art. 25. § 2a.

Nie podlega karze,

kto przekracza granice obrony koniecznej, odpierając zamach

polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu, domu albo na przylegający do nich ogrodzony teren

lub odpierając zamach poprzedzony wdarciem się do tych miejsc,

chyba że przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące.

Art. 25. § 3.

Nie podlega karze,

kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia

usprawiedliwionych okolicznościami zamachu.

Art. 26.

Stan wyższej konieczności – kolizja obowiązków

§ 1.

Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem,

jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć,

a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego.

§ 2.

Nie popełnia przestępstwa także ten, kto, ratując dobro chronione prawem w warunkach określonych w § 1,

poświęca dobro,

które nie przedstawia wartości oczywiście wyższej od dobra ratowanego.

§ 3.

W razie przekroczenia granic stanu wyższej konieczności, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

§ 4.

Przepisu § 2 nie stosuje się, jeżeli sprawca poświęca dobro, które ma szczególny obowiązek chronić nawet z narażeniem się na niebezpieczeństwo osobiste.

§ 5.

Przepisy § 1–3 stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy z ciążących na sprawcy obowiązków tylko jeden może być spełniony.

Art. 26. § 1.

Nie popełnia przestępstwa,

kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego

jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem,

jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć,

a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego.

Art. 26. § 2.

Nie popełnia przestępstwa także ten,

kto, ratując dobro chronione prawem w warunkach określonych w § 1,

poświęca dobro,

które nie przedstawia wartości

oczywiście wyższej od dobra ratowanego.

Art. 26. § 3.

W razie przekroczenia granic stanu wyższej konieczności,

sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary,

a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Art. 26. § 4.

Przepisu § 2 nie stosuje się,

jeżeli sprawca poświęca dobro,

które ma szczególny obowiązek chronić nawet z narażeniem się na niebezpieczeństwo osobiste.

Art. 26. § 5.

Przepisy § 1–3 stosuje się odpowiednio w wypadku,

gdy z ciążących na sprawcy obowiązków

tylko jeden może być spełniony.

Art. 27.

Eksperyment

§ 1.

Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu przeprowadzenia eksperymentu poznawczego, medycznego, technicznego lub ekonomicznego,

jeżeli spodziewana korzyść ma istotne znaczenie poznawcze, medyczne lub gospodarcze,

a oczekiwanie jej osiągnięcia, celowość oraz sposób przeprowadzenia eksperymentu są zasadne w świetle aktualnego stanu wiedzy.

§ 2.

Eksperyment jest niedopuszczalny bez zgody uczestnika, na którym jest przeprowadzany,

należycie poinformowanego o spodziewanych korzyściach i grożących mu ujemnych skutkach oraz prawdopodobieństwie ich powstania,

jak również o możliwości odstąpienia od udziału w eksperymencie na każdym jego etapie.

§ 3.

Zasady i warunki dopuszczalności eksperymentu medycznego określa ustawa.

Art. 27. § 1.

Nie popełnia przestępstwa,

kto działa w celu przeprowadzenia eksperymentu poznawczego, medycznego, technicznego lub ekonomicznego,

jeżeli spodziewana korzyść ma istotne znaczenie poznawcze, medyczne lub gospodarcze,

a oczekiwanie jej osiągnięcia, celowość oraz sposób przeprowadzenia eksperymentu

są zasadne w świetle aktualnego stanu wiedzy.

Art. 27. § 2.

Eksperyment jest niedopuszczalny bez zgody uczestnika, na którym jest przeprowadzany,

należycie poinformowanego o spodziewanych korzyściach i grożących mu ujemnych skutkach oraz prawdopodobieństwie ich powstania,

jak również o możliwości odstąpienia od udziału w eksperymencie na każdym jego etapie.

Art. 27. § 3.

Zasady i warunki dopuszczalności eksperymentu medycznego określa ustawa.

Art. 28.

Błąd co do okoliczności stanowiących znamię czynu zabronionego

§ 1.

Nie popełnia przestępstwa, kto pozostaje w usprawiedliwionym błędzie co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego.

§ 2.

Odpowiada na podstawie przepisu przewidującego łagodniejszą odpowiedzialność sprawca,

który dopuszcza się czynu w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu,

że zachodzi okoliczność stanowiąca znamię czynu zabronionego, od której taka łagodniejsza odpowiedzialność zależy.

Art. 28. § 1.

Nie popełnia przestępstwa,

kto pozostaje w usprawiedliwionym błędzie co do okoliczności

stanowiącej znamię czynu zabronionego.

Art. 28. § 2.

Odpowiada na podstawie przepisu przewidującego łagodniejszą odpowiedzialność sprawca,

który dopuszcza się czynu

w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu,

że zachodzi okoliczność stanowiąca znamię czynu zabronionego,

od której taka łagodniejsza odpowiedzialność zależy.

Art. 29.

Błąd co do okoliczności wyłączającej odpowiedzialność

Nie popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność albo winę;

jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Art. 29.

Nie popełnia przestępstwa,

kto dopuszcza się czynu zabronionego

w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu,

że zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność albo winę;

jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Art. 30.

Nieświadomość bezprawności

Nie popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności;

jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Art. 30.

Nie popełnia przestępstwa,

kto dopuszcza się czynu zabronionego

w usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności;

jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony,

sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Art. 31.

Odpowiedzialność w przypadku niepoczytalności i poczytalności ograniczonej

§ 1.

Nie popełnia przestępstwa,

kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych,

nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem.

§ 2.

Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

§ 3.

Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć.

Art. 31. § 1.

Nie popełnia przestępstwa,

kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego

lub innego zakłócenia czynności psychicznych,

nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia

lub pokierować swoim postępowaniem.

Art. 31. § 2.

Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa

zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona,

sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Art. 31. § 3.

Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się,

gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności,

które przewidywał albo mógł przewidzieć.